Ecologie Les 11: Fosfaat en successie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Fosfaat en successie

Th. 16 Ecologie §3 en 4

VWO 5

Deze les

- Fosfaatkringloop §3

- Successie §4

- Vragen over de toetsstof

Er is een kringloop van fosfaat, wat is geen kringloop?
"De kringloop van ..."

1. Koolstof
2. Energie
3. Stoffen
4. Stikstof

Wat is het scheikundige symbool voor stikstof?

1. P
2. N
3. S
4. O

Waar in de kringloop bevindt zich de meeste koolstof en stikstof?

1. Atmosfeer
2. Organische stoffen
3. Lithosfeer
4. Water

Waar in de kringloop bevindt zich de meeste fosfaat?

1. Atmosfeer
2. Organische stoffen
3. Lithosfeer
4. Water

Fosfaten

Fosfaten bevinden zich in de lithosfeer. Door verwering komt fosfaat vrij.

Fosfaat is nodig voor organische stoffen als: DNA, ATP, fosfolipiden.

Planten nemen fosfaat op. Andere organismen krijgen (direct of indirect) via planten hun fosfaat.

Reducenten breken resten van organismen af. Hierdoor komt fosfaat weer vrij.

Fosfaten

Planten nemen P_i op (PO₄^2-)

Bacterien/schimmels zijn nodig om fosfaat 'los te weken' uit de bodem.
Zij krijgen organische stoffen van de plant: mutualisme.

Fosfaten

Bemesten met fosfaat kan opbrengst verhogen.

Echter nu bevatten veel ecosystemen zeer veel fosfaat (door mensen en door dierlijke mest).

Via rwzi's (door PAO's) wordt veel fosfaat teruggewonnen als meststof.

Oefenen

Maak op blz. 289/290

opdr. 2, 3 en 6

Lees: "Menselijke invloeden op de fosforkringloop": vraag 2

"Fosfaten opnemen": opdr. 3 en 6

successie

• kunnen beschrijven hoe veranderende abiotische en biotische factoren de drijvende kracht zijn achter een successiereeks

Successie

Successie

Levensgemeenschappen volgen elkaar op. Tot een stabiel ecosysteem ontstaat: climaxecosysteem.

Pioniersecosysteem: eerste organismen die zich vestigen.

Subclimax: ecosysteem in een successiereeks instantgehouden door mensen.

Waar zijn er meer wisselingen in abiotische factoren?

1. Pioniersecosysteem
2. Climaxecosysteem

Waar verwacht je meer biodiversiteit?

1. Pioniersecosysteem
2. Climaxecosysteem

Wat verandert bij successie?

1. individu
2. populatie
3. leefgemeenschap
4. ecosysteem

Wat voor ecosysteem
heide?

1. Pioniersecosysteem
2. Climaxecosysteem
3. Subclimax