Hoofdstuk 3.5Het oog B3 les 5

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

H3: Licht

Benodigheden

- Geodriehoek

- Potlood

- Werkblad

Tassen op de grond

Rustig aan het werk

Welkom Basis 3!

Ga zitten en start met:

Het werkblad wat op je tafel ligt.

Jas over je stoel

Practicum

Welkom Kader-3 

Start met opdracht 2, 4, 6 en 8 van 2,3 Temperatuur

Je hebt straks je laptop nodig                     START IN:

Neem plaats en leg je spullen alvast klaar.

We gaan starten!

                                                                                               Wachttijd:

H3: Licht

Introductie

• § 3.1 Licht en schaduw
• § 3.2 Spiegels
  
• § 3.3 Lenzen
• § 3.4 Een reëel beeld tekenen
• § 3.5 Het oog
• § 3.6 Het kleurenspectrum
  

Lesprogramma

1. Werkblad bespreken
2. Leerdoelen
3. Instructie (uitleg)
4. Opdracht
5. Afsluiting 

Werkblad

Werkblad

Werkblad

Werkblad

Werkblad

Terugblik

1. Je kunt lichtstralen door een positieve lens construeren.
   
2. Je kunt uitleggen wat een reëel beeld is.
   
3. Je kunt met een positieve lens een reëel beeld construeren van een voorwerp.
   
4. Je kunt uitleggen wat de voorwerpsafstand en de beeldafstand zijn.
   
5. Je kunt de vergroting door een positieve lens berekenen.

Wanneer er bij een lens een reëel beeld ontstaat dan:

1. is v < f
2. is b < f
3. is v> f
4. is V = f

Wanneer krijg je een virtueel beeld?

1. Als v > f
2. Als v < f
3. Als v = f
4. Als b = f

Welke afstanden horen
bij de nummers
1, 2 en 3

1. 1 = voorwerpsafstand 2 = brandpuntsafstand 3 = beeldafstand
2. 1 = voorwerpsafstand 2 = beeldafstand 3 = brandpuntsafstand
3. 1 = beeldafstand 2 = voorwerpsafstand 3 = brandpuntsafstand
4. 1 = brandpuntsafstand 2 = beeldafstand 3 = voorwerpsafstand

Sleep de gekleurde vakken naar de juiste afbeelding.

v > f

v = f

v < f

Wanneer er achter een lens een reëel beeld ontstaat dan:

1. Wordt er een bolle lens gebruikt waarbij b < f.
2. Wordt er een holle lens gebruikt waarbij b < f.
3. Wordt er een bolle lens gebruikt waarbij v < f.
4. Wordt er een holle lens gebruikt waarbij v < f.

Wanneer er achter een lens een reëel beeld ontstaat dan:

1. staat het beeld op de kop (t.o.v. het voorwerp).
2. dan is het beeld 180 graden gedraaid (t.o.v. het voorwerp).
3. is het beeld horizontaal gespiegeld (t.o.v. het voorwerp).
4. is het beeld verticaal gespiegeld (t.o.v. het voorwerp).

Een voorwerp van 2,0 cm hoog staat voor een bolle lens. Het beeld is 10 cm hoog. Wat is de vergroting?

1. 0,2 keer zo groot
2. 5 keer zo groot

Leerdoelen  3.5 Het oog

1. Je kunt de onderdelen van het oog met hun functies benoemen.
   
2. Je kunt beschrijven wat accommoderen van de ooglens is.
   
3. Je kunt uitleggen wat bijziend en verziend is.
   
4. Je kunt uitleggen welke soort lens iemand moet gebruiken die bijziend of verziend is.

De bouw van je ogen

Het licht: het gaat door het hoornvlies, de ooglens en het glasachtig lichaam. Ten slotte komt het licht op het netvlies terecht (figuur 1).

Dit werkt hetzelfde als een positieve lens: 

het licht wordt zo gebroken dat er op het 

netvlies een scherp reëel beeld ontstaat.

De bouw van je ogen

Het netvlies bevat een groot aantal lichtgevoelige zintuigcellen. 

Als er licht op de zintuigcellen valt, geven die cellen elektrische signalen af. 

Deze signalen worden door de oogzenuw

doorgegeven aan de hersenen. 

Wanneer je hersenen de signalen

ontvangen en verwerken, zie je iets.

Licht en donker

De pupil is een opening in de iris, het gekleurde deel van je oog.

De pupil in je oog verandert door de hoeveelheid licht.

Wordt kleiner bij te veel licht: a

Wordt groter bij te weinig licht: b

a veel licht, kleine pupil

b weinig licht, grote pupil

De pupil regelt hoeveel licht in je oog komt.

Een scherp beeld

Je ziet van veraf een boom. Om de boom scherp te zien, hoeft je ooglens de lichtstralen niet zo sterk af te buigen (figuur 4). In het oog kan dit met een platte positieve lens. Je ziet dat het beeld verkleind en op zijn kop op het netvlies komt.

Om veraf goed te zien, wordt je ooglens platter.

Een scherp beeld

Je wandelt naar de boom toe. Je blijft de boom scherp zien. De lichtstralen van de boom zullen steeds meer afgebogen moeten worden (figuur 5). Als je dichterbij kijkt, wordt de lens steeds boller. Je ziet dat de boom op het netvlies groter is.

Om dichtbij goed te zien, wordt je ooglens boller.

Om dichtbij goed te zien, wordt je ooglens boller.

Om veraf goed te zien, wordt je ooglens platter.

Accomoderen: 

Platter en boller maken van de ooglens.

Accommoderen

• Ook je ogen moeten scherpstellen om de wereld om je heen goed te kunnen zien. 
• Maar je ogen hebben geen lens die kan verschuiven. 
• De afstand tussen de ooglens en het netvlies (de beeldafstand) is steeds even groot. 
• 
  
• Dat je toch altijd scherp kunt zien, komt doordat je ogen kunnen accommoderen: een kring     van spiertjes rond de ooglens kan de ooglens platter en boller maken.

Accommoderen

Als je ooglens boller wordt, wordt hij sterker. (b)

Maak je hem platter, dan wordt hij minder sterk. (a)

Hoe sterker de ooglens is, hoe meer hij het licht breekt. Als je naar een voorwerp in de verte kijkt, zijn je ooglenzen niet erg bol. Het licht dat in je ogen valt, divergeert bijna niet. De ooglenzen hoeven niet erg sterk te zijn om het voorwerp scherp af te beelden (figuur 3a).

Bijziend 

Als je bijziend bent, zie je alleen scherp wat dichtbij is!

 

Dit komt doordat je ooglenzen te bol zijn.

Het beeld van een voorwerp in de verte komt niet op, maar vóór het netvlies terecht.

Negatieve brillenglazen of contactlenzen zijn nodig. Die laten het licht dat op de ogen valt iets divergeren. Daardoor vormt het beeld zich niet meer vóór, maar precies op het netvlies (fig. 7a).

Verziend 

Als je verziend bent, kun je alleen dingen in de verte scherp zien!

Dit komt doordat je ooglenzen te zwak 

zijn. Licht van een voorwerp dichtbij 

vormt een beeld achter het netvlies.

Positieve brillenglazen of contactlenzen nodig. 

Die zorgen ervoor dat het licht sterker wordt gebroken. Daardoor vormt het beeld zich niet meer achter, maar precies op het netvlies (fig 8b).

Samenvatting:

De pupil regelt hoeveel licht in je oog komt.

De ooglens is bol als je dichtbij kijkt. 

De ooglens is plat als je ver weg kijkt.

Accommoderen is het boller of platter worden van de ooglens.

Samenvatting:

De pupil regelt hoeveel licht in je oog komt.

De ooglens is bol als je dichtbij kijkt. De ooglens is plat als je ver weg kijkt.

Accommoderen is het boller of platter worden van de ooglens.

Bijziend: Het beeld valt voor het netvlies. De ooglens is te bol. 

Je ziet dichtbij goed en veraf slecht.

Negatieve lenzen geven een goed beeld op het netvlies.

Verziend: Het beeld valt achter het netvlies. De ooglens is te plat.

Je ziet veraf goed en dichtbij slecht.

Een bril met positieve lenzen en positieve contactlenzen geven een goed beeld op het netvlies.

Aan de slag!

Maak opdracht: van paragraaf 3.5 Het oog

1 t/m 10 

Je mag samenwerken!

Aan de slag!

Maak opdracht: van paragraaf 3.5 Het oog

10 t/m 19 

Je mag samenwerken!

Welke 3 dingen heb jij deze les geleerd?

Waar wil je nog extra uitleg over?

Afsluiting: we weten.................

1. Je kunt de onderdelen van het oog met hun functies benoemen.
   
2. Je kunt beschrijven wat accommoderen van de ooglens is.

Afsluiting: we weten.................

1. Je kunt de onderdelen van het oog met hun functies benoemen.
   
2. Je kunt beschrijven wat accommoderen van de ooglens is.
   
3. Je kunt uitleggen wat bijziend en verziend is.
   
4. Je kunt uitleggen welke soort lens iemand moet gebruiken die bijziend of verziend is.

Het is duidelijk waar we met het hoofdstuk aan het werk gaan

😒🙁😐🙂😃

Ik begrijp de leerdoelen van deze les?

😒🙁😐🙂😃

De les was leuk?

😒🙁😐🙂😃

Afsluiting

Volgende les:

Huiswerk:

• Zet in je planner!!
• Maak opdracht: van paragraaf 3.5 Het oog 10 t/m 19 

Dank voor jullie aandacht!

Afsluiting

Volgende les:

Huiswerk:

• Zet in je agenda
• Maak opdracht: van paragraaf 3.5 Het oog 1 t/m 10

Dank voor jullie aandacht!