In deze les zitten 31 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.
Onderdelen in deze les
Erfelijkheid en evolutie
Basisstof 8 Biotechnologie
Slide 1 - Tekstslide
Doel
Je kunt:
Voorbeelden van toepassingen van biotechnologie kunnen noemen.
Uitleggen hoe Genomics in veeteeld wordt gebruikt
Beschrijven hoe een celkerntransplantatie werkt
Slide 2 - Tekstslide
Ga naar de webside van lessonup
https://lessonup.io/
Log in al leerling
Gebruik de code linksonder in beeld
kun je meekijken op de ipad :)
Slide 3 - Tekstslide
Wat is biotechnologie ?
Verzamelnaam technieken waarbij organismen worden gebruikt om producten te maken voor de mens
Klassieke- en moderne biotechnologie
Slide 4 - Tekstslide
Klassieke biotechnologie
gebruik van traditionele technieken
gebruik van bacteren, gisten en schimmels
productie van Kaas, bier, wijn, brood
Slide 5 - Tekstslide
Slide 6 - Tekstslide
Moderne biotechnologie
Gebruik van moderne technologie
Gebruik van bacteren, gisten, en schimmels
Aanpassen van eigenschappen
De genen worden aangepast (genetische modificatie)
Slide 7 - Tekstslide
Recombinant-DNA-Techniek
De genen met positieve eigenschappen van het ene organisme toevoegen aan het DNA van een ander soort
Genetische modificatie: een gemodificeerd organisme heet 'transgeen'
Slide 8 - Tekstslide
Slide 9 - Video
Slide 10 - Video
Waar word biotechnologie voor gebruikt?
gezondheidszorg
landbouw
industrie
milieu
Slide 11 - Tekstslide
concrete voorbeelden van biotechnologie
Slide 12 - Tekstslide
Tijgermug
Muggen zijn ziekteverspreiders. Ze zijn moeilijk te bestrijden omdat ze zich snel voortplanten, klein zijn en er heel veel aanwezig zijn. Recent onderzoek ziet genetische modificatie als een oplossing.
Bij tijgermuggen, de verspreiders van knokkelkoorts zijn mannelijke muggen gemodificeerd zodat hun nageslacht sterft voordat het zich kan reproduceren. De mannelijke muggen vinden een vrouwtje, wat zich slechts eenmaal voortplant. Deze jongen gaan dood zonder voor nageslacht te zorgen, waardoor de populatie wordt verkleind.
Het aantal gevallen van knokkelkoorts neemt toe.
Er bestaan geen medicijnen of injecties om het te voorkomen.
Knokkelkoorts
U krijgt plotseling koorts met koude rillingen, vaak met heftige hoofdpijn en pijn achter de ogen.
Uw hele lichaam kan pijn doen: spieren, botten en gewrichten, vooral onder in uw rug.
U krijgt huiduitslag op uw borst (romp), armen, benen en gezicht.
Na een paar dagen kunt u misselijk worden en overgeven.
Ook hoesten, keelpijn en smaakverandering komen voor.
Slide 13 - Tekstslide
Herman
De stier Herman is een genetisch gemodificeerde stier.
Uit 1154 bevruchte en genetisch gemodificeerde eicellen kwam uiteindelijk één kalf waarbij de gemodificeerde genen tot uiting kwamen, de stier Herman.
Aan hemzelf is geen verschil te merken, maar zijn vrouwelijke nakomelingen hebben een bijzondere afwijking.
Ze produceren geen gewone melk, maar babyvoeding voor menselijke baby’s. Helaas zit er slechts een zeer klein aandeel lactoferrine in, wat baby’s nodig hebben. Hierdoor is de melk nooit in gebruik genomen. Het verhaal van Herman bewijst wel dat er vele mogelijkheden zijn.
Slide 14 - Tekstslide
Genetisch gemodificeerde rijst
Deze ggo-rijst heeft een hoger proVitamineA-gehalte en kan worden ingezet tegen het vitamine A-gebrek in Azië, een kwaal waar veel kinderen aan lijden.
Per jaar worden wereldwijd 500.000 kinderen blind door een gebrek aan vitamine A en de helft van hen sterft binnen het jaar.
De gouden rijst zou in 2013-2014 verwacht worden in de Filippijnen.
Nadeel is dat er nog niet genoeg onderzoek is gedaan naar het effect op de omgeving, biodiversiteit en de overname van natuurlijke zaden door kunstmatige zaden.
Slide 15 - Tekstslide
Argumenten voor:
pruducten kunnen goedkoper worden
hogere opbrengsten in de landbouw (minder honger)
milieuvriendelijkere gewassen
medicijnen tegen ziektes
argumenten tegen:
mens heeft het recht niet om te knippen en plakken met genen van andere organisme
maken van nieuwe soorten gaat tegen natuur in
kan gevaarlijk zijn voor de natuur
Slide 16 - Tekstslide
Slide 17 - Video
Klonen
Eén of meerdere organismen die via ongeslachtelijke voortplanting uit één organisme ontstaan zijn: kloon.
Voorbeeld van klonen: weefselkweek
Slide 18 - Tekstslide
genomics (NL: genomica)
Studie van het complete DNA.
Hiermee kun je voorspellen hoe gezond/goed een organisme is
selecteren voor voortplanten
Slide 19 - Tekstslide
Genomics in de veeteelt
Welke stier heeft de beste combinatie van genen voor de hoogste melkopbrengst bij zijn nageslacht?
Voorheen moest je wachten tot dat nageslacht er ook echt was, nu kun je dat aan het genoom zien.
Slide 20 - Tekstslide
DNA testen
misdaadbestrijding
fraude met vlees
erfelijkheidsonderzoek
vaderschapstesten
verwantschap tussen soorten
Slide 21 - Tekstslide
Discokiller
moord op 5 vrouwen
jaren 80
na 18 jaar opgepakt
DNA-test
Slide 22 - Tekstslide
fraude met paardenvlees
ontdekt door DNA-test
paardenvlees is goedkoper
Slide 23 - Tekstslide
Het toevoegen van gist in brood om het luchtig te maken is:
A
klassieke biotechnologie
B
geen biotechnologie
C
recombinant-DNA-techniek
D
moderne biotechnologie
Slide 24 - Quizvraag
wat is transgeen?
A
klassieke biotechnologie
B
er is geen trans aanwezig
C
een genetisch gemodificeerd dier
D
genetische modificatie
Slide 25 - Quizvraag
Is bij de toepassing van biotechnologie altijd sprake van genetische modificatie?
A
ja
B
nee
Slide 26 - Quizvraag
Bij de productie van bier en zuurkool wordt biotechnologie toegepast
A
Ja
B
Nee
Slide 27 - Quizvraag
Wat wordt er gedaan bij recombinant-DNA-techniek?
A
Met behulp van bacteriën wordt van melk yoghurt gemaakt.
B
In het DNA van een organisme wordt nieuwe erfelijke informatie aangebracht.
C
Door het gebruik van gisten wordt brood, bier en wijn bereid.
Slide 28 - Quizvraag
Biotechnologie is al eeuwen oud
A
waar
B
niet waar
Slide 29 - Quizvraag
Wat is de verzamelnaam van technieken waarbij organismen worden gebruikt om producten te maken voor de mens?