Oorsprong van de rechtsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Oorsprong van de rechtsstaat

Leerdoelen

1- Je kan het begrip 'rechtsstaat' uitleggen en uitleggen welke kenmerken we daarvan in Nederland terugzien.

2- Je kan een beschrijving geven door welke gebeurtenissen door de tijd heen onze rechtsstaat is ontstaan.

3- Je kan de 4 beginselen van de rechtsstaat benoemen en uitleggen.

Feitje van de dag

Op welke plek staat Nederland in de 'World Happiest Report' van 2024?

Top 10

1. Finland
   
2. Denmark
   
3. Iceland
   
4. Sweden
   
5. Israel
   
6. The Netherlands
   
7. Norway
   
8. Luxembourg
   
9. Switzerland
   
10. Australia

Rechtsstaat

'een staat waarin je als burger met grondrechten wordt beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur door de overheid.'

Kenmerken

-Sociale cohesie

-Vertrouwen en wederkerigheid

-Rechtszekerheid en rechtsbescherming

Ontstaan rechtsstaat

-Verlichting in 18e eeuw -> verlangen naar maatschappelijk geluk

-Voorkeursbehandelingen voor bepaalde groepen leiden tot verzet burgers.

-Door nieuwe kennis ontstaat nieuw wereldbeeld dat absolute macht niet te rechtvaardigen is.

-In de 18e eeuw werd 'ratio' en 'maakbaarheid' verheerlijkt.

-De waarde 'vrijheid werd centraal gesteld. Macht moest beperkt worden.

-Sociaal contract was nodig voor omgangsvormen tussen mensen om in natuurlijke gelijkheid en vrijheid te kunnen leven.

-Overheid als scheidsrechter, meester en knecht tegelijk -> Trias Politica!

Beginselen van de rechtsstaat

1. Beginsel van de grondrechten -> mensen zijn in vrijheid en gelijkheid geboren.

2. Soevereiniteits- en democratiebeginsel, het sociaal contract.

3. Legaliteitsbeginsel-> macht van de overheid is beperkt, maar kan wel het sociale contract tussen mensen afdwingen.

4. Trias Politica -> scheiding der machten, om de macht van de overheid te begrenzen.

Maken

Maak de volgende opdrachten van bladzijden 18-20:

2, 4, 7, 9, 10 en 12.

Je mag samenwerken, het mag ook alleen.

Vraag? Steek even je hand op.

Klaar? Maak vraag 8.

Na de tijd kijken we het na.