Schrijfwijze van de werkwoordsvormen 11-1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Schrijfwijze van de werkwoordsvormen

Planning

• Lezen (10 minuten)
• Huiswerk bespreken
• Instapoefening stam
• Uitleg gezegde en onderwerp
• D-toets
• Aan de slag of instructie

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Doel:

• Je weet het verschil tussen de stam en ik-vorm
• Je weet hoe je het onderwerp in de zin vindt
• Je kunt de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd in de goede vorm zetten.

Huiswerk bespreken

Oefening 1, 2 en 3 van de werkwoordsvormen.

Ik-vorm

• Wanneer schrijf je de ik-vorm?
  

1. Als 'ik' het onderwerp is: Morgen bel ik je.

2. Als 'je' (jij) het onderwerp is en achter de persoonsvorm staat: Bel je me nog?

3. Als het een bevelende zin is, zonder onderwerp: Bel me morgen!

• Hoe schrijf je de ik-vorm?
  

Soms is de ik-vorm hetzelfde als de stam van het werkwoord.

De stam is het hele werkwoord zonder -en aan het eind.

Maar vaak moet je de stam aanpassen om de ik-vorm goed te spellen.

Instapoefening stam

Maak oefening 4

Klaar?

Juf Melis: stam herkennen 3

of

Lezen

Gezegde + onderwerp

• Het gezegde zegt waar de zin over gaat.
  
• Je hebt gezegdes met 'zijn' en gezegdes met 'doen':
  
• (zijn) Hij is gek. De honden zijn smerig. Dit is echt belachelijk.
  
• (doen) Hij slaapt. De honden rennen door de modder. Ik zit te suffen.
  
• Het gezegde met 'doen' noemen we het werkwoordelijk gezegde. Alle werkwoorden in een zin vormen samen het werkwoordelijk gezegde.

Voorbeelden

• De Britse politie zoekt Chet Hanks, de zoon van de wereldberoemde acteur Tom Hanks.
  
• De jongen zou dit weekend een hotelkamer vlakbij het vliegveld Londen Gatwick hebben vernield.
  
• Dat meldt Mirror.
  
• Volgens de Britse krant heeft de 24-jarige Chet voor 1.200 pond schade aangericht.
  

Onderwerp zoeken

1) Schrijf alle werkwoorden in de zin op. Dit noemen we het gezegde van een zin.

2) Stel de vraag: wie of wat + gezegde.

3) Het antwoord op deze vraag is het onderwerp van de zin.

Voorbeeldzin

Mijn zus heeft van mijn moeder een armband gekregen.

1. het gezegde in deze zin is: heeft gekregen

2. de vraag luidt: wie heeft gekregen?

3. het antwoord: mijn zus, dus: mijn zus is het onderwerp

Wat is het werkwoordelijk gezegde?
Ik wil in de tweede klas hard werken.

1. wil
2. ik
3. wil werken
4. werken

De tocht heeft ons twaalf euro gekost.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. heeft gekost
2. heeft
3. gekost
4. twaalf

Ik ben naar school gelopen.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. ben
2. ben gelopen
3. naar school
4. gelopen

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Waarom geeft zij hem een dropje?

1. geeft
2. zij
3. geeft een dropje
4. er is geen werkwoordelijk gezegde

Wat is het onderwerp?

Ik kan nu het onderwerp uit een zin halen.

1. Ik
2. kan
3. het onderwerp
4. een zin

Wat is het onderwerp in de zin: Martin maakte een PowerPointpresentatie.

1. Martin
2. maakte
3. een Powerpointpresentatie
4. er is geen onderwerp

Wat is het onderwerp:
De brugklas leert het onderwerp vinden.

1. De brugklas
2. leert
3. het onderwerp
4. vinden

D-toets

Maak de diagnostische toets werkwoordspelling - persoonsvorm tegenwoordige tijd - versie 1

Klaar?

Lezen

Aan de slag of instructie

• 2 fouten of minder?

1. Oefening 5 t/m 9 (Extra oefenen? Oefening 10 en 11)

2. Huiswerk Juf Melis

• 2 fouten of meer?

Extra instructie

Ik-vorm

• Wanneer schrijf je de ik-vorm?
  

1. Als 'ik' het onderwerp is: Morgen bel ik je.

2. Als 'je' (jij) het onderwerp is en achter de persoonsvorm staat: Bel je me nog?

3. Als het een bevelende zin is, zonder onderwerp: Bel me morgen!

• Hoe schrijf je de ik-vorm?
  

Soms is de ik-vorm hetzelfde als de stam van het werkwoord.

De stam is het hele werkwoord zonder -en aan het eind.

Maar vaak moet je de stam aanpassen om de ik-vorm goed te spellen.

Ik-vorm + t

• Wanneer schrijf je de ik-vorm + t?
  

Als de zin niet in het meervoud staat en er is geen sprake van de ik-vorm, dan schrijf je in het enkelvoud de ik-vorm + t.

1. Een bellende fietser vormt een gevaar op de weg.

2. Hij loopt enorme risico's.

3. Door oordopjes hoort hij niets.

• 'stam + t'?
  

Misschien heb je ooit geleerd: 'stam + t' in plaats van 'ik-vorm + t'.

De stam is het hele werkwoord min -en. Als je zegt 'stam + t', kún je verkeerde vormen krijgen: ik lez, jij lezt. Daarom kun je beter 'ik-vorm' en 'ik-vorm + t' gebruiken.

Onregelmatige werkwoorden

Het Nederlands heeft een paar onregelmatige werkwoorden.

De ik-vorm, jij-vorm of hij-vorm wordt anders gevormd dan bij gewone werkwoorden.

Op de volgende slide staan de onregelmatige werkwoorden.

Alleen de onregelmatige vormen staan erbij.

Huiswerk

Oefening 5 t/m 9 (Extra oefenen? Oefening 10 en 11)

Juf Melis (bij huiswerk):

Stam herkennen 3

Onderwerp 1