Basisstof 5 Voortplanting bij dieren (geslachtelijke voortplanting)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Thema 6: Voortplanting bij planten en dieren

Basisstof 5: Voortplanting bij dieren

Enquête

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=pChKZbJtOkC2PqR-nO4W8HejqnqKgDtMreY7qDTkIo5UMVlXT1UxUDU1REo4VzFONFoxTlZOUEJFQi4u

zaadcellen of sperma
Wat zijn dat?

1. hormonen
2. geslachtscellen
3. bloedcellen
4. urine

Welke soorten geslachtscellen heeft de mens?

Wat is volgens jou geslachtelijke voortplanting?

Geslachtelijke voortplanting

Geslachtelijke voortplanting: Als de kernen van een mannelijke en een vrouwelijke geslachtscel versmelten, vindt bevruchting plaats. Er ontstaat een bevruchte eicel.

Dit gebeurt bij meeste dieren die zowel een mannetje of een vrouwtje nodig hebben om zich voor te planten.

Celkern

Elke celkern bevat chromosomen = lange, dunne 'draden'. Bevatten informatie voor de erfelijke eigenschappen.

Celkern

Bij geslachtelijke voortplanting komen de chromosomen van twee organismen bij elkaar in de bevruchte eicel. 

Zaadplanten:

50% chromosomen komt uit eicel

50% chromosomen komt uit de stuifmeelkorrel

Geslachtelijke voortplanting

Bij planten:

De bevruchte eicel groeit uit tot een kiem -> nieuwe plant

Bij elke celdeling worden chromosomen gekopieerd -> Alle cellen van de nieuwe plant hebben dezelfde chromosomen als de bevruchte eicel

Geslachtelijke voortplanting

Voorbeeld:

Een eicel van een roze bloem kan worden bevrucht door een stuifmeelkorrel van een witte bloem. Na de bevruchting -> zaad met een kiem. 

Uit de kiem -> nieuwe plant. De nieuwe plant heeft lichtroze bloemen.

Geslachtelijke voortplanting

De kleur van de bloem is een eigenschap van de plant -> komt uit de twee ouderplanten.

Erfelijke eigenschappen = eigenschappen die worden doorgegeven bij bevruchting

-> Ligt op de chromosomen in de celkern.

Geslachtelijke voortplanting dieren

Mannelijke geslachtscel = zaadcel

Vrouwelijke geslachtscel = eicel

Uit bevruchte eicel groeit door celdeling een nieuw dier. 

Nakomelingen hebben niet precies dezelfde erfelijke eigenschappen als de ouders

Vissen en kikkers

Bij vogels komen de jongen (kuikens) uit een ei. 

Ook andere dieren leggen eieren, zoals kikkers, vissen en insecten. 

Uitwendige bevruchting

= bevruchting buiten het lichaam. (bijvoorbeeld vissen)

De eicellen van de vrouwtjesvis en de zaadcellen van de mannetjesvis komen in het water bij elkaar. De bevruchte eitjes groeien uit tot jonge visjes.

Uitwendige bevruchting

= bevruchting buiten het lichaam. (bijvoorbeeld kikkers)

Bij kikkers zit het mannetje tijdens de paring boven op het vrouwtje. Het mannetje geeft zaadcellen af net op het moment dat het vrouwtje eicellen afzet. De bevruchting vindt plaats in het water. 

Bij honden vindt uitwendige bevruchting plaats.

1. juist
2. onjuist

Bij vissen vindt uitwendige bevruchting plaats.

1. juist
2. onjuist

Insecten

Bij insecten vindt de bevruchting meestal plaats in het lichaam van het vrouwtje = inwendige bevruchting 

Na de bevruchting -> eitjes afzetten. In de eitjes ontwikkelen zich larven. 

Ook bij vogels en zoogdieren vindt de bevruchting plaats in het lichaam van het vrouwtje.

Inwendige bevruchting

Bij zoogdieren, vogels en reptielen vindt inwendige bevruchting plaats. 

De eicel wordt dus in het lichaam van het vrouwtje bevrucht.

Uitwendige bevruchting

Bij veel soorten vissen en andere dieren wordt de eicel (of eitje) buiten het lichaam bevrucht. Dit wordt uitwendige bevruchting genoemd.

01:35

Doen deze kikkers aan uitwendig of inwendige bevruchting?

1. Beide
2. Inwendige bevruchting
3. Geen
4. Uitwendige bevruchting

00:32

Vind er bij de zeeschildpad uitwendige of inwendige bevruchting plaats?

1. Beide
2. Inwendige bevruchting
3. Geen
4. Uitwendige bevruchting

Online aan de slag!

Basis:

Basisstof 6 Voortplanting met bevruchting

Opdrachten: 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9

Kader/GL: 

Basisstof 5 Voortplanting bij dieren

Opdrachten 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10