Voorbereiding determinatietoets

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wanneer is een 

betoog

een GOED betoog?

Om antwoord te krijgen op die vraag gaan we aan de slag met de volgende onderwerpen:

- Wat is een mening en een argument?

- Welke soorten argumenten zijn er?

- Basisschema's voor argumentatie (enkelvoudig, onderschikkend, nevenschikkend).

- Betrouwbaarheid van de argumenten toetsen.

Uiteindelijk kun je a.d.h.v. van bovenstaande kennis een betogende tekst redigeren.

Inhoud lessenserie (6 lessen)

- Hoe herken je een mening?

- Welke soorten argumenten kun je onderverdelen?

- Basisschema argumentatie.

- Wanneer is een argument valide? (aanvulling vwo: drogredenen)

- Hoe onderscheid je een goed van een minder goed betoog?

1

Hoe herken je een mening?

Aan het eind van de les weet je hoe je op juiste wijze je mening verwoordt.

Ik ben goed in het overtuigen van anderen.

010

Maarten van Rossum

Deze man staat bekend om het geven van zijn -vaak- ongezouten mening.

Hoe doet hij dit en welk effect heeft dit op jou als toehoorder?

Stellingen

Op de volgende slides staat een aantal stellingen. Geef aan wat JOUW mening is over deze stelling:

Kinderen vanaf 14 jaar moeten zich laten vaccineren om op vakantie te kunnen.

Leerlingen moeten op school meer inspraak krijgen over de inhoud van het curriculum.

2

Soorten argumenten

Aan het eind van de les weet je welke soorten argumenten gebruikt worden.

Verschillende soorten argumenten

1. feitelijk argument
2. ervaring (emperisch argument)
3. gezagsargument
4. vergelijkingsargument
5. nut of (on)gewenst gevolg
6. veronderstelling of vermoedens
7. moreel argument
8. emotioneel argument

Feitelijk argument (controleerbaar)

Je moet 1,5 meter afstand houden om de verspreiding van het nieuwe coronavirus te voorkomen. Uit onderzoek blijkt dat virussen na een hoest ongeveer een meter afstand afleggen in de lucht. 

Ervaring (emperisch argument)

Ik zou momenteel niet naar het Amsterdam gaan. Ik ben daar de afgelopen week drie keer geweest en je ziet dat mensen geen 1,5 meter afstand van elkaar houden.

Gezagsargument

Een mondkapje gebruiken tegen het coronavirus is volgens Jaap van Dissel alleen handig wanneer je precies weet hoe je het kapje moet gebruiken.

Vergelijking (analogie)

Een heel land in isolatie plaatsen is helemaal niet nodig. Kijk maar naar Zweden, daar leeft iedereen gewoon door en dat gaat goed.

Nut of (on)gewenste gevolg

De maximumsnelheid op de Nederlandse snelwegen moet omlaag. Dat zorgt voor aanzienlijk minder stikstof in de lucht. 

Veronderstellingen of vermoedens

Stacy zit volgens mij volgend jaar helemaal niet in Australië. Ik kan me namelijk niet voorstellen dat ze dit jaar slaagt voor haar examens. 

Emoties (emotioneel argument)

Die documentaire op Netflix over de bestrijding van een pandemie was hoopgevend. Het voelde als iets wat nu ook speelt en te bestrijden is.

Persoonlijke overtuiging of geloof (moreel argument)

Mensen moeten geen vlees eten van dieren. Dieren zijn ook levende wezens die recht hebben op een leven zonder pijn.

Noteer de mening/ het standpunt

Noteer het argument

Van welke argumentatie is hier sprake? Kies uit argumentatie op basis van:

1. feitelijk argument
2. gezagsargument
3. moreel argument
4. nut of (on)gewenste gevolg

Noteer de mening

Noteer het argument

Van welke argumentatie is hier sprake? Kies uit argumentatie op basis van:

1. feitelijk argument
2. gezagsargument
3. nut of (on)gewenste gevolg
4. veronderstelling of vermoedens

Noteer de mening/ het standpunt

Noteer het argument

Van welke argumentatie is hier sprake? Kies uit argumentatie op basis van:

1. gezagsargument
2. nut of (on)gewenste gevolg
3. veronderstelling/ vermoedens
4. feitelijk argument

Aan de slag:

Vwo: 

Lees tekst 4 op blz. 178 en beantwoord van opdracht 1 de volgende vragen: 1, 5, 9 en 10.

Havo:

 Lees tekst 2 op blz. 227 en beantwoord van opdracht 1 de volgende vragen: 2, 7, 8 en 9.

Voor havo en vwo: kijk terug naar de stellingen uit les 1 en verzin pér stelling 4 verschillende soorten argumenten om jouw mening te onderbouwen.

3

Basisschema argumenten

Argumenten vergelijken

Aan het eind van de les weet je hoe een basisschema argumentatie eruit ziet en kun je de argumenten van de je klasgenoten herkennen.

basisschema's argumentatie

1 enkelvoudige argumentatie

2 nevenschikkende argumentatie

3 onderschikkende argumentatie

4 combinatie van nevenschikkende en onderschikkende argumenten

Aan de slag

Havo en vwo: vergelijk jouw argumenten met die van je buurman. Vertel NIET op basis van welke argumentatie je jouw argumenten hebt beschreven, de ander gaat dit raden.

Ga vervolgens samen kijken welke twee argumenten jullie geloofwaardiger vinden. 

 Vwo: blok 4, lezen, maak van opdracht 2 vraag 1, 7, 8 en 10

Havo: blok 5, lezen, maak van opdracht 4 vraag 3, 4 en 8 en opdracht 5