Epilepsie

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

Epilepsie

Leerdoelen 

tijdens deze workshop

• Je weet wat epilepsie is.      
  
• Kennis over ontstaan en  soorten epilepsie.
• Oorzaken, symptomen en kenmerken. 
• Gevolgen voor zorgvrager op lichamelijk, psychisch en sociaal gebied. 
• Hoe verzorg je iemand met epilepsie? 
• Veel voorkomende medicatie. 

Wat weten jullie al van epilepsie?

Maak in groepjes van 3 een woordweb, ongeveer 10 minuten. 

 

Wat is epilepsie

1. insult
2. storing in de hersenfunctie
3. koortsstuip
4. hersenbeschadiging

Wat is epilepsie ?

Bij ieder mens geven de cellen in je hersenen elektrische seintjes aan elkaar door. Die seintjes zorgen er bijvoorbeeld voor dat je geuren kunt herkennen en je je arm omhoog doet als je naar iemand wilt zwaaien. Als je epilepsie hebt, is er even een soort kortsluiting in de hersenen. De elektrische seintjes worden dan niet goed doorgegeven. Je kan dan een epileptische aanval hebben. 

Epilepsie is erfelijk

1. ja
2. nee

Wat zijn oorzaken van epilepsie?

1. longproblemen, hartaandoening.
2. Hartinfarct, nierfalen
3. Trauma, infectie, tumor.
4. voedselvergiftiging, afwijking aan bot en gewricht

Ontstaan/oorzaken epilepsie

 Geboorte trauma (zuurstof gebrek tijdens de geboorte)

Hersenletsel

Hersenvliesontsteking

Hersenbloeding (CVA)

Gezwel (tumor) in de hersenen

Soms erfelijk (ouder epilepsie? 0-50 % kans)

Veroudering/ hersenaandoeningen

Verstandelijke beperking 

Hoeveel procent van de zorgvragers met een verstandelijke beperking heeft epilepsie?

1. 10%
2. 30%
3. 50%
4. 75%

Epilepsie en verstandelijke beperking

• 30% van zorgvragers met verstandelijke beperking heeft epilepsie
• Hoe ernstiger de beperking hoe meer kans op epilepsie
• Epilepsie kan leiden tot:
• -  afname geestelijke vermogens 
• - Ziekte van Alzheimer 
• - Syndroom van Down

Welke soorten epileptische aanvallen zijn er?

Soorten aanvallen

Korte afwezigheid: Absence (korte periode voor je uit staren 3-30sec)

Aanval met schokken en bewusteloosheid: Tonisch-clonische of grote aanval

Aanval met normaal bewustzijn: Focale aanval met intacte gewaarwording

Aanval met verward, vreemd gedrag zonder reactie: Focale aanval met verminderde gewaarwording

Aanval met korte schokken: Myoclonische aanval

Aanval met verstijving en bewusteloosheid: Tonische aanval

Aanval met schokken en bewusteloosheid: Clonische aanval

Aanval met plotselinge verslapping: Atone aanval

Niet-epileptische aanvallen; lijkt op epilepsie maar is iets anders

Korte afwezigheid: Absence

Bij een absence ben je kort afwezig. Je staart 3 tot 30 seconden voor je uit. Daarna ga je vaak weer door met wat je aan het doen was. 

Veel mensen denken bij een absence niet direct aan een epileptische aanval.

Aanval met verstijving, schokken en bewusteloosheid: Tonisch-clonische of grote aanval

Bij een tonisch-clonische aanval raak je buiten bewustzijn. 

De symptomen (kenmerken) van deze epileptische aanval zijn: je valt op de grond, verkrampt en gaat schokken met je lichaam. 

Meestal duurt deze aanval een paar minuten.

tonisch clonische aanval epilepsie

Aanval met normaal bewustzijn: Focale aanval met intacte gewaarwording

Bij deze epileptische aanval heb je een kleine verstoring in een deel van je hersenen. 

Je blijft bij bewustzijn, maar hebt bijvoorbeeld schokjes in je arm of je voelt, ziet of ervaart iets.

Aanval met verward, vreemd gedrag zonder reactie: Focale aanval met verminderde gewaarwording

Ook bij deze epileptische aanval heb je een kleine verstoring in een deel van je hersenen. 

Maar bij deze aanval is je bewustzijn verlaagd. 

Je weet niet meer wat je doet en vertoont vaak vreemd, verward gedrag. De kenmerken (symptomen) zijn heel verschillend. 

Je kunt bijvoorbeeld smakken, dingen verplaatsen of gaan rondlopen.

Aanval met korte schokken: Myoclonische aanval

Een myoclonie is een epileptische aanval waarbij de spieren in je armen en/of benen plotseling samentrekken. 

Hierdoor treden er schokjes op. 

Meestal blijf je bij bewustzijn. 

Soms is dit kort verstoord, maar dat valt bijna nooit op.

Aanval met verstijving en bewusteloosheid: Tonische aanval

Bij deze epileptische aanval raak je buiten bewustzijn en verstijft je lichaam. Alle spieren spannen tegelijk aan, vaak in een verwrongen beweging.

Aanval met schokken en bewusteloosheid: Clonische aanval

Bij deze epileptische aanval raak je buiten bewustzijn en ontstaan er schokken. 

Dit zijn ritmische schokken, aan één kant of beide kanten van je lichaam.

Aanval met plotselinge verslapping: Atone aanval

Bij een atone of atonische aanval verlies je plotseling je bewustzijn en verslappen je spieren. 

Vaak maar een paar seconden.

Welke gevolgen kunnen jullie bedenken die impact hebben op het dagelijks leven voor een zorgvrager met epilepsie?

Lichamelijke gevolgen

Psychische  gevolgen

- Faalangst

- Onzekerheid 

- Stemming en gedrag problemen

- Angststoornissen

- Leerproblemen door geheugenstoornis

- Aandachtstoornissen 

Sociale gevolgen

- Negatief zelfbeeld

- Moeilijk contact maken 

- Autorijden 

Ik ben op zoek naar 2 vrijwilligers... 

Eerste hulp tijdens een grote aanval

- Zorg voor een veilige omgeving. 

- Probeer het hoofd te beschermen. 

- Hou de schokken niet tegen. 

- Leg iemand in de stabiele zijlegging om luchtwegen vrij te houden. 

- Maak na de aanval strakke kleding los. 

- Geef iemand de kans om bij te komen. 

- Geef geen water. 

- Bel 112 indien nodig. 

Aandachtspunten verzorging 

- Ken je zorgvrager, wees op de hoogte van het ziektebeeld.

- Geef medicatie op tijd.  

                 Observeren!!: 

Was er een aura / voortekenen?

Hoe / waar begon de aanval?

Hoelang duurde de aanval?

Tijdstip van de aanval

Verschijnselen tijdens de aanval (bewustzijn, motorisch, ogen, ademhaling)

Gedrag vóór de aanval

Uitlokkende factoren

Veranderingen in gezondheidstoestand

Goed invullen van een aanvalskalender

Bescherming bieden

Zorg bieden na een aanval (incontinentie, bedrust, verwardheid)

Verwijzen naar patiëntenvereniging

Medicatie tegen epilepsie

Levetiracetam: Merknaam: Keppra.

 

Valproïnezuur: Merknamen: Depakine, Orfiril.

Carbamazepine: Merknaam: Tegretol.

Lamotrigine: Merknamen: Lamictal, Dispers.

Fenytoïne: Merknaam: Epanutin

Topiramaat: Merknaam: Topamax.

  

Oxcarbazepine: Merknaam: Trileptal.

Clobazam: Merknaam: Frisium.

Ethosuximide: Merknaam: Zarontin.

Clonazepam: Merknaam: Rivotril.

Epilepsie chirurgie 

Epilepsiechirurgie is een hersenoperatie met als doel de epileptische aanvallen te stoppen. 

Vijftig tot tachtig procent van de patiënten heeft na de operatie geen aanvallen meer of zijn de aanvallen minder heftig. Een groot deel van de patiënten kan de medicijnen geheel afbouwen.

Ketogeen dieet 

• Bij 30% van de mensen met epilepsie werken medicijnen niet of onvoldoende. Het ketogeen dieet kan dan een behandelmogelijkheid zijn. 
• Bij ongeveer 1/3 van de gebruikers verminderen de aanvallen met 50%
• Bij ongeveer 1/3 verminderen de aanvallen niet 

Werking Ketogeen dieet 

- Energie komt uit koolhydraten.

- Ketogeen: Veel vetten en weinig koolhydraten. 

- Verandere manier van energie halen.  

- Werking onbekend!

Hoe het dieet precies werkt is nog onbekend, maar het kan ervoor zorgen dat er minder epileptische activiteit in de hersenen ontstaat, waardoor de aanvallen verminderen.

/

Nervus Vagus Stimulatie (NVS)

- Aanvullende behandeling. 

- Kleine stroomstootjes toedienen hersenzenuw hals

- Gewenst effect: De aanvallen verminderen en/of minder heftig verlopen.

Hulpmiddelen

- Epilepsie aanvalskalender

- Epilepsie app (MedApp --> epilepsiemodule)

- Identiteitskaartje

- Medicijnpaspoort

- SOS Talisman

- Valhelm

Wat is een absence bij epilepsie?

1. Leuk doen, maar je niet lekker voelen
2. Even niet reageren, afwezig.
3. Kort wegvallen van bewustzijn
4. Harde schokken geven.

Welk antwoord is goed?
Iemand met epilepsie

1. heeft minstens één keer per jaar een aanval
2. heeft altijd dezelfde soort aanvallen
3. voelt de aanval altijd aankomen
4. kan verschillende soorten aanvallen krijgen

Wat doe je als EHBO'er bij epilepsie?

1. Wachten tot de aanval weg is
2. Houdt objecten weg
3. Stop nooit iets in de mond
4. Alle drie de antwoorden zijn juist

Welke vormen van epilepsie zijn er?

1. Clonische, tonische en atonische epilepsie.
2. Partiële en complexe epilepsie.
3. Gegeneraliseerde epilepsie en status epilepticus.
4. Absence-, partiële-, clonisch/tonische epilepsie

Wat is een medicatie tegen epilepsie?

1. Depakine
2. Oxybutanine
3. Metoclopramide
4. Paracetamol

Einde workshop

                    hebben jullie nog vragen? 

(Kleine vragenlijst)