§5 politiek blokuur

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen?

1. terugblik formateur

2. Rol van parlement

3. bevoegdheden parlement

Kabinetsformatie

1.onderzoek

Na de verkiezingen hebben heeft de Tweede Kamer het met elkaar over de uitslag. Daarna wordt een informateur benoemd. Dit is meestal een ervaren politicus. Hij krijgt de opdracht om te onderzoeken welke partijen een coalitie kunnen vormen

2.Informatie

Samen met de informateur zoeken partijleiders naar compromissen voor hun meningsverschillen. Ze stellen een regeerakkoord op.

3.Formatie

De Tweede Kamer benoemt een formateur (meestal de leider van de grootste coalitie-partij). In overleg met de partijen worden ministerposten verdeeld.

4.benoeming

Het kabinet wordt beëdigd door de koning.
Voorbeeld: Kabinet Rutte III

Coalitie en oppositie

De coalitie bestaat uit twee of meer partijen die samen de regering vormen. Ze sluiten over allerlei onderwerpen compromissen.
De oppositie bestaat uit alle partijen die niet in de regering zitten.

Welke Tweede Kamerleden zouden kritischer zijn op de regering?

Welke vier partijen vormden de coalitie?

Hoeveel zetels heeft de coalitie?
... van de 150 zetels

Noem 3 verschillende ministeries

https:

Taken kabinet

- het maken van wetsvoorstellen
- het uitvoeren van aangenomen wetten
- het jaarlijks opstellen van de rijksbegroting en deze aanbieden aan het parlement (prinsjesdag)

Prinsjesdag

Troonrede = 

Uitleg van de plannen die de regering voor het komende jaar heeft.

Prinsjesdag

Miljoenennota= 

Een overzicht van alle uitgaven en inkomsten die de regering voor het komende jaar verwacht

Nederland als monarchie

Constitutionele monarchie: een staatsvorm waarin de taken en bevoegdheden van het staatshoofd zijn beperkt door de grondwet

Ministeriële verantwoordelijkheid

Het kabinet is verantwoordelijk voor het bestuur van het land én voor alles wat de koning in het openbaar zegt en doet

Taken koning

- handtekening zetten onder alle wetten en benoemingen
- troonrede voorlezen op prinsjesdag
- Overleggen met minister-president over kabinetsbeleid
- vertegenwoordigen van ons land in het buitenland

Vorming van kabinet

• Na Tweede Kamerverkiezing benoeming informateur(s) (verkennen mogelijkheden)
• Partijen die met elkaar willen samenwerken en een meerderheid hebben, maken een regeerakkoord

Vorming van kabinet

• Benoeming formateur (meestal MP) om kandidaten te zoeken voor minister- en staatssecretaris-posten
• Meestal: hoe groter de partij, hoe meer het aantal posten
• Beediging door de Koning
  

Samenwerken

• Coalitie: samenwerkingsverband van partijen die een meerderheid hebben
• Oppositiepartijen: partijen (in de Kamer) die niet in de coalitie zitten
• De Kamer (en het volk) bepaald dus niet wie er in het kabinet komen!

Nieuwe leerstof

HB blz 48 en 49

WB blz 48 TM 51

opdracht 1 TM 16

0

medewetgevende Bevoegdheden tweede kamer

• Recht van initiatief: recht om wetsvoorstel in te dienen
• Recht van amendement: recht om veranderingen aan te brengen in wetsvoorstel
• Budgetrecht: beslissen over de begroting
  

Controlerende bevoegdheden Parlement

• Parlementaire enquete:  onderzoek naar beleid regering
• Recht van interpellatie: recht om kabinetslid om uitleg te vragen
• Recht om mondeling of schriftelijk Kamervragen te stellen (vragenrecht)
• debat ofwel spoeddebat om dringende actuele gebeurtenissen te bespreken (interpellatie)

Moties (uitspraken) van het Parlement

• Motie van treurnis: besluit van de regering betreuren (zwakke reactie)
• Motie van afkeuring: bijstellen van beleid anders 'wantrouwen'
• Motie van wantrouwen: tegen minister of gehele kabinet (sterke reactie die leidt tot aftreden) 

medewetgevende Bevoegdheden tweede kamer

• Recht van initiatief: recht om wetsvoorstel in te dienen
• Recht van amendement: recht om veranderingen aan te brengen in wetsvoorstel
• Budgetrecht: beslissen over de begroting
  

Afronding

Het parlement is medewetgever. Om deze taak uit te
kunnen voeren heeft de Tweede Kamer twee rechten.
Welke zijn dat en wat houden deze rechten in?

Onlangs is een parlementair onderzoek gedaan. Waarom werd dit georganiseerd?

Een minister moet zich verantwoorden in de Tweede Kamer

1. Budgetrecht
2. Recht van enquete
3. Vragenrecht
4. Recht van interpellatie

Welk recht?
Recht van Kamerleden om een minister naar de Kamer te roepen

1. Initiatiefrecht
2. Budgetrecht
3. Petitierecht
4. Vragenrecht

Welk recht?
Recht van Kamerleden om de jaarlijkse begroting van een minister te wijzigen.

1. Initiatiefrecht
2. Budgetrecht
3. Petitierecht
4. Vragenrecht

Welk recht is onderdeel van de medewetgevende taak van de Kamer?

1. Recht van interpellatie
2. Recht van motie
3. Recht van parlementair onderzoek
4. Budgetrecht

De Kamer is het niet eens met de wijze
waarop de bouw van een nieuwe tunnel wordt gefinancierd

1. Recht van motie
2. Recht om vragen te stellen
3. Budgetrecht
4. Stemrecht

Welke rechten horen bij de controlerende taak van de Tweede Kamer?

1. Het recht van amendement en het recht van motie.
2. Het budgetrecht en het recht van interpellatie.
3. Het recht van interpellatie en het recht van motie.
4. Het recht van amendement en het recht van interpellatie.

26. Hoe heet het recht van de Tweede Kamer om wetsvoorstellen te wijzigen?

1. Recht van Initiatief
2. Recht van enquête
3. Recht van Amendement
4. Budgetrecht