Artikel zinvol geweld

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Zinvol vs. zinloos geweld

Welke vragen roept het artikel bij je op?

Wat is volgens de schrijver zinloos geweld en komt dit vaak voor?

Wanneer wordt geweld echt gevaarlijk volgens Boudry?

Concluderend:

Zinloos geweld komt niet vaak voor.

Het meeste geweld is zinvol.

Zinvol geweld is gevaarlijker omdat de pleger rationele overwegingen heeft.

Theory of mind

De mens is een fundamenteel rationeel wezen. 

Mensen beschikking over intenties en verlangens, die ze proberen te vervullen vanuit hun overtuigingen. 

De mens is in tegenstelling tot andere wezens in staat om zich in te leven in de ander. (empathisch vermogen)

 

Theory of mind

Maar bij geweld laat dit gegeven ons in de steek.

Door onze morele oordelen en sympathie voor de slachtoffers kunnen we ons niet verplaatsten in de motieven van geweldplegers. 

De mythe van het kwaad

Slechte dingen in de wereld worden aangericht door booswichten, intrinsiek kwaadaardige creaturen die niets liever willen dan kwetsen, chaos stichten en leed berokkenen. 

Het Kwaad: wordt belichaamt door de Duivel, Satan.

Maar ook in de wetenschappelijke kringen stelt men dat de mens het kwaad verinnerlijkt heeft. 

De mythe van het kwaad

Ons vermogen om anderen te begrijpen (theory of mind) laat ons in de steek zodra het om geweld gaat

blz. 23

Bestaat het ultieme kwaad?

Vanaf blz 24.

Liever geloven in het ultieme kwaad en zinloos geweld, dan proberen te begrijpen waarom de dader dit doet...

Omgaan met het ultieme kwaad

v.a. blz 27.

Symbolisch taakgebruik & symbolisch geweld

Dehumanisering

Afstand creëren tussen mjin eigen beeld en 'het kwaad'

Wij-zij

Desidentificatie

Veel horrorfilmmakers hebben een mensbeeld waarin de mens eigenlijk heel gewelddadig blijkt te zijn, maar wordt tegengehouden door wetten. 

De films werken als guilty pleasure. 

Boudry stelt:

De mens heeft een natuurlijke aversie tegen het plegen van geweld op zijn soortgenoten. 

Niemand staat 's ochtends op en zegt: welk kwaad zal ik vandaag eens doen? Want ik ben de verpersoonlijking van het kwaad.

Mensen plegen geweld met een reden:

1. Om hindernissen uit de weg te ruimen en een doel te bereiken
2. Geweld als afschrikmiddel of iemand een lesje te leren
3. vanuit een morele dimensie
4. door manipulatie - compartimenten van vernietiging - de-humanisering van de vijand, creëren van fysieke of psychologische afstand, harde militaire discipline, indoctrinatie en groepsdruk 

Zinloos vs. Zinvol geweld

Illusies

Welke vragen/opmerkingen heb je genoteerd over het tweede gedeelte?

Illusies

Als we er niet in slagen om de illusies te doorgronden waardoor geweldplegers bevangen zijn, dan zullen we geneigd zijn om hun gewelddaden als 'zinloos' af te doen.

Morele illusies

Morele rechtschapenheid

Ieder van ons ziet zichzelf in de grond als rechtschapen, eerlijk, deugdzaam, goedaardig.

Die ander is dader en niets dan dader, terwijl wij met plezier de rol van het onschuldige slachtoffer op ons nemen, dat zich van geen kwaad bewust was.

Morele rechtschapenheid

We zijn geneigd om het leed van de tegenpartij te minimaliseren

--- ook bij mentaal geweld ---

Cognitieve dissonantie 

Mensen zien zichzelf als deugdzaam en goedaardig en niet als een driftkikker. Als ze dan toch eens geweld gebruiken, zijn ze geneigd om hun uitspattingen achteraf in hun voordeel te rationaliseren.

Utopisch denken

Utopische illusies zijn vaak hardnekkig. 

Wanneer ze bedreigd worden door de werkelijkheid, wordt er vaak een soort beschermend schild omheen gebouwd dat het systeem immuniseert tegen weerlegging.

blz. 38-39

Noem een voorbeeld van een utopische illusie.

Pseudowetenschap

Voorbeeld: pseudowetenschappelijk racisme 

- 19e eeuw -

Politieke ideologieën

QAnon - denken

Religieuze doctrines

Jihad

Kleine en Grote Jihad.

Grote Jihad is strijd tegen jezelf.

Kleine jihad is oorlog ter bescherming van de Islam

Wat bekent staat in het Westen als Jihadisme

Kosmische strijd tussen Goed en Kwaad

Wereldwijd kalifaat stichten

Goddelijke sharia (wetgeving)

Geweld van Al Qaida en IS is rationeel gemotiveerd