Leren voor de toets erfelijkheid

Erfelijkheid
Leren voor de toets
1 / 34
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 3

In deze les zitten 34 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Onderdelen in deze les

Erfelijkheid
Leren voor de toets

Slide 1 - Tekstslide

Doel
Je kent het verschil tussen genotype en fenotype.

Je weet hoe deze tot stand komen.

Slide 2 - Tekstslide

Hoe komt het fenotype tot stand?
A
Invloeden uit het milieu
B
Het genotype
C
Beide

Slide 3 - Quizvraag

Genotype en fenotype
Het genotype = erfelijk (ontstaat bij de bevruchting)

Geven we aan als: BB, bb, Bb

Het fenotype = het uiterlijk

Ontstaat door het genotype en invloeden uit het milieu

Slide 4 - Tekstslide

Genotype en fenotype
Iets is erfelijk bepaald als het via de genen is doorgegeven.

Deze eigenschap ontstaat bij de bevruchting.

Slide 5 - Tekstslide

Doel
Je kent verschillen tussen geslachtscellen en gewone lichaamscellen.

Je weet hoe de geslachtschromosomen over deze cellen verdeeld zijn. 

Slide 6 - Tekstslide

Hoeveel geslachtschromosomen zitten er in een gewone lichaamscel en in een geslachtscel?
A
Gewone lichaamscel: 2 Geslachtscel: 1
B
Gewone lichaamscel: 46 Geslachtscel: 23
C
Gewone lichaamscel: 1 Geslachtscel: 2
D
Gewone lichaamscel: 23 Geslachtscel: 46

Slide 7 - Quizvraag

Genen en geslachtschromosomen
Gewonde lichaamscel = 46 chromosomen
Waarvan 2 geslachtschromosomen (XX of Xy)
Per eigenschap 2 genen (één van vader en één van moeder)

Geslachtscel = 23 chromosomen
Waarvan 1 geslachtschromoom
Per eigenschap 1 gen (die kun je doorgeven aan je kind)

Slide 8 - Tekstslide

Man of vrouw?

Slide 9 - Tekstslide

Doel
Je weet wanneer een genotype homozygoot of heterozygoot is.

Je kent het verschil tussen een dominant en een recessief gen.

Slide 10 - Tekstslide

Doel
Je weet wat een intermediair fenotype is

Slide 11 - Tekstslide

welke eigenschap is intermediair?
A
Blond haar
B
Zwart haar
C
Grijs haar

Slide 12 - Quizvraag

Doel
Je kunt een kruisingstabel gebruiken om een erfelijkheidsvraag te beantwoorden. 

Slide 13 - Tekstslide

Thalassemie is een zeer ernstige bloedziekte. De ziekte wordt veroorzaakt door een recessief gen. Iemand die heterozygoot is voor dit gen, wordt een drager genoemd. Een drager heeft ziekte in een minder ernstige vorm.
Rob en Monica zijn allebei drager van thalassemie. Hoe groot is de kans dat een kind van Rob en Monica de ernstige vorm van thalassemie heeft?

Slide 14 - Open vraag

Slide 15 - Tekstslide

Doel
Je kunt een stamboom aflezen en hier een erfelijkheidsvraag over beantwoorden. 

Slide 16 - Tekstslide

Gebruik de stamboom van hiernaast.
Door welke kruising weet je welke
kleur dominant is?
A
Kruising 2
B
Kruising 3
C
Kruising 4
D
Kruising 5

Slide 17 - Quizvraag

Wat is het genotype van
persoon d?
A
Is niet af te lezen
B
Bb
C
BB
D
bb

Slide 18 - Quizvraag

Doel
Je kunt verschillen noemen tussen de geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting.

Je kunt een aantal voorbeelden van ongeslachtelijke voortplanting bij planten geven.

Slide 19 - Tekstslide

Geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting
Geslachtelijke voortplanting:
Geslachtscellen bij betrokken > genotype verandert
Door meiose en mitose

Ongeslachtelijke voortplanting
Geen geslachtscellen > genotype blijft gelijk
Alleen mitose

Slide 20 - Tekstslide

Wat is geen voorbeeld van ongeslachtelijke voortplanting? voortplanting door:
A
Stekken
B
Bollen
C
Bloemen
D
Knollen

Slide 21 - Quizvraag

Doel
Je weet hoe mutaties ontstaan

Je kunt uitleggen wanneer een mutatie tot uiting komt in het fenotype

Slide 22 - Tekstslide

Een persoon waarbij de mutatie tot uiting komt in het genotype noemen we een transgeen.
A
Goed
B
Fout

Slide 23 - Quizvraag

In de 24e week van de zwangerschap vindt er een mutatie plaats in de embryo van een zwangere vrouw. Komt deze mutatie nu tot uiting in het fenotype bij de nog geboren te worden baby?
A
Ja
B
Nee

Slide 24 - Quizvraag

Mutaties
Plotselinge verandering van het genotype (natuurlijk)

Een mutagene stof zorgt voor een mutatie.

Een organisme waarbij de mutatie tot uiting
komt in het genotype noemen we mutant

Slide 25 - Tekstslide

Doel
Je kunt verschillende vormen van prenataal onderzoek noemen.

Je weet bij welke vormen onderzoek gedaan wordt naar erfelijke factoren.

Slide 26 - Tekstslide

Welke vorm van prenataal onderzoek zie
je op de afbeelding hiernaast?

Slide 27 - Open vraag

Prenataal onderzoek
Echoscopie (alleen bouw en functie)

Vlokkentest (erfelijke ziektes) cellen uit het placenta van de embryo 

Vruchtwaterpunctie (erfelijke ziektes) cellen van het embryo in het vruchtwater

Slide 28 - Tekstslide

Doel
Je kunt verschillende voorbeelden noemen van biotechnologie

Je weet bij welke vormen het genotype van een organisme verandert.

Slide 29 - Tekstslide

Misdadigers kunnen vaak worden opgespoord door hun DNA te onderzoeken. Worden hierbij recombinant-DNA-technieken toegepast?
A
ja
B
nee

Slide 30 - Quizvraag

Is bij de toepassing van biotechnologie altijd sprake van genetische modificatie?
A
ja
B
nee

Slide 31 - Quizvraag

Biotechnologie
Vroeger bij het maken van producten als brood, alcohol en melkproducten

Nu door genetische modificatie
Bijvoorbeeld recombinant-DNA-technieken

Het genotype wordt veranderd > een transgeen

Slide 32 - Tekstslide

Slide 33 - Tekstslide

Zelf oefenen!
Maak de D-toets 
TB blz. 133
WB blz. 140


Omcirkel de vragen die je lastig vindt! Deze kun je daarna extra goed leren!

Slide 34 - Tekstslide