Language Teaching and Assessing week1.4

• Language
• HBO
• Studiejaar 3

Language Teaching and assessing

Week 1.4; de opbouw van een receptieve les

Programma

• Deel 1C:
  Hoe bouw je een effectieve lees of luisterles op?
  welke keuzes kun/moet je maken per fase?
  hoe plan je jouw receptieve les?

Leerdoelen

• Je kunt de 4 fasen van een effectieve luister- of leesles herkennen in een lesopbouw.
• Je kunt een globale effectieve lesopbouw maken die past bij de doelen van je les.
• Je kunt voor alle 4 fasen van de les kritisch kijken naar bestaande materialen en waar nodig deze aanpassen of aanvullen

Vakdidactische visie

Veel (aankomend) docenten zeggen over hun les:
"de leerlingen gaan een tekst maken".
Klopt dit?

ja

nee

dit gaat over vak jargon. De lln MAKEN geen tekst, die is er al. De nadruk moet liggen op het luisteren of lezen en begrijpen van een tekst. 

Recap H3 (deel 1B)

• kies/selecteer een luister of leestekst
• bepaal het natuurlijke leerdoel en manier van lezen of luisteren (structurerend of zoekend)
• bepaal eventuele moeilijkheidsgraad (of pas aan?)
• bepaal/zoek op naar welk ERK doel dit leidt
• is er een specifieke strategie die jouw doelgroep nodig heeft? 

Voorblad lesplan formulier:

1. Beginsituatie
2. Ondersteuningsbehoefte
3. ERK-leerdoelen
4. Vakspecifieke leerdoelen
5. OWK-leerdoelen
6. Bouwstenen
7. Oefendoelen

1. wat weten/kennen de lln al van de inhoud/taal/tekstvorm/strategie, etc?
2. hoe ondersteun jij de lln bij "moeilijkheden"?
3. passend bij niveau, taalvh, tekstsoort
4. in geval van luisteren/lezen; minstens 1 leerdoel gericht op inhoud/boodschap van de tekst
5. gericht op algemene cognitieve vaardigheden
6. nodig om opdrachten te kunnen uitvoeren (zie beginsituatie)
7. voor docent: oefen tenminste met 1 kernwaarde!

korte uitleg van een aantal onderdelen van het "voorblad" van het lesplan formulier. 

Heb je al een tekst uitgekozen en een voorblad geschreven?

Bekijk (in tweetallen) of de samenhang klopt, het voorblad volledig is of het voor een andere docent ook duidelijk is. 

Heb je nog geen tekst uitgekozen?

Werk met het werkblad.

Differentiatie adhv beginsituatie

afhankelijk van de voorbereiding van de studenten. Werkblad zit bij bestanden in Teams LTA

Wat is het belangrijkste leerdoel voor jouw luister of leesles?

let op: het hoofddoel zou op de inhoud of communicatie gericht moeten zijn. En bij voorkeur met een actief werkwoord; dus niet "begrijpen". Maar ook niet alleen gericht op een middel (vragen) of strategie. 

WEL: kunnen in eigen woorden navertellen, kunnen 3 redenen geven..., etc

Concrete leerdoelen formuleren

• De leerlingen kunnen een tekst lezen en de vragen beantwoorden.

welk soort tekst?

waar gaat de tekst over? Inhoud?

moeten ze de tekst niet begrijpen?

Dit is een middel, geen doel. Moeten ze het kunnen navertellen? een reactie/mening geven?

Hoe vaak en hoe moeten ze de tekst lezen?

• De leerlingen kunnen in eigen woorden (in het Nederlands) de globale inhoud navertellen van een kort, spannend verhaal.

Neuner typologie

• Globaal leerproces (meerdere lessen)
• voor alle vaardigheden
• logische opbouw van input naar output

Fase modellen (Kwakernaak)

• per Neuner fase uitgewerkt in kleine stappen (meestal per les)
• fasemodellen voor alle taal- en deelvaardigheden

beide zijn dus handig en kunnen naast elkaar gebruikt worden. Maar alleen Neuner is te globaal voor individuele lessen en als voorbereiding voor LIO-stage. Zie vervolg volgende slide

Voorbeeld voor de receptieve vaardigheden:

Lesplan adhv Neuner

fasen:

1. Neuner A

Lesplan adhv Kwakernaak:

fasen modellen:

1. voorbereiding

2. presentatie

3. begripscontrole

4. eventuele woordbehandeling

Veel (aankomend) docenten geven als leesopdracht "lees de tekst en onderstreep alle moeilijke woorden". Wat gaat hier fout?

je zegt hiermee dat een tekst moeilijk is en dat de inhoud niet belangrijk is; alleen de losse woorden.

Je wilt juist de leerlingen competent maken in lezen en ze zelfvertrouwen geven. Richt je (in eerste instantie) op de globale inhoud en leer de leerlingen om bij "moeilijke" woorden door te lezen en uit de context te raden. 

Voorbeeld: een docent wil de leerlingen de volgende tekst laten lezen en begrijpen

voorbeeld. op de volgende slide komt de vraag

In welke volgorde stelt de docent de volgende vragen?

1

2

3

4

5

Are there "special" words that you use when you speak that are different from the words your parents use? Why do you use these words? Are these words I would know?

Read the text and see if English teenagers also have "special" words...

Was the story about teenagers? Are they the same as you? Do you use these same words?

Are there any words that are not clear? Can you guess from the context?

Look at the questions in your book; do you know the answers? Check in the text.

1=voorbereiding; inhoud, 2= eerste keer lezen met een leesinstructie (uit TEFL2; reason to read), 3=begripscontrole; globaal, 4=begripscontrole; detail (adhv vragen uit boek, bijv. meerkeuze), 5= eventuele woordbehandeling NA tekstbegrip

een voorbeeld; nadruk op de dikgedrukte woorden in blauw in linkerkolom. Dit is een ander voorbeeld dan op #OO. 

verschillen in het model voor luisteren en lezen?

vergelijk model blz. 158/159 met blz. 182/183

vraag komt hierna. Kunnen de studenten invullen met het boek erbij. Doel is ook dat ze de 2 fase modellen bekijken en weten wat er in staat

noem 2 didactische verschillen in het (laten) oefenen van lezen en luisteren (zie modellen)

O.a. bij luisteren is meer hulp nodig bij de voorbereiding (context duidelijk maken). Luisteren gaat vaker in meerdere "rondes" vanwege de vluchtigheid. Weergeven lastiger bij luisteren vanwege werkgeheugen. 

Een docent Engels laat zijn havo2 klas altijd meelezen met luisterteksten. "Anders raken ze in paniek". Wat is een mogelijk nadeel van deze didactiek?

Zie volgende bladzijde voor antwoorden.

Voordelen:

• Koppeling schriftbeeld en klankbeeld
• Leestempo constant (klassikaal) houden
• Visuele ondersteuning klankbeeld of auditieve ondersteuning van schriftbeeld (vaak voor leerlingen met dyslexie)

Nadelen:

• Lezen en luisteren worden niet als aparte vaardigheden geoefend.
• Leestempo kunstmatig; leerlingen leren niet zelfstandig (op tempo) lezen.
• Verkeerd klankbeeld (als leerlingen voorlezen)

lezen en luisteren tegelijk?

NB: kwakernaak geeft aan dat bij de aanvangsfase (A1, 1e jaar) het nog wel handig/nuttig is om de twee kanalen te koppelen, maar daarna dit meer loslaten. Dus een student die leerlingen uit havo3 hardop laten voorlezen moet hier dan wel een hele goede onderbouwing bij hebben. 

Aan de slag; didactisch lesontwerp: deel 1C

• ga met de tekst voor jouw klas aan de slag (of met de tekst uit Solutions):
• geef per (deel)fase aan hoe je dit kunt/gaat doen en waarom (denk aan de parameters en het leerdoel)
• probeer ook al goed aan te geven: wat de leerlingen / studenten doen.
• en hoe jij dat kunt ondersteunen (docent handelen).

hierbij kun je bijv. een kopie van alleen het didactisch lesontwerp (schema in lesplan formulier) uitdelen. Maar dit kan ook digitaal in het lesplanformulier dat op #OO staat.

Volgende week

Maak een globale planning voor de opbouw van je les.
(NB: dit kun je al in het lesplanformulier doen)

Bereid je voor op de Pitch van je les.

Doel: elkaar inspireren, ideeën uitwisselen en feedback krijgen om je les nog beter te maken.