Thema 4 Evolutie B4 Evolutie in populaties

Thema 4 Evolutie

B4
Evolutie in populaties
1 / 29
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 29 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 7 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Thema 4 Evolutie

B4
Evolutie in populaties

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoel B4
- Je kunt beschrijven wat een soort en een populatie is
4.4.1 Je kunt uitleggen hoe allelen in een populatie overerven.

Begrippen: soort, populatie, gene flow, genenpool, allelen, allelfrequentie, regel van Hardy-Weinberg, seksuele selectie, kunstmatige selectie, (micro-evolutie, macro-evolutie,) co-evolutie, inteelt, genetic drift, flessenhalseffect/bottleneck effect, stichtereffect/foundereffect

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Video

Evolutietheorie
De evolutietheorie gaat uit van de volgende onderdelen:

  • verandering in genotype
  • natuurlijke of kunstmatige selectie
  • ontstaan nieuwe soorten door isolatie.

Slide 4 - Tekstslide

Soort en populatie
Soort: alle organismen die in staat zijn zich onderling voort te planten en daarbij VRUCHTBARE nakomelingen voort te brengen.

Populatie: groep individuen van dezelfde soort, die in een bepaald gebied leven en zich onderling kunnen voortplanten.
De meeste soorten bestaan uit meerdere populaties. 

Betere definitie voor soort is dan ook:
 de grootste verzameling van populaties waartussen effectieve uitwisseling van genen (gene flow) plaatsvindt of kan plaatsvinden.

Slide 5 - Tekstslide

Denk je dat paarden en ezels samen nakomelingen kunnen krijgen?

Slide 6 - Open vraag

Muildier

Slide 7 - Tekstslide

Een ras is een dier van dezelfde soort. Dieren van verschillende rassen krijgen vruchtbare nakomelingen.
Dieren van verschillende soorten kunnen soms ook nakomelingen krijgen (zoals bij het paard en de ezel). Deze nakomelingen zijn onvruchtbaar.

Slide 8 - Tekstslide

Lijger (vader is leeuw)

Slide 9 - Tekstslide

Teeuw (vader is Tijger)

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Video

Contstante allelfrequenties
  • De genenpool is de verzameling van alle allelen in een populatie. Hoe groter de genenpool, hoe meer genetische variatie.

  • Hoe vaak een allel voorkomt, heet de allelfrequentie. Hoe hoger de allelfrequentie, hoe groter de kans dat dat allel doorgegeven wordt. Dit klopt alleen als er geen selectiedruk is.

  • De allelfrequentie blijft dan door de generaties constant.

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Link

Slide 14 - Video

Maak opdracht 44 t/m 49

Slide 15 - Tekstslide

Wel selectiedruk, veranderende allelfrequenties
Onder invloed van natuurlijke selectie (selectiedruk) kunnen verschillende allelen van een gen leiden tot verschillen in overlevingskans voor het individu...
   
Voorbeeld: sikkelcelanemie-allel en malaria.

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Video

Seksuele selectie
Wanneer eigenschappen van seksuele partners de voortplantingskans beïnvloeden. Maar ze vergroten niet altijd de overlevingskans.

Enkele voorbeelden...

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Link

Micro-, macro- en co-evolutie
  • Micro-evolutie: verandering van allelfrequenties in een populatie (vb. Berkenspanner in Engeland)
  • Macro-evolutie: ontstaan van nieuwe soorten
  • Co-evolutie: een evoluerende soort beïnvloedt de evolutie van een andere soort

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Video

Genetic drift
  • Inteelt: Als de parende individuen beide een recessief gemuteerd gen van de voorouders hebben gekregen, kan dit gen bij de nakomelingen tot uiting komen (Aa x Aa --> aa)

  • Het verschijnsel dat in KLEINE populaties door toeval grote verschuivingen in allelfrequenties kunnen optreden
Bijvoorbeeld: bottleneck effect/flessenhalseffect (calamiteit) of stichtereffect/foundereffect (vestiging)

Genetische variatie krijg je dus door: mutaties, selectiedruk, genetic drift en migratie

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Tekstslide

Foundereffect
Genetic drift doordat een klein deel van een populatie zich vestigt in een nieuw gebied

Slide 24 - Tekstslide

Maak nu de laatste opdrachten 50 t/m 61
Neem ook de Context 'Evolutie van de mens in de moderne tijd ' door en maak opdracht 62 t/m 66


Check je leerdoelen met de flitskaarten en Test Jezelf en vink alles af in Magister.learn

Slide 25 - Tekstslide

En nog even de gehele video over dit onderwerp met allerlei voorbeelden van Ruud Lekkerkerk

Slide 26 - Tekstslide

Slide 27 - Video

Extra uitlegvideo over
Wat is evolutie?

Slide 28 - Tekstslide

Slide 29 - Video