4.4 Evolutie

4.4 Evolutie
1 / 40
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvmbo t, mavo, havoLeerjaar 2

In deze les zitten 40 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 20 min

Onderdelen in deze les

4.4 Evolutie

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

DEZE LES
Wat weet je nog van vorige les?
Uitleg
Zelfstandig werken
JE GAAT LEREN OVER
  • dat variatie binnen een soort kan ontstaan door mutaties.
  • welke factoren het evolutieproces bepalen.
  • hoe nieuwe soorten door evolutie ontstaan.
  • wanneer je spreekt van een nieuwe soort.



Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat weet je nog van?

Kennistest

Slide 3 - Tekstslide

Er volgen nu vragen om de voorkennis van de leerling te testen.
Sleep de juiste rijk naar de cel die daarbij hoort
Rijk van de dieren
Rijk van de planten
Rijk van de schimmels
Rijk van de bacteriën

Slide 4 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Zijn het ontstaan en uitsterven van organismen onderdelen van de evolutie?
A
ja
B
nee

Slide 5 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Neteldier
Schimmels
Geleedpotigen
Stekelhuidigen
Zaadplanten
Gewervelden
Sporenplant

Slide 6 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Uitleg
Laptops dicht
Aantekeningen

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 8 - Video

In het kort.
Leerdoel
Je kan uitleggen dat variatie binnen een soort kan ontstaan door mutaties.


Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

DNA
Elke cel bevat DNA.

Bij zoogdieren zit het DNA in de celkern

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Mutatie en DNA

Een fout bij het kopiëren noemen we een mutatie.

Een mutatie is een verandering in het DNA. Dit kan zorgen voor een ander uiterlijk

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Mutatie
Soms ontstaat er een nieuwe eigenschap, door mutaties in het DNA.

Zo kan deze vlinder een andere kleur krijgen.

Wanneer een mutatie een voordeel is, kunnen dieren met de nieuwe eigenschap beter voortplanten.

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Veranderende omgeving en aanpassing
Als de omstandigheden veranderen, kan een individu niet beslissen om zichzelf genetisch aan te passen. Door genetische variatie binnen de populatie of soort zijn er bij toeval individuen die beter passen bij de nieuwe omstandigheden. (Als er geen enkel individu is dat kan overleven, sterft de soort uit). Deze aanpassing van een populatie/soort wordt adaptatie genoemd.

Slide 13 - Tekstslide

https://biojuf.nl/natuurlijke-selectie/

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoel

Je kan uitleggen welke factoren het evolutieproces bepalen.


Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 16 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Isolatie
Soms worden groepen dieren  (populaties) van elkaar gescheiden.

Dat kan door rivieren, bergen of laag water.

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Isolatie

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

SLEUTELBEGRIPPEN

Mutatie
soms worden er dieren geboren met een ander uiterlijk, dit heet een mutatie.


Isolatie
een populatie  kan worden gescheiden van elkaar. Dit speelt een rol bij het ontstaan van een nieuwe soort.

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Natuurlijke selectie

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Natuurlijke selectie

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoel
Je kan uitleggen hoe nieuwe soorten door evolutie ontstaan.


Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kijkopdracht video

Kijk naar de video met als doel om er achter te komen hoe een nieuwe soort ontstaat

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 24 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoel
Je kan uitleggen wanneer je spreekt van een nieuwe soort.


Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is een soort?

Organismen behoren tot dezelfde soort wanneer zij samen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen.

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies




Sommige organismen lijken op elkaar, maar behoren niet tot dezelfde soort
Sommige organismen zijn erg verschillend, maar behoren wel tot dezelfde soort

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Soort & Ras
  • Organismen van dezelfde soort kunnen samen vruchtbare nakomelingen krijgen
  • Soms kunnen verschillende soorten samen nakomelingen krijgen, deze zijn dan niet vruchtbaar

Slide 28 - Tekstslide

Muilezel en muildier zijn bijna altijd onvruchtbaar.

Slide 29 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Sleutelbegrippen
Variatie
Binnen de soort ontstaan soortgenoten met een andere eigenschap

Survival of the fittest
Hiermee wordt bedoeld de overlevingskans van een individu. De individuen met de beste aanpassingen, overleven

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wie heeft zich het best aangepast?
Hoe zal de volgende generatie vissen er uit zien?
Hoe ziet hun milieu er waarschijnlijk uit? 

Slide 31 - Tekstslide

Gebruik deze dia voor een klassengesprek.
Opdracht

Kies een bijzonder dier:
- Zoek 3 omgevingsfactoren.
- Zoek op hoe het dier er op is aangepast.



Factoren waar organismen op aangepast kunnen zijn

  1. Temperatuur
  2. Leven op land / in water / in de lucht
  3. Prooidier / predator
  4. Aangepast op voedsel
  5. Leven in licht of donker
  6. Voortplanting (veel of weinig jongen)
timer
10:00

Slide 32 - Tekstslide

Alle dieren hebben aanpassingen aan hun leefomgeving.

Optionele opdracht
VRAGEN?

Slide 33 - Tekstslide

Wisselmoment: vragen?
Weektaak
4.4 Evolutie
A en B + keuze deel

Zet deze taak in je agenda

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Natuurlijke Variatie

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Natuurlijke Selectie

Slide 36 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wanneer begon het leven?

Slide 37 - Tekstslide

Bron: https://samnoblemuseum.ou.edu/common-fossils-of-oklahoma/how-paleontologists-tell-time/geological-timescale/ 

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Geologische tijdschaal
Een geologische tijdschaal is een indeling van de geschiedenis van de aarde in geologische tijdperken.

Een geologische tijdschaal is verdeeld in tijdperken (era). In deze tijdperken is het leven op aarde ontwikkeld.
Elk tijdperk is onderverdeeld in periodes. Periodes kunnen weer zijn opgedeeld in tijdvaken

In een geologische tijdschaal geven getallen de tijd aan in miljoenen jaren geleden.

In de geologische tijdschaal hiernaast zie je hoeveel miljoen jaar geleden een periode begon en eindigde.

Slide 39 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hier zie je een andere vorm van een geologische tijdschaal.
Sommige tijdschalen gebruiken andere getallen.

Slide 40 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies