werkwoordsvormen regels en oef.

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

WERKWOORDSPELLING

Hoe was het ook al weer?

Wat is een werkwoord?

• een 'doe-woord";
• het geeft aan wat we aan het doen zijn of gaan doen;
• je kunt het vervoegen (ik ..., jij ..., wij...);

Werkwoord kunnen op 4 manieren voorkomen in de zin:

1. als persoonsvorm
2. als voltooid deelwoord
3. als heel werkwoord (infinitief)
4. een voltooid deelwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

Elke zin heeft een PV !

Niet elke zin heeft een voltooid deelwoord

Niet elke zin heeft een infinitief (heel werkwoord)

Een voltooid deelwoord

• In de zin staan 2 of meer werkwoorden;
• De persoonsvorm is een vorm van de werkwoorden: hebben/zijn/worden.

Tip: zoek de PV op, beslis of dit een vorm van hebben/zijn/ worden is, dan is het tweede werkwoord (doewoord) een voltooid deelwoord.

Het infinitief (hele werkwoord)

• het werkwoord staat er in de woordenboekvorm
• In de zin staan 2 of meer werkwoorden; De persoonsvorm is GEEN vorm van de werkwoorden: hebben/zijn/worden. Het andere werkwoord = heel werkwoord/infinitief.

Voorbeeld: Zij MOET hoofdstuk 1 LEREN.

pv: moet

infinitief: leren

Het bijvoeglijk voltooid gebruikt voltooid deelwoord

Voorbeeld: het lokaal is ingericht. - het ingerichte lokaal vinden wij prachtig.

De rechercheur is misleid. - De misleide rechercheur moet meer onderzoek doen.

Tip: in de zin is het geen doe-woord meer, maar zegt het iets over een mens/dier/ding/plant/naam.

Werkwoorden uit de zin halen

oefenen

Haal de werkwoord(en) uit de zin: Ondertussen schreef hij de zin in zijn schrift.

Haal de werkwoord(en)uit de zin: Hij nodigt haar voor zijn verjaardagsfeest uit.

Haal de werkwoord(en) uit de zin: Mijn zusje is heel vervelend geweest vanmorgen.

Haal de werkwoord(en) uit de zin: Hij wil de toets graag opnieuw maken.

Werkwoordsvormen benoemen

Is het een PV, infinitief, een voltooid deelwoord of een bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord?

Bekijk de video op de volgende dia als je nog niet goed weet hoe je dit kunt herkennen.

Oefeningen met de werkwoordsvormen

Heb je te maken met een:

- persoonsvorm;

- voltooid deelwoord;

- infinitief

- een voltooid gebruikt bijvoeglijk naamwoord?

Wat voor werkwoordsvorm is LOOPT in de zin: Hij loopt met haar mee naar huis.

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief (heel werkwoord)
4. een voltooid deelwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

Wat voor werkwoordsvorm is trachtte in de zin: Jolanda trachtte ons telefonisch te bereiken.

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief (heel werkwoord)
4. een voltooid deelwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

Wat voor werkwoordsvorm is POSTEN in de zin: Zij posten de brief bij de dichtstbijzijnde brievenbus.

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief (heel werkwoord)
4. een voltooid deelwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

Wat voor werkwoordsvorm is POSTEN in de zin: Ik wil die brief wel voor haar posten.

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief (heel werkwoord)
4. een voltooid deelwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

Wat voor werkwoordsvorm is VERBOUWD in de zin: Ik ga pas met opruimen beginnen als alles is verbouwd.

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief (heel werkwoord)
4. een voltooid deelwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

Wat voor een werkwoordsvorm is NEERGESTORTE in de zin: Het neergestorte vliegtuig is op de rader te zien op de zeebodem.

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief (heel werkwoord)
4. een voltooid deelwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

Wat voor werkwoordsvorm is INGESTORTE in de zin: Dat ingestorte huis is hier om de hoek.

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief (heel werkwoord)
4. een voltooid deelwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

Wat voor werkwoordsvorm is BEANTWOORDEN in de zin: De door u te beantwoorden brief was ik kwijt.

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief (heel werkwoord)
4. een voltooid deelwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

Weet je de werkwoordsvorm, 

weet je welke spellingsregel je moet toepassen.

Regels persoonsvorm

Het voltooid deelwoord

Bij een sterk werkwoord 

( vb. loop-liep)

ge + hele werkwoord

gelopen

gezien

Let op: gezongen

Het voltooid deelwoord

Bij een zwak werkwoord

( vb. maak - maakte)

• Eindigt op een -d of een -t; 
• Als je niet weet of het voltooid deelwoord op een -d of een -t eindigt, dan kun je het langer maken (in de verleden tijd)
  
• Gebruik het ex 't kofschip als je twijfelt. 

vdw als bnw

• Ik /heb /een verhaal /geschreven - geschreven is vdw
• Het geschreven verhaal /vond /ik /mooi - geschreven is bnw. Het zegt iets over het verhaal.

vdw als bnw: regel

SCHRIJF HET ZO KORT MOGELIJK 

(geen dubbele dd/tt, tenzij de uitspraak verandert)

Spel het werkwoord goed: In de herfst verbran... mijn oom al het tuinafval.
Tip: werkwoordsvorm, dan pas spellen.

1. d
2. dt
3. Gok niet, weet je het niet, klik C
4. dd

Spel het werkwoord goed: Weet jij wat hij met die opmerking bedoel...
Tip: werkwoordsvorm, dan pas spellen.

1. t
2. d
3. Gok niet, weet je het niet, klik C

Spel het werkwoord goed: Zij moesten voortdurend hoes...en.
Tip: werkwoordsvorm, dan pas spellen.

1. t
2. tt
3. Gok niet, weet je het niet, klik C

Spel het werkwoord goed: Ze wikkelden de bebloe...e vinger in een verband.

Tip: werkwoordsvorm, dan pas spellen.

1. d
2. dd
3. Gok niet, weet je het niet, klik C

Spel het werkwoord goed: De gestan...e walvis was er slecht aan toe.

Tip: werkwoordsvorm, dan pas spellen.

1. d
2. dd
3. Gok niet, weet je het niet, klik C

Spel het werkwoord goed: De verkor...e route was goed aangegeven, waardoor we in één keer goed liepen.
Tip: werkwoordsvorm, dan pas spellen.

1. t
2. tt
3. Gok niet, weet je het niet, klik C

Spel het werkwoord goed: Vorig jaar verkor...e hij de route van de Avondvierdaagse, omdat het ging onweren en regen.
Tip: werkwoordsvorm, dan pas spellen.

1. t
2. tt
3. Gok niet, weet je het niet, klik C

Spel het werkwoord goed: De docent beantwoor... de mailtjes van mijn leerlingen zo snel mogelijk.

Tip: werkwoordsvorm, dan pas spellen.

1. d
2. dt
3. Gok niet, weet je het niet, klik C

Spel het werkwoord goed: De docent heeft de mailtjes van zijn leerlingen zo snel mogelijk beantwoor... .
Tip: werkwoordsvorm, dan pas spellen.

1. d
2. dt
3. Gok niet, weet je het niet, klik C

Spel het werkwoord goed: Ik ben helemaal afgereis... naar Afrika om het Krugerpark te bewonderen.
Tip: werkwoordsvorm, dan pas spellen.

1. t
2. d
3. Gok niet, weet je het niet, klik C
4. dt