Gs. Klas 4 §3.3 Crisis en politiek in Nederland - mavo

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H3 Het Interbellum (1918-1939)

   §3.3 Crisis en politiek in Nederland

Vensterplaat

Na het zien van de plaat:
Hoe stond Nederland er tijdens het Interbellum voor?

§3.3 Crisis en politiek in Nederland

Crisis en samenleving

• Jaren '30 crisistijd:
• - Veel werkloosheid
• - Weinig steun overheid --> Stempelen

§3.3 Crisis en politiek in Nederland

Crisis en samenleving

• M-P H. Colijn
•  
•  Aanpassingspolitiek:
• - Niet meer uitgeven van binnenkomt
• - Bezuinigen 
• - Vasthouden aan Gouden Standaard
• - Werkverschaffingsprojecten

Fascisme

• Fascisme is een politieke stroming, 
• Wordt ook wel extreem-rechts genoemd

• De naam komt van het voorwerp dat je hier ziet: een fasces
• Dit voorwerp, een bijl met takken, stond symbool voor de macht van bestuurders in het Romeinse Rijk.

Benito Mussolini

• Leider, of 'Il Duce',  van Italië (1922-1943)
• Oprichter van de Fasci di Combattimento (Zwarthemden, knokploegen)

• Na de Eerste Wereldoorlog en de Vrede van Versailles was er veel onvrede, en dat kwam door de onderhandelingen van de 'slechte' Italiaanse regering.

Fascisme in Europa

• 'Oplossing voor de crisis'

• Populair in de jaren ’20 en ’30 van de 20e eeuw

• Antwoord op slecht beleid van de democratische regeringen

• Niet alleen in Italië of Duitsland (NSDAP), ook in Engeland (BUF) en Nederland (NSB)

Oswald Mosley (Engeland)

Anton Mussert (Nederland)

Kenmerken van fascisme (1)

• Fascisme is overal tegen: vooral dingen die vreemd zijn en andere culturen
  

• Fascisme is anti-democratisch: het volk hoeft niet mee te praten

• Er is één leider. Hij bepaalt wat goed is. (Leidersbeginsel/Führerbeginsel)

Kenmerken van fascisme (2)

• Fascisme is nationalistisch: de eigen staat boven alles
  

• Fascisme gaat uit van ongelijkheid tussen mensen: de hoogontwikkelden moeten de laagontwikkelden leiden. (Het recht van de sterkste: Sociaal-Darwinisme)

Kenmerken van fascisme (3)

• Niet denken maar doen. Gevoel is belangrijker dan denken.

• Geweld is goed: geen woorden maar daden
  

• De vrouw is ondergeschikt: haar taak is het krijgen van kinderen.
  

 Nationaal-Socialisme

• Met Nationaal-Socialisme wordt het Duits fascisme in de periode 1933-1945 bedoeld
  

• Ook wel: nazisme genoemd

• De aanhangers worden ook wel nazi's genoemd

• De Nederlandse NSB was ook nationaal-socialistisch

Kenmerken van nationaal-socialisme

• Het Duitse ras moet raszuiver worden gehouden.
  

• Rassenleer en antisemitisme

• Het Duitse volk heeft Lebensraum (=levensruimte) nodig.

• Heim ins Reich: alle Duitsers moeten in één groot rijk wonen

§3.3 Crisis en politiek in Nederland

Crisis en politiek

• Door crisis opkomst NSB olv A. Mussert
•  Met WA
•   
•  Nazi-Dui. = het voorbeeld

§3.3 Crisis en politiek in Nederland

Crisis en politiek

• Eind jaren '30
• Nederland neutraliteitspolitiek
•  - Kost te veel geld
•  
•  Toch mobilisatie in 1940
• NL had verouderd leger

In het Verdrag van Versailles stond dat Duitsland een gebied aan de grens moest demilitariseren. Er mochten geen Duitse soldaten meer aanwezig zijn in dat gebied.

Welk gebied moest worden gedemilitariseerd?

1. gebied 1
2. gebied 2
3. gebied 3
4. gebied 4

Welke verkiezingsposter hoort bij de politieke partij van Anton Mussert?

1. poster 1
2. poster 2
3. poster 3
4. poster 4

In de spotprent komt een mening naar voren over de aanpak van de economische crisis door de Nederlandse regering.

Welke mening over de aanpak van de economische crisis is in de tekening te herkennen?

1. een negatieve mening, want de werklozen verdedigen zichzelf tegen de maatregelen van Colijn
2. een negatieve mening, want er wordt niet genoeg geld besteed aan de bestrijding van de werkloosheid
3. een positieve mening, want Colijn wordt afgebeeld als een sterke leider die de werkloosheid zal verslaan
4. een positieve mening, want er wordt zestig miljoen besteed om de werkloosheid te bestrijden

Blijkt uit de bron dat de NSB het eens of oneens is met de aanpak van de crisis door de regering? En waaruit blijkt dat?

1. eens, want de NSB geeft de Joden de schuld van de werkloosheid
2. eens, want de NSB is op dat moment een regeringspartij
3. oneens, want de NSB wil de werkloosheid aanpakken
4. oneens, want de NSB wil niet ingrijpen bij een economische crisis

Welk begrip hoort bij de bron?

1. demilitarisatie
2. dolkstootlegende
3. Führerprincipe
4. Heim ins Reich

In welk jaar is deze foto gemaakt?

1. 1930
2. 1933
3. 1936
4. 1939

Welk doel had de Gestapo in nazi-Duitsland?

1. de bijeenkomsten van de NSDAP met geweld beschermen
2. de concentratiekampen leiden
3. de jeugd tot nationaal-socialisten opvoeden
4. de tegenstanders van Hitler vervolgen

Welke gebieden worden aangegeven met de nummers 1 tot en met 8? Dat zijn gebieden die Duitsland

1. heeft veroverd in de periode 1933-1939.
2. heeft veroverd tijdens de Eerste Wereldoorlog.
3. moest afstaan door het Verdrag van Versailles.
4. moest afstaan tijdens de Eerste Wereldoorlog.

In 1933 werd in Duitsland het concentratiekamp Dachau opgericht. Welke groepen werden in de periode 1933-1939 in het kamp gevangen gezet?

1. Duitse Joden en Nederlandse verzetsstrijders
2. Duitse Joden en politieke tegenstanders van de nazi’s
3. Russische krijgsgevangenen en Nederlandse verzetsstrijders
4. Russische krijgsgevangenen en politieke tegenstanders van de nazi’s

Tussen 1920 en 1930 pleegde Hitler een staatsgreep. Dat was onder andere een gevolg van de slechte economische situatie die op dat moment voor veel onrust zorgde. De staatsgreep mislukte.

In welk jaar vond deze staatsgreep plaats? En welke omschrijving van de economische situatie past bij dat jaar?

1. 1923 inflatie in Duitsland
2. 1923 wereldwijde economische crisis
3. 1929 inflatie in Duitsland
4. 1929 wereldwijde economische crisis

Welke organisatie van de nazi’s had in de periode 1921-1933 als belangrijkste opdracht partijbijeenkomsten te bewaken en politieke tegenstanders te bedreigen?

1. Gestapo
2. NSDAP
3. SA
4. SS