Leesvaardigheid 2F Muis

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 3

Leesvaardigheid 2F

Doel van de les

Aan het einde van de les weet je hoe je het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst kunt vinden.

Ook ken je aan het einde van de les verschillende tekstdoelen en tekstverbanden en de signaalwoorden die daarbij horen.

Het onderwerp van een tekst

Waar gaat het over?

Meestal één of een paar woorden

Geen pv in het onderwerp (geen zin)

Voorbeelden van onderwerpen van teksten:

• Failliet gaan van de evenementensector
• Voor- en nadelen van online lessen 
• roken op het NS-station

Hoe kun je, zonder de tekst (helemaal)te lezen, erachter komen waar de tekst over gaat?

Het onderwerp van een tekst

• Geeft in één woord of een aantal woorden aan waar de tekst over gaat. (nooit een hele zin)
• Staat vaak al genoemd in de titel
• Wordt verteld in de inleiding
• wordt vaak nog herhaald in het slot

- Je kunt het vaak al uit de titel halen (of er vanaf leiden).

- Onderwerp wordt vaak letterlijk herhaald in de tekst.

Wat is het onderwerp in 

deze tekst?

Wat is het onderwerp in de tekst op de vorige dia?

Hoe vind je de hoofdgedachte van een tekst?

• Het is het antwoord op de vraag: wat wil de schrijver zeggen met de tekst?
• Welke boodschap heeft de schrijver voor ons?

De hoofdgedachte is wel een hele zin.

Wat is de hoofdgedachte?

Wat is de hoofdgedachte in de tekst op de vorige dia?

Deelonderwerpen

Deelonderwerpen bij elkaar zijn het hoofdonderwerp

In deze tekst:

• Rechtszaak over belasting op het brood van Subway
• Het brood volgens Subway
• te veel suiker

Onderwerp en deelonderwerpen

Voorbeeld:

Onderwerp: openbaar vervoer 

Deelonderwerpen: soorten vervoer, ov-chipkaart, prijzen, routes 

Noem een voorbeeld van een onderwerp en twee deelonderwerpen

Hoe is een tekst over het algemeen opgebouwd?
Welke onderdelen vind je altijd in een tekst?

Een tekst wordt met een doel geschreven; welke tekstdoelen ken je?

Tekstdoelen

De schrijver wil:	Tekstdoel:	Voorbeeld
vermaken	amuseren	stripverhaal, grappig stukje, thriller
Dat je iets te weten komt	informeren	nieuwsbericht, voorlichting, folder
Zijn mening geven	overtuigen/overhalen	reactie op een website, ingezonden brief
Dat je iets gaat doen	activeren	reclame
Zeggen hoe iets moet	instrueren	gebruiksaanwijzing

Heeft een tekstdoel invloed op de manier van schrijven?

Stel: op een toets krijg je een tekst over het onderwerp 'zwembaden'.  

Op de volgende pagina komen vijf mogelijke hoofdgedachtes. 

Welke hoofdgedachtes zijn dan mogelijk?

Onderwerp: zwembaden

Welke hoofdgedachte zou je in zo'n tekst kunnen vinden?

a) Ooit een zwembad bezocht? En, hoe beviel dat?

b) Je hebt ze in soorten en maten, van heel groot tot piepklein.

c) Voor steeds meer zwembaden dreigt een sluiting.

d) Zwembaden moeten nieuwe activiteiten aanbieden nu        

     schoolzwemmen verdwijnt.

e) Reclame voor zwembaden als de Peppel, de Brake en de 

     Veluwehal 

Welke hoofdgedachtes uit de vorige dia zou je kunnen vinden in een tekst over zwembaden?