Les 2. Controlegroepen + placebo

Welkom
Telefoon in telefoontas
Tas van tafel
Laptop + notitiespullen pakken
Ga in deze LessonUp
1 / 25
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Welkom
Telefoon in telefoontas
Tas van tafel
Laptop + notitiespullen pakken
Ga in deze LessonUp

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen vorige les:
Je kunt uitleggen wat in een onderzoek het begrip betrouwbaarheid betekent en wat hier invloed op heeft.

Je kunt uitleggen wat in een onderzoek het begrip validiteit betekent en wat hier invloed op heeft.

Slide 2 - Tekstslide

Leerdoelen deze les:
Je kunt uitleggen wat in een onderzoek het begrip causaal verband betekent en hoe je dit kunt aantonen.

Je kunt uitleggen wat de begrippen afhankelijke en onafhankelijke variabele en  placebo betekenen.

Slide 3 - Tekstslide

Een mogelijke onderzoeksvraag is: Wat is het effect van het gebruik van wasmiddel tijdens het wassen van kleding op het overleven van bacteriën van het geslacht Corynebacterium?
Geef hier jullie onderzoeksopzet

Slide 4 - Open vraag

Causaal verband aantonen


experiment ontwerpen:
  1. twee groepen organismen (experiment en controle)
  2. alle factoren gelijk, behalve 1 (1 variabele)
  3. wat wordt er gemeten?
  4. Bij welk resultaat wordt de hypothese verworpen?

Een mogelijke onderzoeksvraag is: Wat is het effect van het gebruik van wasmiddel tijdens het wassen van kleding op het overleven van bacteriën van het geslacht Corynebacterium?


Causaliteit betekent dat een verandering in de ene variabele een verandering in de andere variabele veroorzaakt.

Slide 5 - Tekstslide

De controle behandeling
  • in principe de 'normale' situatie
  • verschilt in 1 factor van het experiment
  • soms zijn meerdere controles nodig om het effect van verschillende factoren uit te sluiten.

Slide 6 - Tekstslide

Bijvoorbeeld
Een injectie zijn meerdere behandelingen:

- een prik
- inspuiten van een oplosmiddel
- de werkzame stof

Slide 7 - Tekstslide

controles
  • géén injectie
  • een prik met een naald
  • inspuiten van alleen het oplosmiddel
  • inspuiten van het oplosmiddel met de werkzame stof

Slide 8 - Tekstslide

Een mogelijke onderzoeksvraag is: Wat is het effect van het gebruik van wasmiddel tijdens het wassen van kleding op het overleven van bacteriën van het geslacht Corynebacterium?
Wat is dus het controleexperiment?

Slide 9 - Open vraag

Een goede onderzoeksopzet
1.     2 gelijke groepen individuen (of meerdere als dat noodzakelijk is)
2.    Ene groep het experiment, de andere groep de controlegroep
3.    Alle andere omstandigheden zijn en blijven gelijk)

Slide 10 - Tekstslide

Vermesting op spitsbergen

Ganzenpopulaties in Europa zijn de laatste decennia sterk gegroeid. In het kustgebied van Spitsbergen waar de ganzen voornamelijk nestelen, zijn talrijke ondiepe plassen en meertjes. De meertjes op Spitsbergen bevatten weinig mineralen. De uitwerpselen van de steeds grotere populaties ganzen kunnen leiden tot eutrofiering van deze meertjes.
Vreemd genoeg leidt eutrofiering in de plassen en meertjes op Spitsbergen niet tot algenbloei. De onderzoekers veronderstelden dat dit veroorzaakt wordt door de aanwezigheid van watervlooien van het geslacht Daphnia.

Beschrijf een experiment om deze hypothese te toetsen. Geef hierbij aan door welk resultaat de hypothese bevestigd zou worden.


Slide 11 - Tekstslide

Beschrijf een experiment om deze hypothese te toetsen. Geef hierbij aan door welk resultaat de hypothese bevestigd zou worden. (3p)

Slide 12 - Open vraag

Placebo
Perceptie van verbetering. doordat je dénkt dat het werkt.

Speelt hoofdzakelijk een rol bij mensen (en heel soms dieren)

Slide 13 - Tekstslide

Tatjana zeurt altijd dat ze last heeft van keelpijn en wil altijd een hoestdrankje. Tatjana zegt dat dat enorm helpt. Simonius denk dat ze zich aanstelt en wil dat testen. Hoe zou Simonius dat kunnen doen en bij welk resultaat heeft Simonius gelijk?

Slide 14 - Open vraag

dubbel(blind)
blind: alleen de patiënt weet niet of hij/zij de placebo of het medicijn ontvangt.

dubbelblind: de behandelend arts weet ook niet wat de patiënt ontvangt.

Slide 15 - Tekstslide

Veel onderzoeken worden in de zorg eerst uitgevoerd op dieren. Leg uit hoe dit invloed heeft op de betrouwbaarheid of de validiteit van het onderzoek.

Slide 16 - Open vraag

Als er meer mensen worden toegevoegd aan het experiment, dan heeft dit invloed op de....

Als de mannen en vrouwen gescheiden worden dan heeft dit invloed op de...
A
Validiteit Validiteit
B
Betrouwbaarheid Betrouwbaarheid
C
Validiteit Betrouwbaarheid
D
Betrouwbaarheid Validiteit

Slide 17 - Quizvraag

Door de behandelvolgorde willekeurig te maken verbeter ik de
A
betrouwbaarheid
B
validiteit
C
beide
D
geen van beide

Slide 18 - Quizvraag

Doordat iedere proefpersoon door een ander wordt gemeten heeft invloed op de
A
betrouwbaarheid
B
validiteit
C
beide
D
geen van beide

Slide 19 - Quizvraag

TROMBOSE?
"Voor het vaccin werd toegelaten, werd overigens onder ruim 24.000 proefpersonen onderzoek gedaan. Aandoeningen door bloedstolsels kwamen toen bij 12 mensen voor. In de placebogroep kregen 8 mensen last, in de gevaccineerde groep waren dat er 4."

Bron: NOS.nl


Slide 20 - Tekstslide

Maak een onderzoeksopzet om te onderzoeken of een Astrazeneca vaccin trombose veroorzaakt. (3p)

Slide 21 - Open vraag

Afhankelijk/onafhankelijk
Onafhankelijke variabele staat vast en is gekozen 
(deze weet je)

Afhankelijke variabele is het resultaat daarvan 
(deze meet je)

Slide 22 - Tekstslide

Wat is in dit onderzoek de onafhankelijke variabele? En wat is de afhankelijke?

Slide 23 - Open vraag

Je hebt zonet een onderzoeksopzet om te onderzoeken of een Astrazeneca vaccin trombose veroorzaakt gemaakt.

Wat is in deze opzet de onafhankelijke variabele? En wat de afhankelijke?

Slide 24 - Open vraag

Aan de slag
Maak een begrippenlijst van LessonUp 1 en 2 over onderzoeksvaardigheden.

Oefen met examensite onderwerp:
- Evolutie
- Onderzoek


Slide 25 - Tekstslide