2.3 Criminaliteit en opsporing

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2.3 Criminaliteit en opsporing

Wat gaan we doen?

• Terugblik
• Uitleg
• Maken vragen
• Discussie / stellingen
• Huiswerk / PO

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen wanneer we van criminaliteit spreken en het verschil aangeven tussen misdrijven en overtredingen
• Je kent de taak van de politie en officier van justitie
• Je kunt voorbeelden noemen van dwangmiddelen waar de politie toestemming voor moet vragen. 

Wat zijn de 4 voorwaarden voor een rechtsstaat?

Voorwaarden rechtsstaat

om te zorgen voor de veiligheid van de burgers, te zorgen dat ze gelijk worden behandeld en in vrijheid kunnen leven 

1. Grondwet met grondrechten 

2. Er is een machtsverdeling --> Trias Politica

3. Het legaliteitsbeginsel 

4. Onafhankelijke rechtspraak 

Wat is het legaliteitsbeginsel?

De wetten in Nederland worden gemaakt door de rechters

1. Waar
2. Niet waar

Sommige grondrechten zijn belangrijker dan andere grondrechten

1. Waar
2. Niet waar

Iedere burger is voor de wet gelijk

1. Waar
2. Niet waar

 Misdrijf of overtreding?

1. Misdrijf
2. Overtreding

Misdrijf of overtreding?

1. Misdrijf
2. Overtreding

Misdrijf of overtreding?
Je rijdt dronken op je brommer

1. Misdrijf
2. Overtreding

Overtreding of misdrijf?

• Overtreding = minder ernstig (max jaar, geen strafblad)
  
• Misdrijf = ernstige strafbare feiten (max levenslang, wel strafblad)
  Let op! Ook rijden onder invloed is een misdrijf!
  
  
• Criminaliteit = alle misdrijven die in de wet staan.
  
  Dus rijden onder invloed is een misdrijf, we denken vaak aan mensen die van criminaliteit hun beroep hebben gemaakt

Hoe lang is levenslang in Nederland?

Levenslang?

Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens heeft meerdere keren geoordeeld dat een levenslange gevangenisstraf

 zonder de mogelijkheid tot herbeoordeling en eventuele vrijlating onmenselijk is en in strijd is met artikel 6 EVRM. Daarom is in Nederland in 2017 een nieuw beleid ingevoerd waarbij mensen die een levenslange gevangenisstraf opgelegd hebben gekregen, na 25 jaar een herbeoordeling krijgen.

Bevoegdheden politie?

Mag de politie jou zomaar fouilleren?

En enig idee hoelang de politie een verdachte vast mag houden zonder toestemming van de Officier van Justitie?

Opsporingsbevoegdheden 

De politie mag een verdachte zonder toestemming van de officier van Justitie: aanhouden & fouilleren (alleen bij redelijk vermoeden dat de wet wordt overtreden) 

Toestemming is nodig  wanneer grondrechten worden aangetast: bij binnengaan van woning, afluisteren, preventief fouilleren, verdachte langer dan 9u vasthouden, infiltratie

Aan de slag

Wat: 2.3 Maak opdracht 1 t/m 7 en 9

Klaar? Bekijk de nieuwe PO, staat onder Opdrachten in Teams

www.npostart.nl

'Muziek die een criminele levensstijl romantiseert moet verboden worden'

Eens

Oneens

De politie moet meer macht krijgen om criminaliteit te bestrijden

Eens

Oneens

Politie en justitie mogen een verborgen camera inzetten als zij dat nodig vinden

Eens

Oneens

Mensen die geweld gebruiken tegen politie, brandweer of ambulancepersoneel moeten streng gestraft worden

Eens

Oneens

npo.nl

Het jeugdstrafrecht voor 14- tot en met 16-jarigen moet worden aangescherpt: hogere straffen!

Eens

Oneens

Jij als officier van justitie: 5 zaken

Wat kan een officier van justitie ook alweer doen?

• Seponeren = Afzien van verdere vervolging (onschuld/gestraft)
• Transactie/strafbeschikking = De verdachte een voorstel voor een straf doen, bijv. geldboete/Halt etc.
• Vervolgen = De zaak wordt doorgestuurd naar de rechter (volgende les). 

Wat kan de officier van Justitie doen?

• Seponeren = Afzien van verdere vervolging (onschuld/gestraft)
• Transactie/strafbeschikking = De verdachte een voorstel voor een straf doen bijv. geldboete.
• Vervolgen = De zaak wordt doorgestuurd naar de rechter (volgende les). 

Jij als officier van justitie

Seponeren, een transactie aanbieden of vervolgen?

1. Op een school steekt een 16-jarige jongen een afvalcontainer in brand. De directeur stuurt hem van school en doet aangifte.

2. Een man is door het rode stoplicht gereden toen hij een zwaargewond kind naar het ziekenhuis bracht.

3. Een vrouw (24) wordt opgepakt voor winkeldiefstal. Het is de eerste keer dat ze in aanraking komt met de politie.

4. Een man (38) doet bij de politie aangifte van een ruzie in een café, waarbij hij meerdere klappen en schoppen heeft gekregen. Hij heeft geen blijvend letsel, maar wel pijn.

5.  Een drugsgebruiker wordt voor de vijftigste keer gepakt bij een winkeldiefstal.

Aan de slag

Wat: 2.3 Maak opdracht 1 t/m 7 en 9

Klaar? Opdracht 12 & 13