Les 1: introductie en het molecuulmodel

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H5 Materie en warmte

De race om de
super batterij

Cees van Nimwegen: vanaf 25:30 min

Wat weet jij van...
materie?

Wat weet jij van...
warmte?

Proefje: 3 glaasjes water

• Warm water
• Koud water
• Water van 20 ℃

• Wat is koud, wat is warm?
• Wat heeft dat te maken met temperatuur?

Planning H4

Activerende werkvormen

• Meer plezier
• Meer leren
• Minder huiswerk
• Iedereen doet mee!

H5.1 Het molecoolmodel

Na deze les kun je:

1. Uitleggen dat warmte en temperatuur niet hetzelfde is
   
2. Eigenschappen van stoffen uitleggen met het molecuulmodel
   
3. De 3 fasen van een stof benoemen
4. De 6 faseovergangen benoemen
5. Rekenen met de temperatuur in graden Celsius en Kelvin

Eigenschappen van stoffen: het molecuulmodel

Molecuultheorie:

1. Stoffen bestaan uit kleine deeltjes: moleculen
2. Moleculen trekken elkaar aan
3. Tussen de moleculen zit een afstand
4. De moleculen in een stof bewegen constant
   
   
5. Dat is bewegings- of kinetische energie 
   = maat voor temperatuur
6. Hogere snelheid van een molecuul ⟺
   meer beweging ⟺ hogere temperatuur
   
   

Het proefje met 3 glazen water

• 'Warmte' is een beleving
• Temperatuur is niet warmte!

• Warmte = energie
• Wanneer hogere temperatuur 
  ⟹ meer beweging moleculen 
  ⟹ meer kinetische energie 
• Warmte stroomt altijd naar een lagere temperatuur

Wat is dan warmte?

Warmte = Energie (kinetische) die zich verplaatst 

van hogere naar een lagere temperatuur

Grootheid: Warmte

Symbool: Q

Eenheid: Joule 

Afkorting: J

Vermogen:

P(​s​​J​​)=​t(s)​​E(J)​​

Fasen van een stof

Vaste fase
moleculen trillen om hun evenwichtsstand heen

lage snelheid, grote aantrekking

Vloeistof fase
moleculen bewegen kriskras door de stof heen

matige snelheid en aantrekking

Gas fase
moleculen bewegen kriskras door de ruimte

hoge snelheid, zwakke aantrekking

Overgangen van fases van een stof

Tijdens een faseovergang blijft de temperatuur constant

Droogijs

Waterdamp op koude bladeren

Sublimeren

Sublimeren van jodium

Temperatuurschaal

Grootheid: Temperatuur

Symbool: t

Eenheid: Graden celsius

Afkorting: ℃

Symbool: T

Eenheid: Kelvin

Afkorting: K

0 ℃ = vriespunt van water

100 ℃ = kookpunt van water

0 K = absolute nulpunt (= -273 ℃)

Stijging van 1K is gelijk aan stijging van 1℃ 

Huiswerk

5.1 Het molecoolmodel

Opgave 1 t/m 8

Cyclisch werken 

20 minuten werken aan opgaven in tweetallen

1. Begin met maken vd eerste opgave (3 min)
2. Wissel van blaadje
3. Kijk elkaars werk na (1 min)
   Geef elkaar feedback; wat is goed en wat klopt er niet?
4. Bespreek dit met elkaar (2 min)

Daarna beginnen we opnieuw, ga verder waar je gebleven was.

We doen dit in totaal 3 keer. Daarna bespreken we kort hoe het ging.

Morgen:

5.2 Transport
van warmte