HAVO 4/VWO 4 - De Nederlandse opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

 in de les

- 10 minuten uitleg zonder vragen en opmerkingen

(vragen stellen

- 10 minuten stil werken

- 20 minuten (werken met overleg) 

Planning

Deze week

vorige les:  reformatie

vandaag: 80-jarige oorlog 

vakantie!

5.4 De Nederlandse Opstand

Periode 1

Week 2

Les 1

Introductie

4 HAVO 

Luther en Calvijn zijn hervormers

1. Waar
2. Niet waar
3. alleen Luther
4. alleen Calvijn

Waarom begin de reformatie?

Reformatie is ...

1. Het oprichten van een nieuw geloof
2. De scheiding binnen de protestantse kerk
3. De scheiding binnen de katholieke kerk
4. De scheiding binnen de christelijke kerk

Luther was...

1. Een humanist
2. Een monnik
3. Een paus
4. Een hervormer

Wat wil je nu?

samen de presentatie doorlopen en daarna zelf werken

alles zelf doen

• LessonUp: klassencode: GLDOM, (nu 10 mensen, maar we zijn met 25)
• Kijk in teams of je alles kan vinden.
• Zelfstandig aan de slag!

             Leerdoelen  

Je kunt kort het bestuur in de Nederlanden in 1500 beschrijven aan de hand van de begrippen: landsheer, stadhouder en Staten.

Je kunt vier redenen noemen voor toenemende onvrede over het beleid van Filips II in de Nederlanden.

Kenmerkend aspect 

Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

De Nederlanden

• De Nederlanden waren zeventien staatjes (de staten / gewesten)  
• Elk van deze staatjes had  een eigen graaf of hertog. 
• Al die gebieden hadden eigen regels en privileges.
• Sommige mensen waren protestant en anderen katholiek.

Karel 5

• Tussen 1515 en 1543 kwamen al deze gewesten onder heerschappij van Karel V. 
• De meeste erfde hij, zoals Vlaanderen, Brabant en Holland.
• Andere veroverde hij.

Karel 5 en Filips 2

• De staat regeren van 1 punt.
• Dezelfde regels voor iedereen.
• Meer belasting.
• Dat iedereen katholiek was.
• protestanten vervolgen.

De Nederlandse gewesten:

• Zelf hun land besturen.
• De rechten die ze hadden houden.
• geen belasting betalen aan andere heersers.
• geen brute vervolging van protestanten.

Tegenstelling

1566

• Smeekschrift aan de landvoogdes.
• hagepreek.
• beeldenstorm.
• Filips 2 heel boos!
• Hij stuurde een leger onder leiding van Alva

Plakkaat van Verlatinghe (1581)

 De zeven gewesten besloten Filips niet meer als vorst te erkennen.

(past bij Calvijn)

Opdracht tijdlijn - Nederlandse Opstand

- Maak in tweetallen een tijdlijn

- Begin bij het jaartal 1566 

- Eindig in 1648 (tijdvak 6) 

- Maak gebruik van paragraaf 5.4 uit geschiedeniswerkplaats

- A4

Gebruik in elk geval de volgende gebeurtenissen

beeldenstorm / inquisitie / plakkaat van verlatinghe / uitroepen republiek / moord op willem van Oranje / Alva naar de NEderlanden / 12 jarig bestand / begin van de opstand / einde 80jarige oorlog

Verder ga aan de slag met leren voor je toets! 

Maak een tijdlijn 

van de 80jarige oorlog

beeldenstorm / inquisitie / plakkaat van verlatinghe / uitroepen republiek / moord op willem van Oranje / Alva naar de NEderlanden / 12 jarig bestand / begin van de opstand / einde 80jarige oorlog / val van antwerpen

Test met wisbordjes 

in tweetallen

Noem de oorzaken van de Nederlandse Opstand

Filips II was een:

1. Katholiek
2. Protestant
3. Adviseur van president Trump
4. Koning van Spanje

Wat was Filips II niet?

1. Koning van Mexico
2. Landsheer van de Nederlanden
3. Koning Frankrijk
4. Koning van Spanje

Waarom kwam er tijdelijk een einde aan de kettervervolgingen?

1. Filips II zag dat de ketters ook mensen waren!
2. Filips II wilde de ketters nog een kans geven!
3. De edelen kwamen met een smeekschrift om ketterwetgeving op te heffen!
4. De boeren kwamen met een smeekschrift om wetgeving op te heffen!

wat is SMEEKSCHRIFT van de KETTERVERVOLGINGEN?

1. oorzaak
2. aanleiding
3. gevolg

Zet in de juiste volgorde van de tijd. 

1

2

3

4

De Nederlandse Opstand

Beeldenstorm

Vervolgen van Ketters

De Reformatie

Filips wilde dat iedereen protestant was

Centralisatie was een oorzaak voor de Nederlandse Opstand

Willem van Oranje was de leider van de opstand

De Hertog van Alva werd meteen erg populair

Goed

Fout

Plaats  kenmerkende aspecten in  chronologische volgorde

1

2

3

4

het begin van de nieuwe wetenschappelijke belangstelling

de Nederlandse opstand

de protestantse reformatie 

opkomst van de stedelijke burgerij

Beeldenstorm

Filips II volgt Karel V op

Begin Nederlandse Opstand

Onafhankelijke Nederlandse staat

1588

1566

1555

1568

Renaissance

Expansie 

Reformatie

Nederlandse Opstand