1.1 organismen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

1.1 organismen

Organen en cellen

leerdoelen

- Je kunt negen levenskenmerken van organismen noemen.

- Je kunt levensfasen van de mens noemen met de gemiddelde leeftijd en voorbeelden van ontwikkeling geven. 

Levenskenmerken

- alle levende wezens organismen (bacteriën, schimmels, planten en dieren).

- Organismen kun je herkennen aan de negen levenskenmerken: 

- Organismen kunnen zich voortplanten.

- Organismen kunnen groeien. Soms kan er ontwikkeling plaatsvinden (verandering in de bouw van een organisme), zoals tanden, puberteit etc. 

- organismen reageren op prikkels, zoals bewegen.

- Bij organismen vindt stofwisseling plaats; o.a. voeding, ademhaling en uitscheiding.

Geslachtsorganen die beginnen te werken is een voorbeeld van....

1. groei
2. ontwikkeling
3. stofwisseling
4. reageren op prikkels

Een mens is een voorbeeld van een organisme

1. waar
2. niet waar

ademhaling, voeding en uitscheiding zijn een voorbeeld van

1. groei
2. stofwisseling
3. voortplanting
4. bewegen

We spreken pas van ontwikkeling als er een verandering is in de bouw van een organisme

1. waar
2. niet waar

Stofwisseling 

- In je lichaam worden stoffen omgezet in andere stoffen (stofwisseling), bijv. energie komt vrij. 

levenskenmerken die bij stofwisseling horen:

- organismen voeden zich. Voedingsstoffen zijn nodig om in leven te blijven.  

- Voedingsstoffen worden in het lichaam omgezet, maar hiervoor is zuurstof nodig, via ademhaling. 

- Bij stofwisseling ontstaan er afvalstoffen die het lichaam weer uit moeten. 

Plassen is een levenskenmerk, de levenskenmerk die hierbij hoort is:

1. Voeding
2. Uitscheiding
3. Ademhaling

Alle organismen ademen

1. waar
2. niet waar

Groei en ontwikkeling

- Levensloop (geboren, groeien, ontwikkelen, sterven).

- Tijdens de levensloop vindt groei en ontwikkeling plaats:

- lichamelijke groei en ontwikkeling = je wordt groter, verhoudingen veranderen. (stopt ongeveer als je 18 jaar bent)

-  geestelijke groei en ontwikkeling = verandering in je gevoel, kennis of je mening. (gaat nog door ver na je 18e levensjaar) 

Bij groei veranderd de bouw van een organisme

1. waar
2. niet waar

Je smaak in muziek veranderd dit is....

1. lichamelijke groei en ontwikkeling
2. geestelijke groei en ontwikkeling

Je begint andere kleren te dragen, dit is...

1. lichamelijke groei en ontwikkeling
2. geestelijke groei en ontwikkeling

Je bent langer geworden, dit is....

1. lichamelijke groei en ontwikkeling
2. geestelijke groei en ontwikkeling

Een vrouw begint borsten te krijgen, dit is...

1. lichamelijke groei en ontwikkeling
2. geestelijke groei en ontwikkeling

Levensfasen

- Een levensfase is een periode met bepaalde kenmerken.

- Levensfasen duren niet bij iedereen even lang.

- Levensfasen zijn te verdelen in: baby, peuter, kleuter, schoolkind, puber, adolescent, volwassene, oudere 

Een man 85 heeft last van dementie dit is een kenmerk van...

1. een peuter
2. een puber
3. een volwassene
4. een oudere

Je zit in de levensfase van een adolescent als je tussen de ....... jaar oud bent.

1. 16 - 21
2. 6- 12
3. 12 - 16
4. 4 - 6

Een kind is tussen de 1,5 en 4 jaar, dan spreken we van een...

1. baby
2. peuter
3. kleuter
4. schoolkind

Maken

Opdracht 1 t/m 7