HV2 week 15 les 1 Grammatica: uitleg bijvoeglijke bepaling en bijstelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

• Doe je telefoon in de telefoontas.
  
• Ga op je vaste plek zitten.
  
• Spullen op orde (lesboek, leesboek, schrift, pen, opgeladen iPad)
  
• Pak je leesboek.
• iPad in de tas. Die gebruik je alleen als de docent het zegt en alleen voor het vak Nederlands.
• Geen tas op tafel.
• Geen onacceptabel gedag.
• Bij het samenwerken met je buur praat je zachtjes. 
• Niet aan elkaar zitten. 

• Tijdens de instructie en het stil lezen wordt er niet gepraat of contact gemaakt. 
  
• Eén keer waarschuwen is je naam op bord. Tweede keer is inkomen (je kan in de meeste gevallen wel in de les blijven) en worden je ouders geïnformeerd. 
• Niet achterom zitten.
  
• Je maakt je huiswerk. 
  
• Geen jas of kauwgom in het lokaal (als je wel een jas in het lokaal hebt, breng je die naar beneden en word je op te laat gezet). 
  

Regels

Stil lezen

Vandaag

H36 bijvoeglijke bepaling en bijstelling

Toets en PO

PO inleveren 14 april

toets 15 mei 2E / 17 mei 2G

Te behandelen grammatica Kern P3

H5 Taalkundig ontleden (zelfstandig naamwoord, lidwoord, bijvoeglijke naamwoord, bijwoord, voorzetsel. voornaamwoorden, soorten werkwoorden): behandeld

H6 Redekundig ontleden (persoonsvorm, onderwerp, werkwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, voorzetselvoorwerp, bijwoordelijke bepaling): behandeld

H20 Koppelwerkwoord en naamwoordelijk gezegde: behandeld

H21 Voornaamwoorden & telwoorden: behandeld

H35 Samengestelde zinnen en voegwoorden: behandeld

H36 Bijvoeglijke bepaling & bijstelling: behandeld

Week 16: oefenbladen Teams

Lesdoelen

Je leert hoe je de bijvoeglijke bepaling en bijstelling herkent en benoemt. 

Herhaling vorig lessen

Telwoorden

Telwoord

Hoofdtelwoorden

Bepaalde hoofdtelwoorden: 

geven een precies aantal aan:

Na drieënhalf uur finishte hij al.

Onbepaalde hoofdtelwoorden: 

geven GEEN precies aantal aan:

Verschillende keren kwam zij te laat.

Rangtelwoorden

Bepaalde rangtelwoorden: 

geven de plaats in een reeks aan:

De eerste keer is vaak heel bijzonder.

Onbepaalde rangtelwoorden: 

geven GEEN precieze plaats in een reeks aan:

Ik ben altijd de laatste die wordt opgenoemd.  

Telwoord

Uitleg zinsdelen

De bijvoeglijke bepaling

Zinsdelen en zinsdeelstukken

- Werkwoordelijk gezegde

- Onderwerp

- Lijdend voorwerp

- Meewerkend voorwerp

- Bijwoordelijke bepaling

----------------------------------

- Bijvoeglijke bepaling

Zinsdelen

Zinsdeelstuk

De bijvoeglijke bepaling (bvb)

• De bijvoeglijke bepaling is GEEN zinsdeel, maar een deel van een andere zinsdeel.
• De bijvoeglijke bepaling zegt iets over het zelfstandig naamwoord in een zinsdeel.
•  De bijvoeglijke bepaling kan voor of achter een zelfstandig naamwoord staan.

Bijvoeglijke bepaling

- Een bijvoeglijke bepaling zegt iets over een zelfstandig naamwoord.

- Een bijvoeglijke bepaling vind je door te vragen: welk/wat voor + het zelfstandige naamwoord?

Voorbeeld: 

De slimme jongen \is \ lid \ geworden \ bij onze voetbalclub.

slimme = bijvoeglijke bepaling bij jongen (welke/wat voor + jongen?) 

onze = bijvoeglijke bepaling bij voetbalclub (welke/wat voor + voetbalclub?)

Tip: welk/wat voor + zelfst. nw.?

Een bijvoeglijke bepaling zegt iets over een zelfstandig naamwoord. 

Een bijvoeglijke bepaling vind je door te vragen:

welk/wat voor + het zelfstandige naamwoord?

En ja! Het lijkt heel veel op een bijvoeglijk naamwoord als je de woordsoorten moet benoemen.

Voorbeeldzin bvb

Ze     /  speelt  /  het mooiste melodietje uit de musical.

ond    pv+wwg                               lv

• Wat is het belangrijkste znw in het lijdend voorwerp?
  
• Melodietje
• Welk / wat voor + melodietje?
• mooiste = bijvoeglijke bepaling bij melodietje
  
• uit de musical = bijvoeglijke bepaling bij melodietje
  

Wat is het belangrijkste woord (de kern) van het eerste zinsdeel van deze zin?
Mijn allerliefste broertje van drie jaar / heeft / vorige week / een mooi cadeau / gekregen.

1. Mijn
2. allerliefste
3. broertje
4. drie jaar

Wat is de bijvoeglijke bep.?
De Deense zwemster heeft gezwommen.

1. De Deense
2. Deense
3. Deense zwemster
4. De Deense zwemster

Uitleg bijstelling

Amsterdam, de hoofdstad van Nederland, is erg mooi.

Wat doet het?

De bijstelling geeft extra informatie over iets wat al in de zin staat. 

Voorbeeld: 

Ik heb bloemen, een bos rozen, van mijn vriendin gekregen. 

• In de zin staat dat ik bloemen heb gekregen.
• De extra informatie die toegevoegd wordt, is dat het gaat om een bos rozen. 
• Een bos rozen is hier de bijstelling, want het geeft extra informatie over bloemen.

Welk deel van de zin geeft extra informatie?
Eva, mijn zus, slaapt bij oma.

1. Eva
2. mijn
3. bij oma
4. mijn zus

Welk deel van de zin geeft extra informatie?
Max, de harige hond van onze buren, loopt in onze tuin.

1. de harige hond
2. Max
3. de harige hond van onze buren
4. onze tuin

Wat is de bijstelling?
Wie van de oppassers toonde zeer trots het pasgeboren aapje, een chimpansee, aan de nieuwsgierige journalisten?

1. het pasgeboren aapje
2. de nieuwsgierige journalisten
3. een chimpansee

De zin verdelen in zinsdelen

De bijstelling hoort bij hetzelfde zinsdeel als het object waar het iets over zegt.

 

Dus:

Ik |heb| bloemen, een bos rozen, |van mijn vriendin |gekregen.

De zinsdelen benoemen

De bijstelling hoort bij hetzelfde zinsdeel als het object waar het iets over zegt. 

|Ik |heb| bloemen, een bos rozen, |van mijn vriendin |gekregen.|

pv = heb                                                                

wg = heb, gekregen                                 

ow = ik

lv = bloemen, een bos rozen  

bijstelling = een bos rozen  

mv = x  

Bijstelling of bijvoeglijke bepaling?
Fimke, lerares op het Dalton, is dol op lezen.

1. 'lerares op het Dalton' is een bijvoeglijke bepaling
2. 'lerares op het Dalton' is een bijstelling.

Wat is de bijvoeglijke bepaling?
De ijsblauwe zee in Noorwegen is bevroren.

1. 'IJsblauwe' en 'in Noorwegen'
2. 'IJsblauwe'

Huiswerk nakijken

H21 opdracht 1 t/m 5 en 9

Huiswerk

Maken H36 opdracht 1, 5 en 7

Aan de slag: keuze

• Ga aan de slag met je PO. 
• Maak je huiswerk.



• Je mag ook een oefentoets redekundig ontleden maken.
• Kleurplaat woordsoorten

Is de opdracht duidelijk?

Jullie gaan zelfstandig werken. 

Als je hulp nodig hebt, ben ik er voor je. 

Zijn voor jou de lesdoelen behaald

Ik kan de bijvoeglijke bepaling en bijstelling herkennen en benoemen. 

Volgende les

Herhaling

Hoe ging deze les?

Wat heb je geleerd vandaag?

Wat vond je leuk aan deze les? 

Heeft iemand vragen?

Fijne dag