Havo 3 - H1, par 3.2 en 3.3 - De crisis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Paragraaf 3.1 

De crisis van de jaren '30

Herhalen

1 probleem voor de Amerikaanse landbouw kunnen noemen

1 probleem voor de Amerikaanse consument kunnen noemen

2 problemen voor de Amerikaanse producent kunnen noemen

3 gevaren voor de Amerikaanse banken kunnen noemen

Uit kunnen leggen waarom Amerikanen een grenzeloos vertrouwen in hun economie lekken te hebben

Het begrip afzetmarkt uit kunnen leggen

Het begrip overproductie uit kunnen leggen

Kennen & kunnen

De datum van de beurskrach kunnen noemen

Uit kunnen leggen waarom deze dag ook wel zwarte donderdag genoemnd wordt

Uit kunnen leggen waarom het vertrouwen in de economie daalde

Uit kunnen leggen waarom eerst een beetje en daarna op donderdag 29 oktober massamaal aandelen werden verkocht

Uit kunnen leggen welke mensen als eerste in de problemen kwamen

Het begrip economische crisis uit kunnen leggen

Uit kunnen leggen waarom bedrijven failliet gingen

Uit kunnen leggen wat Hoovervilles zijn

Kunnen noemen welke presidenten in de crisis in de VS aan de macht waren (Hoover en daarna Rooselvelt)

Uit kunnen leggen waarom de crisis in de VS ook gevolgen had voor de rest van de wereld

Het grootste probleem voor de Nederlandse economie kunnen noemen

De premier van Nederland in deze tijd kunnen noemen

De oplossing in Nederland voor de crisis kunnen noemen

De oplossing in de rest van Europa voor de crisis kunnen noemen

Beurskrach 1929

• De economie was in de problemen geraakt doordat mensen spullen hebben gekocht met geleend geld
• 
  
• Wanneer de markt verzadigd is, is er minder vraag naar producten en worden er steeds meer mensen ontslagen

En toen ging het mis..........

• 24 oktober 1929: Beurskrach op Wall Street (New York)
• 'Zwarte donderdag': de aandelenbeurzen kelderen
• Gevolg: mensen verkopen hun aandelen, maar omdat dit vaak geleend geld was gingen veel banken failliet. 

Veel ontslagen en dus hoge werkloosheid

De economische depressie was begonnen

Doordat de VS na de Eerste Wereldoorlog veel geld had uitgeleend aan Europese landen, raakten ook deze landen in crisis

• 
  

Wat is een aandeel?

Wat zijn de belangrijkste oorzaken van de crisis

1. extreem alcoholgebruik
2. teveel vrije tijd
3. onbeperkt kunnen lenen
4. aandelenkoersen teveel gestegen

New Deal (1933)

• Franklin Delano Roosevelt
• Overheid grijpt in.

1. Subsidies
2. Sociale wetten
3. Werkverschaffingsprojecten
4. Streng toezicht op banken

Maken schema 

Maken vraag 9

WB blz. 19

en HB 

Crisis in Nederland

• Nederland wordt zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te liggen.

• Veel bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000 (dat is ongeveer 30% werkelozen)

Aanpassingspolitiek

1934

De Nederlandse regering van minister-president Colijn besluit dat er minder uitgaven moeten zijn, omdat er minder inkomsten zijn: Nederland moet zich aanpassen. Lonen van ambtenaren en bij de werkverschaffing gaan omlaag, 

net als de steunuitkering. Het maakt de problemen alleen maar groter...

Hoe kan het dat Nederland in een economische crisis beland?

steun

uitkeringen bestaan nog niet. Werkeloos zijn betekende hevige armoede.

Om mensen te helpen kreeg je steun. Dit is een kleine tegemoedkoming in de vorm van geld, kleding en turf.

Vernedering

• De steun is vaak te laag, daarom moeten mensen ook andere hulp krijgen.

• Zo krijg je bijvoorbeeld kleding, maar daar staat wél een stempel in: iedereen kan dat zien.

• Je hoeft geen rijwielbelasting te betalen: maar ook dát kan iedereen zien

In Nederland:

Werkverschaffingsprojecten

Net als in andere landen probeert de overheid werklozen aan werk te helpen met werkverschaffingsprojecten. Grote projecten zoals het Amsterdams Bos en de Afsluitdijk helpen mannen aan werk en een beetje inkomen.

Zo ziet Colijn zich graag: de leider die Nederland door de storm (crisis) heen stuurt...

...en zo zien sommige Nederlanders hem: als iemand die helemaal niet helpt, maar mensen laat verzuipen!

'Colijn is een zwijn!', zeggen sommige mensen.

De grote depressie in Nederland

• Na de beurskrach breekt ook in Nederland de depressie aan
  
  
• 15% van werkend Nederland verloor haar baan
  
  
• Werklozen kregen een uitkering om in leven te blijven
  
  
• Om zwartwerken te voorkomen moesten uitkeringsgerechtigden stempelen

Hoe reageerde Colijn op de crisis?

Maken vragen 

Maken vraag 9

WB bz. 19

Kennen & kunnen

De datum van de beurskrach kunnen noemen

Uit kunnen leggen waarom deze dag ook wel zwarte donderdag genoemnd wordt

Uit kunnen leggen waarom het vertrouwen in de economie daalde

Uit kunnen leggen waarom eerst een beetje en daarna op donderdag 29 oktober massamaal aandelen werden verkocht

Uit kunnen leggen welke mensen als eerste in de problemen kwamen

Het begrip economische crisis uit kunnen leggen

Uit kunnen leggen waarom bedrijven failliet gingen

Uit kunnen leggen wat Hoovervilles zijn

Kunnen noemen welke presidenten in de crisis in de VS aan de macht waren (Hoover en daarna Rooselvelt)

Uit kunnen leggen waarom de crisis in de VS ook gevolgen had voor de rest van de wereld

Het grootste probleem voor de Nederlandse economie kunnen noemen

De premier van Nederland in deze tijd kunnen noemen

De oplossing in Nederland voor de crisis kunnen noemen

De oplossing in de rest van Europa voor de crisis kunnen noemen