Samenvatting werkwoordspelling + check

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Mooi?

1. Ja
2. Beetje
3. Nee
4. Ge-wel-dig

Werkwoordspelling

Lesdoel

Je spelt het voltooid deelwoord, de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd en de persoonsvorm in de verleden tijd juist.

THEORIE

WERKWOORD-SPELLING

WERKWOORDSPELLING

Werkwoordspelling is het juist schrijven van werkwoorden. 

Wat is een werkwoord ook alweer? 

Een werkwoord zegt wat iets of iemand doet of overkomt.

Elke zin heeft op zijn minst een werkwoord: de persoonsvorm. 

Persoonsvorm

De persoonsvorm is een werkwoord dat verband houdt met het onderwerp in een zin: 

Wij lopen. 

Hij loopt.

Hoe vind je het onderwerp? Wie of wat + de persoonsvorm.

Het aanpassen van de vorm van werkwoorden heet vervoegen. 

Persoonsvorm

De persoonsvorm is een werkwoord dat in een zin van tijd kan veranderen. 

Voorbeeld:

Tijd: Ik eet een broodje / ik at een broodje 

De persoonsvorm komt vooraan te staan als je een zin vragend maakt. 

Voorbeeld:

Marlieke schrijft een verslag - Schrijft Marlieke een verslag?

Let op!

 Soms staan er twee of meer werkwoorden in een zin.

De persoonsvorm is het werkwoord dat verandert.

De tegenwoordige tijd

Om de persoonsvorm goed te kunnen spellen, heb je de ik-vorm van het werkwoord nodig. De ik-vorm is het woord dat in de tegenwoordige tijd achter 'ik' komt te staan:

- Ik maak

- Ik vind 

- Ik loop

In de tegenwoordige tijd heeft de persoonsvorm drie vormen.

Enkelvoud: 

1. ik-vorm - ik werk/leef/word

2. ik-vorm+t - jij/hij/zij/u werkt/leeft/wordt

Meervoud

3. hele werkwoord

wij/jullie/zij werken/leven/worden

OEFENEN

Een werkwoord ...

1. is een ander woord voor het onderwerp.
2. zegt wat iets of iemand doet of overkomt.
3. is een woord dat aangeeft welk werk iemand doet.
4. is een woord dat je weg kan laten uit een zin.

Hoe vind je de persoonsvorm?

1. Door de zin in een andere tijd te zetten.
2. Door de zin om te draaien.
3. Door ' t ex-fokschaap te gebruiken
4. Door de zin vragend te maken.

Welk woord in deze zin is de persoonsvorm?

Hij loopt elke dag vijf kilometer over het strand. 

Om te weten of de persoonsvorm in het enkelvoud of meervoud moet, kijk je naar het onderwerp.
Hoe vind je het onderwerp?

1. Wie/wat + infinitief
2. Wie/waar + onderwerp
3. Wie/wat + persoonsvorm
4. Wie/wanneer + werkwoord

Hoe vervoeg je een werkwoord in de tegenwoordige tijd met jij/zij/hij/het?

1. Met 't ex-fokschaap
2. Door de stam te zoeken
3. ik-vorm + t
4. ik-vorm + en

THEORIE

PERSOONSVORM VERLEDEN TIJD

ik                                     ik-vorm + te/de

hij/zij/jij                         ik-vorm + te/de

      wij                                    ik-vorm + ten/den

Voorbeeld: ik werkte/hij werkte/wij werkten

PERSOONSVORM VERLEDEN TIJD

Soms ontstaat er een dubbele -d of een dubbele -t.

Dit ligt aan de letter waarop de ik-vorm eindigt.

werk - werkten 

hechten - hechtte(n)

antwoord - antwoordde(n)

Dit gebeurt alleen bij de PV VT!

't Taxikofschip

Kun je bij de persoonsvorm in de verleden tijd niet horen of 

je -te of -de gebruikt?

Gebruik dan 't taxikofschip (of 't ex-kofschip of 't sexy fokschaap)

Is het mixte of mixde?

De stam van mixen eindigt op een 'x', die zit in 't taxikofschip, dus dan gebruik je 'te': mixte.

OEFENEN

Vroeger (betekenen) het alles voor me.

1. betekend
2. betekendde
3. betekendte
4. betekende

De drone (landen) niet goed.

1. landte
2. landde
3. lande
4. landen

(Lopen) je voorheen naar huis?

1. Loopte
2. Loopde
3. Liep
4. Looptte

THEORIE

VOLTOOID DEELWOORD

Voltooid deelwoord

Een voltooid deelwoord kun je herkennen aan de volgende zaken:

1. Ze beginnen vaak met ge-, be-, ver-, ont-.

2. Ze staan meestal aan het einde van een zin.

Voltooid deelwoord

Ook bij een voltooid deelwoord kun je 't taxikofschip gebruiken.

Soms is dit nodig, maar er is een snellere manier:

maak het woord langer!

gebeurd - gebeurde (Ik hoor een -d, dus schrijf een -d)

gekocht - gekochte (Ik hoor een -t, dus schrijf een -t)

ontvoerd - ontvoerde (Ik hoor een -d, dus schrijf een -d)

Waar gaat het soms mis?

Soms is het lastig het verschil te zien tussen de PV tegenwoordige tijd en het voltooid deelwoord. Daarom is het ook zo belangrijk eerst vast te stellen: persoonsvorm of voltooid deelwoord. 

OEFENEN

VOLTOOID DEELWOORD

De schuldige heeft alles
(betalen).

1. betaalt
2. betaald

Kinderen worden soms onterecht
(straffen).

1. gestraft
2. gestrafd

John heeft het hele huis zelf
(schilderen).

1. geschildert
2. geschilderd

Vragen?

VOORTGANG

Geef aan wat voor jou van toepassing is:

1. Ik vind het nog moeilijk.
2. Ik vind het nog een beetje moeilijk.
3. Ik snap het bijna.
4. Ik snap het.

EINDE

PAUZE