1.3 De Eerste Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

1.3  De Eerste Wereldoorlog

Welkom en terugblik

Leerdoelen

Je kunt uitleggen hoe de Eerste Wereldoorlog ontstond. 

1. Hoe was het om te vechten in WO 1?
2. Waarom was het een totale oorlog?
3. Je kunt de begrippen propaganda en tweefrontenoorlog uitleggen. 

Oorzaken en aanleiding

• Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog kun je vergelijken met een ontploffing. Er zijn allerlei bestanddelen nodig om springstof te maken.
• Dat zijn oorzaken  van de oorlog.
• Vervolgens is er een vonk nodig om de stof te laten ontploffen.
• Dat noem je de aanleiding  van de oorlog.

Moord in Sarajevo 
(aanleiding)

• Oostenrijk-Hongarije neemt Bosnië in.
  
  
• Servische nationalisten worden boos.

• Gavrilo Princip vermoordt Frans Ferdinand, kroonprins Oostenrijk-Hongarije.

De oorlogsverklaringen (1)

1. Oostenrijk-Hongarije verklaart Servië de oorlog.
2.  Rusland steunt Servië en mobiliseert zijn troepen aan grens Duitsland/Oostenrijk-Hongarije.
3. Duitsland geprikkeld door Russische actie verklaart Rusland de oorlog en vervolgens Frankrijk.
4. Duitsland loopt België binnen, Engeland verklaart Duitsland de oorlog.

Bondgenootschappen op het bord!
Neutrale landen op het bord

De oorlogsverklaringen (2)

• Duitsland wilde een tweefrontenoorlog voorkomen
  = vechten op twee plekken tegelijk; leger splitsen
  
  
• Eerst Frankrijk verslaan.
• Daarna Rusland verslaan(Rusland heeft langere tijd nodig voor mobilisatie).
• Engeland bang maken.

Bondgenootschappen op het bord!
Neutrale landen op het bord

Een totale oorlog

• Duitsers waren woedend om Belgische weerstand -> vermoordden mannen in veel dorpen. Belgische bevolking massal op de vlucht naar Nederland(neutraal).
• Dus hele samenleving is erbij betrokken
• Economie in dienst van oorlog
• Vrouwen aan de slag
• Propaganda door de overheid

Propaganda: reclame maken voor politieke ideeën om zoveel mogelijk mensen te overtuigen. 

Loopgraven

• Er ontstaat een loopgravenoorlog die van de Belgische kust tot in Italië.
• Omstandigheden zeer zwaar, vooral voor de geallieerden omdat de Duitsers over het algemeen op betere hogere plekken lagen.
• Loopgraven waren volledige dorpen (half) onder de grond; alles was aanwezig.

Nieuwe wapens

• Vliegtuigen en zeppelins (vooral verkenningsvluchten)
• Mosterdgas vanaf 1915 (Duitsers eerst, daarna alle partijen)
• Tanks
• Zware kanonnen (Dikke Bertha -> 1160 kg bom over 9 km)
• Mitrailleurs
• Duikboten
• Films: Red Baron (luchtoorlog) en Merry Christmas (samen kerst vieren als vijanden/vrienden), 1917

1917 film

Op het hoogtepunt van de Eerste Wereldoorlog krijgen de twee jonge Britse soldaten Schofield en Blake een op het eerste gezicht onmogelijke missie toegewezen. In een race tegen de klok moeten ze vijandelijk terrein betreden en een boodschap afleveren waarmee zij een dodelijke aanval op honderden soldaten kunnen voorkomen – waaronder Blake zijn eigen broer.