§43 & 47: naturalisme en Louis Couperus

In 1874 werd een van de eerste sociale wetten ingesteld. Welke?
A
Kinderwetje van Van Houten
B
Arbeidswet
C
Kiesrecht voor vrouwen
D
Algemene ouderdomswet
1 / 34
volgende
Slide 1: Quizvraag
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 34 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

In 1874 werd een van de eerste sociale wetten ingesteld. Welke?
A
Kinderwetje van Van Houten
B
Arbeidswet
C
Kiesrecht voor vrouwen
D
Algemene ouderdomswet

Slide 1 - Quizvraag

Welke politieke stroming
ontstond o.a. door dit werk?
A
kapitalisme
B
liberalisme
C
confessionisme
D
socialisme

Slide 2 - Quizvraag

Welke politieke partij ontstond door het socialisme?
A
ARP
B
SDAP
C
RKSP
D
LU

Slide 3 - Quizvraag

De tijdsperiode waar we ons mee bezig gaan houden heet:

Slide 4 - Open vraag

Het Fin de siècle wordt ook wel ... genoemd.

Slide 5 - Open vraag

In de kunst kwam het ... tot uiting als estheticisme.
A
escapisme
B
impressionisme
C
l'art pour l'art
D
realisme

Slide 6 - Quizvraag

Hoe noemen we deze kunststroming?

Slide 7 - Open vraag

Een andere benaming voor het estheticisme, de opvatting dat kunst iets moois dient te zijn en geen andere functie mag hebben dan kunst te zijn, is:

Slide 8 - Open vraag

Een veelgebruikte dichtvorm bij het impressionisme was:
A
Het vrije vers
B
Het sonnet
C
Rondeel
D
Puntdicht

Slide 9 - Quizvraag

§43: Het naturalisme
Impresionisme: vormstroming​

Naturalisme: inhoud​

Het leven wordt bepaald door drie factoren; de mens is​
afhankelijk van deze factoren: ​
  • erfelijke aanleg​
  • milieu waarin je opgroeit (plus opvoeding)​
  • tijd waarin je leeft​
 ​
Naturalistische romans zijn somber en pessimistisch.








Slide 10 - Tekstslide

Kwam tot uiting in drie soorten romans
3
Familieromans
Dit subgenre bestond vaak uit meerdere delen waarin meerdere generaties van dezelfde familie werden gevolgd. De drie factoren (erfelijke aanleg, sociale milieu en de tijd waarin men leefde) komen telkens terug. 
Psychologische roman
In dit subgenre worden personages beschreven die het psychisch moeilijk hadden. Hun worstelingen zijn duidelijk zichtbaar in de tekst. 
Sociale roman
Mensen worden gevormd door hun maatschappelijke positie. Dat klinkt een beetje vaag maar hiermee wordt bedoeld dat de roman een maatschappelijk doel had. Veel naturalisten waren socialisten en met dit soort boeken wilden ze graag de maatschappij verbeteren. 

Slide 11 - Tekstslide

Kenmerken
  • Pessimistisch, somber
  • Fatalisme --> noodlot
  • Vaak impressionistische schrijfstijl
  • Geen gunstig onthaal in die tijd ('socialistische oproerkraaiers')
4

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Video

Deze stroming gaat dus over inhoud en niet over vorm.

Slide 15 - Tekstslide

§47: Louis Couperus
  • Schrijver
  • Publiceert veel in het literaire blad De Gids 

Slide 16 - Tekstslide

Couperus
(1863 - 1923)
  • Tachtiger (behoorde niet tot De Nieuwe Gids, zie §44)
  • Schreef romans, verhalen, reisverslagen en sprookjes
  • Reisde graag: Den Haag, Nederlands-Indië, Frankrijk, Italië
  • Impressionist/naturalist
  • Terugkerende onderwerpen: het noodlot, in zichzelf gekeerde personages
  • Schrijver van Psyche, Noodlot en Eline Vere
  • Couperus was homo maar trouwde met zijn nicht.

1
Louis Couperus bij DWDD!
https://www.bnnvara.nl/dewerelddraaitdoor/videos/252760

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Video

Slide 19 - Video

Zijn 26 romans kun je in drie groepen indelen

Slide 20 - Tekstslide

Oevre
1) de naturalistisch-realistische romans


Eline Vere (1889), Boeken der kleine zielen (1903), Van oude menschen, de dingen die voorbijgaan (1906), De stille kracht ?(1900)
2

Slide 21 - Tekstslide

Oevre
2) de sprookjesachtige romans
(richting van de neoromantiek)


Psyche (1898), Fidessa (1899), De stille kracht? (1900)
3

Slide 22 - Tekstslide

Oevre
3) Historische romans (klassieke oudheid)

Antiek toerisme (1911),
De komedianten (1918)

4

Slide 23 - Tekstslide

Aan de slag!
mk opdracht 47.1 en 47.2 (p. 36)

Kijk je reeds gemaakte opdrachten na.

Slide 24 - Tekstslide

Lees De binocle (Couperus) blz. 114 t/m 117
Waarom?
- de noodlotsgedachte zit er herkenbaar in verwerkt ;
- er zit een duidelijk motief in de tekst verwerkt. 

mk. 47.2 (p. 36-37)



Slide 25 - Tekstslide

§44: De beweging van Tachtig

Slide 26 - Tekstslide

Slide 27 - Link

Beweging van Tachtig
  • Ca. 1880 (vandaar de naam)
  • De Nieuwe Gids
  • Zet zich af tegen de poëzie van hun voorgangers (te moraliserend)
1

Slide 28 - Tekstslide

Principes van de Tachtigers
  1. Vorm en inhoud dienden één te zijn
  2. Kunst diende een persoonlijke uiting te zijn


"De allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie."

2

Slide 29 - Tekstslide

§45: Frederik van Eeden

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Video

Frederik van Eeden (1860-1932)
  • Veelzijdige en productieve Tachtiger, schreef veel!
  • Psychiater, medicus
  • Nam later afscheid van de l'art pour l'art beweging 
  • Maatschappijhervormer  - spiritueel socialisme


  • Bekendste werken: De kleine Johannes (1887) en Van de Koele meeren des doods (1900)
1

Slide 32 - Tekstslide

De kleine Johannes
  • Symbolisch sprookje
  • Ontwikkeling van een kind tot volwassene
    1. Windekind
    2. Wistik
    3. Robinetta
    4. Pluizer en Dokter Cijfer
    5. De ongenoemde
  • Satirische passages (Vredesmieren); blz. 110
2
Veel gelezen bij ME!

Slide 33 - Tekstslide

Aan de slag!
--> tussentoets §40-44 p. 35 wb, 45 (mieren) p. 36 wb/p. 110 hb


OF: werken aan PF 5



Slide 34 - Tekstslide