5.2 Europa gaat de wereld overheersen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

5.2 Europa gaat de wereld overheersen

Planning

• Uitleg 
  
• Zelfstandig aan het werk
  
• quizje

Leerdoel

• Je kunt beschrijven hoe de overzeese handelscontacten van Europeanen uitgroeiden tot wereldrijken.
  
• Je kunt de belangrijkste oorzaken van het modern imperialisme noemen.
• Je kunt een beschrijving geven van het bestuur en de economie in Brits-Indië.

Van handelspost naar Imperium

• Tussen 1500 - 1600: wereldeconomie ontstaan 
  
• Veel vaarroutes naar Afrika, Azië en Amerika
• Voor welke goederen?

• In Amerika16e + 17e eeuw veel gebieden veroverd --> Kolonies gesticht. --> plantages waar slaven op werkte 
• Wat was er met de oorspronkelijke bevolking gebeurt? 

Van handelspost naar Imperium

• Andere situatie in Azië en Afrika 
  
• 16e + 17e eeuw --> handelsposten --> handel lokale vorsten

• Verandering 19e eeuw:
• Ook in Azië (later Afrika) gebieden veroveren + besturen --> ontstaan kolonie --> met plantages 
• Ook delfstoffen uit grond: aardolie 

Van handelspost naar Imperium

• Europese landen allemaal zoveel mogelijk koloniën 
  
• Zo groot wereldrijk creëren: Imperium 
• Ontstond zelf soort wedstrijd 
• Periode tussen 1800 - 1940 ook wel periode van Modern Imperialisme genoemd

• Gebruikt voor grondstoffen + afzetmarkt 

Oorzaken modern imperialisme

4 oorzaken:

• 1. Kolonie bezitten is economisch voordelig --> Grondstoffen + afzetgebied
  
• 2. Makkelijker geworden om koloniën te veroveren en te besturen --> Beter wapens + betere schepen. 
• 3. imperium zorgde voor aanzien en macht  --> nationalisme

Oorzaken modern imperialisme

• 4. Superioriteitsdenken --> meenden het recht te hebben andere volken te overheersen.
  
• Geloofde dat het een biologische oorzaak had --> witte mensen zouden van een beter ‘ras’ zijn = racisme 

Voorbeeld: Brits-Indië

•  GB in 19e eeuw meeste succes in stichten imperium
• Belangrijkste kolonie: Brits-Indië (India, Sri Lanka, Pakistan, Bangladesh, deel van Myanmar)
• Systeem van indirect bestuur --> gebruik maken van plaatselijke adel om te helpen met besturen
• Economisch belangrijk: Grondstoffen (katoen, jute, thee en indigo) + afzetmarkt 
• Superioriteitsdenken: scholen stichten, infrastructuur verbeteren

Zelfstandig aan het werk

5.2:

• Opdracht 1 t/m 13

Eerder klaar?

Ga leren voor de toets

Op het congres van Wenen werd afgesproken dat de oude vorsten hun macht weer terug zouden krijgen

1. Juist
2. Onjuist

Op het congres van Wenen werd afgesproken dat Frankrijk kleiner moest worden

1. Juist
2. Onjuist

Nationalisme is wanneer je een grote liefde voelt voor je eigen land, taal en cultuur

1. Juist
2. Onjuist

Militarisme was een gevolg van het nationalisme

1. Juist
2. Onjuist

In welk jaar werd België onafhankelijk van Nederland?

1. 1800
2. 1830
3. 1850
4. 1900

Het streven van Europese landen in de 19e eeuw naar een groot overzees rijk, waarbij de koloniën werden gebruikt als producenten van grondstoffen en als afzetgebieden.

1. Imperium
2. Modern imperialisme
3. Superioriteitsdenken
4. Afzetgebied

Een oorzaak van het modern imperialisme is het verkrijgen van aanzien en macht

1. Juist
2. Onjuist

Superioriteitsdenken is een van de gevolgen van het modern imperialisme

1. Juist
2. Onjuist

In Brits-Indië werd gebruik gemaakt van een direct bestuur

1. Juist
2. Onjuist

Een indirect bestuur = Manier om een kolonie te besturen, waarbij Europese bestuurders regeren via plaatselijke vorsten

1. Juist
2. Onjuist