4W2 De zintuigen

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

2

De zintuigen

komt binnen bij je zintuigcellen

Elektrische signaaltje via een zenuw

Reactie

Respons

Prikkel

Impuls

Waar ontstaat een impuls?

1. in de zintuigcellen
2. in het zintuig
3. in de klas
4. in de prikkel

                           is de                                 prikkel voor het oog.

Geluid is de prikkel voor het                   .  

Een prikkel wordt pas waargenomen als de                            hoog 

genoeg is. Dan wordt het elektrische signaal omgezet in een         

passende

 oor 

licht

drempelwaarde 

impuls 

Waaruit bestaat het centrale zenuwstelsel?

1. hersenen
2. hersenen en zenuwen
3. hersenen, zenuwen en ruggenmerg
4. hersenen en ruggenmerg

Sleep naar de juiste plek

buitenste laag naar binnenste laag

Opperhuid

Lederhuid

Onderhuids bindweefsel

opperhuid

in lederhuid

onderhuids bindsweefsel

talgklier

haren

tastknopje

vet

pijnpunt

drukzintuig

bloedvat

haarspiertje

zweetklier

nr. 4 = ?
nr. 5 = ?

1. nr. 4: zenuw nr. 5: zweetklier
2. nr. 4: pijnpunt nr. 5: zweetklier
3. nr. 4: pijnpunt nr. 5: talgklier
4. nr. 4: talgknop nr. 5: zweetpunt

1. Talg wordt geproduceerd door de talgklieren.
2. Talgklieren liggen 'naast' een haar.
3. Talg zorgt ervoor dat de haren en de hoornlaag soepel
blijven.
4. Talgklieren liggen in de lederhuid.

1. 1 en 3: waar 2 en 4: nietwaar
2. 1, 2 en 4: waar 3: nietwaar
3. 2, 3 en 4: waar
4. allemaal waar

Na deze les...

1 Leg je uit op welke prikkel het zintuigorgaan reageert en hoe de prikkel wordt omgezet in een impuls; voor tong, neus en oor

2 Hoe het komt dat we hoge en lage geluiden horen en hoe een trilling in het oor verwerkt wordt

 

6.4 De tong

Tong (lingua) is een spier, gebruikt voor:

• voedselbewerking
• spraakklanken
• waarnemen van smaak

tonglichaam

T

strotklepje

S

amandelen (lymfe) van

tong en gehemelte

A

6.4 De tong

Verschillende smaakzintuigen (papillen), verdeeld over het oppervlak.

Smaakzintuig bevat meerdere smaakknoppen. Zij vangen moleculen op en zetten dit om in een stroompje (impuls) naar de hersenen.

6.4 De tong

Smaakknopje kan alle smaken waarnemen

• type I zout
• type II zoet, bitter, umami
• type III zuur (en vet)

smaakzenuw

Z

6.4 De tong

In de mond zijn meerdere zenuwen die smaak kunnen doorsturen naar de hersenen.

Voor sommige smaken is ook geur belangrijk.

6.5 De neus

In bovenste deel neusholte ligt het reukzintuig.

Cellen bevatten haartjes, die moleculen uit de lucht opvangen en omzetten in een impuls.

Elk type is gevoelig voor een bepaalde geur.

6.5 De neus

Zintuigcellen geven informatie door aan reukzenuw.

Reukzenuw loopt langs het emotionele deel van het brein, zodat de geur beter betekenis krijgt.

Geur kan positief zijn (prettig), maar ook negatief (gevaar).

Het oor

6.6 De oren
geluiden

Geluiden zijn trillingen van lucht, met een bepaalde golflengte.

Snel trillende lucht: hoog geluid 

Langzaam  trillende lucht:  laag geluid

Hoe groter de trilling, hoe harder het geluid

6.6 De oren

Het oor bestaat uit drie delen

1. het buitenoor
2. het middenoor
3. het binnenoor

1

2

3

6.6 De oren
bouw 

Buitenoor bestaat uit...

• oorschelp  (geluid opvangen)
• gehoorgang, leidt het geluid naar het trommelvlies (hier zitten oorsmeerkliertjes)

oorschelp

S

gehoorgang

G

6.6 De oren

bouw

Middenoor : 

• trommelvlies: trilt bij geluid
• middenoor- of trommelholte: hier  liggen gehoorbeentjes (hamer, aambeeld, stijgbeugel).  Ze geven trilling  van trommelvlies door slakkenhuis

Buis van Eustachius: verbinding met keel

trommelvlies

T

gehoorsbeentjes

B

buis van

Eustachius

E

6.6 De oren

bouw

Binnenoor bestaat uit...

• slakkenhuis (cochlea, gehoor waarneming)
• evenwichtsorgaan of doolhof (labyrint, balans waarneming)
• gehoorzenuw, die ook aftakt naar evenwichtsorgaan

evenwichtsorgaan

T

slakkenhuis

S

gehoorzenuw

Z

6.6 De oren

bouw

• slakkenhuis bestaat uit drie kanalen, die als een spiraal zijn opgerold
• kanalen zijn gevuld met vloeistof
• één van de drie kanalen krijgt het signaal van de stijgbeugel, waarbij de vloeistof zal bewegen

6.6 De oren

bouw

• hierdoor vindt er een waterstroom (1 en 2) plaats door het hele slakkenhuis
• in het derde kanaal (3) liggen de zintuigorganen

6.6 De oren

bouw

• zintuigorganen zijn gespecialiseerd in het opvangen van trillingen van de vloeistofstroom (in de twee kanalen)
• wanneer trilhaarcellen bewegen, sturen ze een signaal door naar de gehoorzenuw

Na deze les...

1 Leg je uit op welke prikkel het zintuigorgaan reageert en hoe de prikkel wordt omgezet in een impuls; voor tong, neus en oor

2 Hoe het komt dat we hoge en lage geluiden horen en hoe een trilling in het oor verwerkt wordt

 

Wat is juist?

1. Smaakzintuig bestaat uit meerdere smaakknoppen
2. Smaakknoppen liggen in groefjes in de tong
3. Smaakknoppen geven impuls
4. Allen zijn juist

Wat is juist?

1. Elke geur heeft één geurstof
2. Reukharen van zintuigcellen zorgen voor een impuls
3. De reukharen liggen in het onderste deel van het slijmvlies
4. Allen zijn juist

slakkenhuis

zenuw

oorschelp

trommelvlies

nr 4 = ?
nr 6 = ?
nr 8 = ?

1. 4 trommelvlies 6 buis van Eustachius 8 gehoorzenuw
2. 4 gehoorgang 6 gehoorgang 8 oorschelp
3. 4 slakkenhuis 6 aambeeld 8 hamer
4. 4 evenwichtsorgaan 6 stijgbeugel 8 trommelgang

De buis van Eustachius verbindt

1. de trommelholte met het middenoor
2. de oorschelp met de keelholte
3. het slakkenhuis met de trommelholte
4. de trommelholte met de keelholte

Waar liggen de gehoorzintuigcellen die geprikkeld worden door geluid?

1. In de gehoorgang
2. In de gehoorbeentjes
3. In het slakkenhuis
4. In de gehoorzenuw

Wanneer hoor je iets?

1. Als geluidstrillingen de gehoorgang binnenkomen
2. Als geluidstrillingen het trommelvlies en de gehoorbeentjes laten trillen
3. Als geluidstrillingen speciale 'haartjes' in het slakkenhuis prikkelen
4. Als impulsen vanuit het slakkenhuis via de gehoorzenuw de hersenen bereiken

De buis van Eustachius verbindt

1. de trommelholte met het middenoor
2. de oorschelp met de keelholte
3. het slakkenhuis met de trommelholte
4. de trommelholte met de keelholte

De taak van het slakkenhuis is...

1. je evenwicht bewaren
2. zorgen dat je hoort
3. trilhaartjes zetten trillingen om in impulsen
4. de impuls doorgeven aan de hersenen

Wat is de functie van het trommelvlies?

1. geeft trilling door aan de hamer
2. geeft de trilling door aan het aambeeld
3. geeft de trilling door aan de stijgbeugel
4. geeft de trilling door aan het slakkenhuis

Bij slikken of gapen gaat de buis van Eustachius

1. dicht
2. open
3. weet ik niet

Na deze les...

1 noem je de organen van borst-, buik en bekkenholte

2 leg je uit welke oorzaak een aandoening kan hebben

3 leg je uit hoe groei en ontwikkeling plaatsvinden

1 Leg je uit op welke prikkel het zintuigorgaan reageert en hoe de prikkel wordt omgezet in een impuls; voor tong, neus en oor

2 Hoe het komt dat we hoge en lage geluiden horen en hoe een trilling in het oor verwerkt wordt

zelf maken

H6 De zintuigen

• Opdracht 7 t/m 11