Tekststructuren - uitleg + vragen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Tekststructuren

Doel

• Ik ken de zeven verschillende vaste tekststructuren.
• Ik kan een tekst lezen en hierbij het onderwerp bepalen en de vaste tekststructuur aangeven.

Tekststructuren

• Argumentatiestructuur 
• Aspectenstructuur
• Verklaringsstructuur
• Voor- en nadelenstructuur
• Probleem-oplossingsstructuur
• Verleden/heden/toekomststructuur
• Vraag-antwoordstructuur

Argumentatiestructuur

Tekstdoel: overtuigen of activeren

Inleiding: standpunt of vraag

Middenstuk: argumenten + tegenargumenten (incl. weerlegging)

Slot: herhaling stelling of beantwoording vraag

Aspectenstructuur

Tekstdoel: informeren of opiniëren

Inleiding: onderwerp

Middenstuk: verschillende aspecten van het onderwerp

Slot: samenvatting (soms)

aspect: BETEKENIS & DEFINITIE

Aspect - Zelfstandig naamwoord

1. een kant of zijde (aan een kwestie of object, om te beschouwen)

♢ Er is nog een ander belangrijk aspect aan deze zaak.

♢ Dit probleem kent vele aspecten, waarvan sommige conflicteren

2. visie

♢ Een aspect dat meegewogen moet worden, is uw mening

♢ Een aspect dat uw aandacht verdient

Verklaringsstructuur

Tekstdoel: informeren

Inleiding: bepaald verschijnsel

Middenstuk: kenmerken / voorbeelden / verklaringen /oorzaken /redenen

Slot: samenvatting of soms conclusie

Voor- en nadelenstructuur

Tekstdoel: informeren, opiniëren, overtuigen of activeren

Inleiding: vraag of standpunt

Middenstuk: voor- en nadelen

Slot: afweging en conclusie

Probleem-oplossingsstructuur

Tekstdoel: informeren of opiniëren

Inleiding: probleem

Middenstuk: gevolgen, oorzaken, oplossingen

Slot: de beste oplossing

Verleden/heden(-toekomst)structuur

Tekstdoel: informeren

Inleiding: introductie onderwerp

Middenstuk: situatie vroeger, situatie nu

Slot: conclusie of voorspelling over de situatie in de toekomst

Vraag-antwoordstructuur 

Tekstdoel:  informeren of opiniëren

Inleiding: vraag

Middenstuk: antwoord(en)

Slot: samenvatting of conclusie

Welke structuur bevat oorzaken in het middenstuk?

1. argumentatiestructuur
2. aspectenstructuur
3. verklaringsstructuur
4. voor- en nadelenstructuur

Welke tekststructuur past niet bij een betoog?

1. argumentatiestructuur
2. aspectenstructuur
3. voor- en nadelenstructuur
4. verklaringsstructuur

Verklaringsstructuur
- inleiding: bepaald verschijnsel
- kern: kenmerken/ verklaringen/ voorbeelden
- slot: ?
Wat moet er op de plaats van het vraagteken staan?

1. samenvatting
2. eigen mening
3. het probleem
4. vraagstelling

Inleiding: onderwerp
Middenstuk: diverse onderdelen van het onderwerp worden besproken
Slot: samenvatting
Deze indeling hoort bij de volgende structuur:

1. argumentatiestructuur
2. voor en nadelen structuur
3. verklaringsstructuur
4. aspectenstructuur

Een tekst waarin wordt uitgelegd hoe het broeikaseffect is ontstaan, is een ....

1. Tekst met verklaringsstructuur
2. Tekst met voor- en nadelenstructuur
3. Tekst met argumentatiestructuur
4. Tekst met een probleem-oplossingsstructuur

Bij welke tekststructuur wordt in de inleiding een onderwerp geïntroduceerd en in het slot een conclusie getrokken?

1. aspectenstructuur
2. voor- en nadelen structuur.
3. verleden/heden/ toekomststructuur.
4. verklaringsstructuur

In een tekst wordt in de inleiding een beschrijving gegeven van het vaccinatieprogramma tegen Covid-19. In het middenstuk worden de voors en de tegens van dit programma besproken. In het slot trekt de schrijver een conclusie.

Welke structuur past bij deze tekst?

1. argumentatiestructuur
2. verklaringsstructuur
3. probleem-en-oplossingsstructuur
4. voordelen-en-nadelenstructuur

Welke tekststructuur hoort bij deze hoofdvraag, denk je? 

Hoofdvraag: Op welke manier(en) kan het probleem worden opgelost?

1. Verklaringsstructuur
2. Argumentatiestructuur
3. Probleem-en-oplossingsstructuur
4. Voordelen-en-nadelenstructuur

Op welke manieren kan je naar de stad gaan? Je kan op drie manieren gaan. Met de bus, de fiets, en de auto. Conclusie: er zijn drie manieren waarop je naar de stad kan gaan

1. Dit is een voordelen- nadelenstructuur.
2. Dit is een vraag-antwoordstructuur.
3. Dit is een aspectenstructuur.
4. Dit is een argumentatiestructuur.

Een tekst is gebaseerd op de argumentatiestructuur. Wat staat er in de inleiding?

Een tekst is gebaseerd op de probleem/oplossingsstructuur. Wat staat er in het slot?

Een tekst is gebaseerd op de aspectenstructuur. Wat is het schrijfdoel?

Op de volgende dia staan drie korte tekstjes. Welke tekststructuur past bij welke tekst? Schrijf de antwoorden even ergens op.

1. Er is de laatste tijd discussie over de vraag of energydrink niet verboden zou moeten worden. Terwijl: het is dé manier om ’s ochtends wakker te worden. Nadeel is dat het nogal ongezond is. Al met al weet ik nog niet zo zeker of er een verbod moet komen.

2. Wanneer is het frikandelbroodje uitgevonden? Dat is uitgevonden door een Duitser, Friedrich Schnutzke. Hij bedacht dat je een frikandel in een broodje kan verkopen. Kortom: het is een Duitse uitvinding.

3. Ook dit jaar werden er weer meer fatbikes, Van Moofs en Stella’s verkocht: elektrische fietsen. Vroeger zag je alleen ouderen op damesfietsen met een motortje puffen. Maar tegenwoordig rijdt de halve stad op zo’n ding. Waarschijnlijk zie je binnen tien jaar geen enkele normale fiets meer. Ja ja, wat gaat de tijd toch snel.

De tekststrucuur van tekst 1:

De tekststrucuur van tekst 2:

De tekststrucuur van tekst 3:

Kennen jullie de zeven tekststructuren?

Lees tekst 2 van opdracht 4.

1. Wat is het onderwerp van de tekst?

2. Wat is de tekststrucuur van de tekst?

Konden jullie het onderwerp en de tekststructuur vinden?

😒🙁😐🙂😃