1.3: Denken en doen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

1.3: Denken en doen

Deze les:

• controle van het huiswerk
• afronden paragraaf 1.2
• uitleg paragraaf 1.3: Denken en doen
• aan de slag met opdrachten

Aan het einde van deze les:

... Heb je laten zien dat je de begrippen van paragraaf 1.2 goed kent.

... kun je uitleggen hoe de boeren uit de prehistorie hun doden begroeven en waarom ze dat deden.

... kun je uitleggen wat voor godsdienst de eerste mensen hadden.

De vorige paragraaf ging over?

Jager- verzamelaar

landbouwrevolutie

Landbouwsamenleving

nomaden

Dit kun je nu:

• kenmerken van de samenleving van de jager- verzamelaars noemen
• kenmerken dan de eerste landbouwsamenleving noemen
• het verschil in middelen van bestaan uitleggen tussen jager- verzamelaars en boeren.

Hoe zorg je nu dat je dit niet meer vergeet voor de toets?

1.3: denken en doen:

in deze paragraaf leer je:

• waarom en hoe boeren hun voorouders vereerden
  
• waarom boeren goden in de natuur vereerden
  
• waardoor verschillen tussen jager-verzamelaars klein waren 
•  hoe verschillen tussen boeren groter werden
  

Begrippen in deze paragraaf:

Je gaat tijdens de uitleg en het lezen van de theorie zelf een begrippenlijst maken, probeer dit zoveel mogelijk in je eigen woorden te doen (dus zonder in je boek te kijken) 

Dit zijn de begrippen: hiernamaals, cultuur, natuurgodsdienst, aanzien, continuïteit, sociale verschillen.

Hunebedden:

• Hunebedden om mensen in te begraven
• familigraven
• Doden werden hier in gelegd samen met grafgiften bij. sieraden, werktuigen en potten gevuld met eten en drinken

Leven na de dood:

• Waarschijnlijk geloofden mensen dat de doden als geesten voortleefden in een leven na de dood, in dit hiernamaals konden ze de grafgiften goed gebuiken
• door deze hunebedden en grafgiften hebben we kennis gekregen over de cultuur van deze eerste boeren.

Geloof:

• Boeren geloofden dat achter ieder natuurverschijnsel of gebeurtenis een god zat.
• ze vereerden daarom bijvoorbeeld de maan, de bliksem of een grote boom.
• We noemen zo'n geloof een natuurgodsdienst

Geloof:

• De eerste boeren zochten naar verklaringen voor dingen die ze niet begrepen, zoals ziekte of een mislukte oogst.
• ze probeerden daarom hun goden zoveel mogelijk tevreden te stellen door ze iets te geven. 
• ze offerden of dansten dan voor de goden.

Natuurgodsdienst

Mannetje van Willemstad (4500 v. Chr.)

Kunst of godenverering?

• Natuurverschijnselen werden toegeschreven aan goden.
• Verklaring voor vervelende of enge gebeurtenissen.
• Offeren om goden tevreden te stellen.

Kleine verschillen tussen jager-verzamelaars

➡ waarom zo weinig verschil?

✔ Weinig bezittingen

✔ Erg afhankelijk van de groep

✔ Verschil in aanzien (waardering) was niet zo groot

✔ Een hoofdman had weinig macht over de groep

Grote en belangrijke verandering

99% van de geschiedenis van de mens, heeft de mens geleefd als jager-verzamelaars

Er is hier dus sprake van continuïteit

Grote verschillen tussen boeren

De verandering van het leven als jager-verzamelaars naar het leven als boeren was groot!

Je had rijke en arme boeren in een landbouwsamenleving.

Er kwam ongelijkheid in bezit, aanzien en macht.

Deze sociale verschillen leidde soms tot jaloezie en ruzie.

Denk aan het verhaal van Ötzi.

Aan de slag:

Lees de theorie en maak de opdrachten tot het kopje: kleine verschillen tussen jager-verzamelaars (hier stop je)

noodlinkjes op de volgende dia's alleen gebruiken als het echt niet anders kan!

Link 1: informatieboek( theorie) link 2: werkboek (opdrachten)

https:

https: