kwaliteitszorg 4

• Kwaliteitszorg 4
• MBO
• Studiejaar 3

Lesdoel

Je kunt uitleggen wat ethiek is en welke kennis en vaardigheden nodig zijn om ethische dilemma’s te herkennen, ermee om te gaan en ervan te leren.

Vragen over zorgpad?

Wat weet je nog over vorige week?

casuïstiek met handelingsopties. 

Programma

10 min. Studiegids en toelichting toetsende opdracht.

20 min. Inleiding ethiek. 

20 min. Bestudeer Learnbeat 20.3   

Pauze

20 minuten Bespreken voorbeeld ethisch dilemma.

Aan de slag! Verder bestuderen learnbeat vanaf ethische dilemma's.

Wil je meer? Digibib leermodule 18.

Waar denk je aan bij ethiek en/of ethische dilemma's? Voorbeelden? Bespreekmomenten?

Samenvattend:

Een voorbeeld

Casus: Net als thuis? 

De dochter van mevrouw Peters knipt al jaren haar moeders haar. Mevrouw Peters (84) is dementerend en niet meer wilsbekwaam. Ze woont daarom sinds kort in een zorginstelling. Zij houdt ervan als haar haren netjes geknipt zijn, altijd in hetzelfde model. Maar aan de knipbeurt zelf heeft ze een hekel. Mevrouw Peters is erg onrustig en kan niet makkelijk stil blijven zitten. ‘Ben je nou nog niet klaar?’, roept ze vaak en schudt dan met haar hoofd. Daarom bindt haar dochter haar vast voor de knipbeurt, ze wil nou eenmaal niet scheef knippen of uitschieten met haar schaar. Hoe reageer jij?

Schrijf op:

Maak een top 3 van jouw professionele waarden. Welke waarden staan centraal als jij zorg verleent?

Welke waarden botsen in bovenstaande casus?

Bespreek de verschillen.

Kunnen jouw persoonlijke waarden en normen anders zijn dan een collega? En de professionele waarden dan?

Hoe zou jij het dilemma formuleren?

Ethische vragen hebben

het volgende in zich:

Mag je……. of

Moet je……. of

Is het goed als………. of

Weegt het belang.... of

Ethische vragen hebben

het volgende in zich:

Mag je……. of

Moet je……. of

Is het goed als………. of

Weegt het belang.... of

Moet ik de keuze van de cliënt

leidend laten zijn als dit niet leidt

tot een optimale

gezondheidsuitkomst?

Moet ik zorgtaken uitvoeren en

beslissingen nemen voor een

cliënt als ik vind dat deze het zelf

kan doen?

Moet ik kwetsbare cliënten

verzorgen door extra taken over

te nemen of laat ik hun meer in

hun waarde door hen zoveel

mogelijk zelf te laten doen?

Mogen mantelzorgers

geïnformeerd worden over de

ziektetoestand tegen de wens

van de client?

Een voorbeeld:

Morele vraag :

Weegt het belang van de gezondheid van deze bewoner op tegen het feit dat vastbinden

een vrijheid beperkende maatregel is?

Is dit een ethisch gevoelige situatie? Waarom?

- Bezie de casus vanuit meerdere perspectieven 

- Welke handelingsalternatieven zijn hier te benoemen?

- Welk alternatief zou je kiezen?

- Welke morele waarden laat je bij je keuze het zwaarst wegen? 

Hoe handel jij?

1. Ik laat de dochter haar gang gaan. Als de bewoner het zo gewend is, is er geen probleem.

2. Ik grijp in. Vastbinden is een vorm van vrijheidsbeperking en mag dus niet.

3. Ik bespreek de situatie met een collega en de dochter voordat ik iets doe.

4. Ik laat de dochter haar gang gaan. Als de bewoner voor haar eigen veiligheid wordt vastgebonden is dat niet erg.

5. Anders, namelijk… (formuleer jouw eigen manier van handelen)

Verhelder je dilemma in 4 stappen

Hoe maak je een afgewogen keuze? Deze vier stappen helpen je op weg:

reflecteren

Verkennen: wat is er aan de hand? Welke handelingsopties zijn er en wie zijn in deze situatie de betrokkenen?

Onderzoeken: wat is de ethische vraag of het dilemma? Welke argumenten (waarden, belangen en principes) zijn hier in het spel?

Afwegen: weeg zorgvuldig af waarom je een bepaalde keuze maakt en wat mogelijke gevolgen zijn voor wie. Wat is het gevolg voor de cliënt van jouw handeling of het nalaten daarvan?

Besluiten: zoek naar de balans tussen alle (morele) betrokkenen met het oog op goede zorg.

Vragen die je kunt stellen?

Wordt er goede zorg verleend?

Wat is goede zorg?

Is het beter dit of dat te doen?

Wat mag ik wel of niet doen?

Heb ik juist gehandeld?

Wat is goed gedrag voor een professionele zorgverlener?

Criteria van goede zorg

autonomie: Zelfmanagement en eigen regie

niet schaden: Zorgvuldig afwegen en informed consent. (WGBO)

bevorderen van gezondheid: geen schade toebrengen; schade/kwaad voorkomen; kwaad herstellen; het goede doen en bevorderen

rechtvaardigheid: kan iedereen altijd gelijk behandeld worden?

Lees in zorgbeat 20.3 ethiek tot ethische dilemma's.

Noteer je vragen.

Test je kennis in 20.3 B 7 en 8.

Huiswerk

Bestudeer het vervolg van het hoofdstuk. Maak 20.3 D4 Test je kennis.

Start met uitwerking van een ethisch dilemma.

Gebruik hiervoor het stappenplan uit zorgpad. Staat in teams.

Evaluatie