9.3 Tijd van de Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we na de les
• De telefoon blijft in de tas, broekzak
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Oorzaken

Aanleiding

Gevolg

Plaats de woorden op de juiste plaats

Militarisme

Imperialisme

Moord in Bosnië

Wraak gevoelens

Bondgenootschap

Eerste Wereldoorlog

Nationalisme

De februarirevolutie had 3 oorzaken:

1) Onvrede over de welvaart en luxe van de Tsaar en de Russische adel
2) De grote verliezen tijdens de Eerste Wereldoorlog

Wat is de derde oorzaak?

1. Communistisch gedachtegoed dat verspreid werd
2. Voedselleveranties naar de steden stopten, waarna er hongersnood ontstond
3. Rusland verloor veel land tijdens de Eerste Wereldoorlog
4. De burgers moesten meer belasting betalen

Wat is een Sovjet?

1. Een persoon uit Rusland
2. Een volksraad
3. Een Russische militair
4. Een verkozen politicus

Wie zaten er in de Sovjets?

1. Bolsjewieken (radicale communisten)
2. Geleerde mensen
3. Arbeiders en boeren
4. Mensen uit alle lagen van de samenleving

Lenin kwam met een simpele boodschap: Brood, vrede en grond
1) Brood; een einde aan de hongersnood
2) Vrede: Rusland trekt zich terug uit de Eerste Wereldoorlog
3) Grond: ???

Waar doelt Lenin op met 'grond'?

1. Het vergroten van het grondgebied van Rusland
2. Grond van de adel afpakken en herverdelen onder het volk
3. Het Russische grondgebied mooier maken met communistische symbolen
4. Rusland wilde grond verkopen om de andere plannen te kunnen betalen

Kort samengevat

• Bij het aantreden van Lenin veranderde Rusland in de Sovjet-Unie; een totalitaire staat bestuurd door de communistische partij met als leider de dictator Lenin. 

•  De partij bepaalde wat je moest doen en hoe je dat moest doen. Propaganda, indoctrinatie en persoonsverheerlijking moest de mensen overtuigen van het gelijk van de partij.

• Tegenstand werd meteen de mond gesnoerd door de geheim politie.

• In een poging de economie te herstellen, werd alles ondergeschikt gemaakt aan de staat; boeren moeten alles inleveren. Hierdoor bleef er voor de boeren niets over en weigerden zij hun land te verbouwen > hongersnood.

• Lenin draaide de maatregel terug en stond de boeren toe een deel te verkopen op de vrije markt (nieuwe economische politiek)

Kort samengevat

• Na het overlijden van Lenin kwam Stalin aan de macht. Hij draaide meteen de NEP terug, de staat moest weer bepalen wat er gemaakt moest worden.

•  Bedrijven werden samengevoegd tot staatsgeleide mega bedrijven (collectivisatie), deze bedrijven moesten produceren wat de staat wilde (planeconomie).

• Aangezien het niet uitmaakte of je nu hard werkte of niet (niemand zag het toch), werkte niemand hard waardoor de planeconomie mislukte. 

• Stalin gaf de 'vijanden van de staat'  de schuld (arbeiders, communisten, etc) en liet ze vermoorden. In de periode tot aan de Tweede Wereldoorlog, zijn er ruim 2.7 miljoen mensen vermoord. (Grote terreur)

Opkomst Hitler

• 1889: Geboren in in Oostenrijk

• 1908: Meld zich aan voor de kunstacademie in Wenen, waar hij wordt afgewezen.

• 1914: Meld zich aan als vrijwilliger bij het Duitse leger.

• 1918: De overgave van Duitsland ziet Hitler als hoogverraad

• 1919: Hitler sluit zich aan bij de NSDAP; een extreemrechtse fascistische partij met een racistische toevoeging
  

'Het werd zwart voor mijn ogen. Ik wankelde terug naar de slaapzaal, waar ik met op mijn bed neerwierp en huilde. In de daaropvolgende dagen, waarin ik diep nadacht, begreep ik wat ik moest doen. Het Duitse leger was het slachtoffer van verraad. Keizer Wilhelm II wat niet streng genoeg geweest tegen de communisten en joden. Ik besloot politicus te worden.

Waardoor dacht Hitler volgens de tekst dat Duitsland de Eerste Wereldoorlog verloren had?

'Het werd zwart voor mijn ogen. Ik wankelde terug naar de slaapzaal, waar ik met op mijn bed neerwierp en huilde. In de daaropvolgende dagen, waarin ik diep nadacht, begreep ik wat ik moest doen. Het Duitse leger was het slachtoffer van verraad. Keizer Wilhelm II wat niet streng genoeg geweest tegen de communisten en joden. Ik besloot politicus te worden.

1. Door de Joden in Amerikaanse leger
2. Door de communisten in Rusland
3. Door de joden en communisten in Duitsland
4. Door de Joodse leider van Engeland en Amerika

Italië - Fascisme

Duitsland - Nationaal socialisme

Ideologie kenmerken:'

1) Individuele belangen zijn ondergeschikt aan de belangen van de staat.

2) De verheerlijking van geweld

3) Het gevoel is belangrijker dan het verstand; niet denken, maar doen.

4) Leiderbeginsel: overal is een leider nodig en orders volg je blindelings op.

Ideologie kenmerken:

1) Individuele belangen zijn ondergeschikt aan de belangen van de staat.

2) De verheerlijking van geweld

3) Het gevoel is belangrijker dan het verstand; niet denken, maar doen.

4) Leiderbeginsel: overal is een leider nodig en orders volg je blindelings op.

5) Raszuiverheid; alleen het superieure ras mag overleven. > lebensraum.

Leider: Benito Mussolini

Partij: Fasci di Combattimento

Sinds: 1919

Leider: Adolf Hitler

Partij: Nationaal Socialistische Arbeiders Partij

Sinds: 1920

Hitler beloofde Duitsland een sterk land te maken.

Had de NSDAP (zijn partij) vanaf het begin meteen succes?

1. Ja
2. Nee

Bekijk de grafiek hiernaast. Bedenk na welke gebeurtenis de partij van Hitler pas echt succesvol werd

1. Het tekenen van het Verdrag van Versailles
2. Het invoeren van het Dawesplan (leningen van Amerika aan Duitsland)
3. De economische crisis van Amerika
4. De Tweede Wereldoorlog breekt uit

Van leider naar Fürher

• In 1933 heeft de NSDAP 44% van de stemmen (geen absolute meerderheid).

• Dan breekt er 'plotseling' een brand uit in het Duitse parlementsgebouw.

• De Nederlandse communist Marinus van der Lubbe wordt gearresteerd en 'bekend' de brand te hebben aangestoken.

• Hitler overtuigde het parlement dat een communistische revolutie op handen was en vroeg het parlement voor vier jaar de absolute macht (machtigingswet)

Wat zou Hitler zijn eerste maatregel zijn?

1. Hij laat alle communisten in Duitsland oppakken
2. Hij laat alle communisten en joden in Duitsland oppakken
3. Hij verklaart Polen de oorlog en valt het land in het geheim aan.
4. Hij verbied alle andere politieke partijen

Totalitaire samenleving

• Hitler heeft nu alle macht in handen en bepaald alles (totalitaire samenleving).

• Op scholen worden de lesboeken aangepast aan de nazi ideeën.

• De media werd gecontroleerd door de nieuwe minister van propaganda en volksvoorlichting: Joseph Goebbels
  

• Op straat zag je overal het gezicht van Hitler op propaganda posters.
  

• Tegenstanders werden opgepakt en verdwenen.

• Eerste anti-Joodse maatregelen aangenomen.
  

Kinderen, wat weet je van de Fürher?

Vecht voor vaderland en volk

Zou de Duitse bevolking deze nieuwe situatie steunen?

1. Ja
2. Nee

Naar een nieuwe oorlog

• Hitler richt zijn eigen persoonlijke leger op: SA (sturmabteilung)

• Herstel oorlogsindustrie

• Uitbreiding van leger, marine en luchtmacht

• Invoering dienstplicht
  

Al deze maatregelen gingen tegen de afspraken van het Verdrag van Versailles in.

Dit was tegen het verdrag van Versailles in. Wat deden de geallieerden?

1. Grepen militair in
2. Legden sancties (strafmaatregelen) op
3. Gingen in gesprek met Hitler
4. Veroordeelden het maar deden niets

Een ezel stoot zich niet twee keer aan dezelfde steen...

• In Oostenrijk wonen 'Arische'  mensen (raszuiver) en zouden dus bij Duitsland moeten horen.

• In 1938 trekt het Duitse leger Oostenrijk binnen
  

• Het Oostenrijkse volk mag stemmen: aansluiten of niet. 99% van de stemmen zijn voor.
  

Dit was tegen het verdrag van Versailles in. Wat deden de geallieerden?

1. Grepen militair in
2. Legden sancties (strafmaatregelen) op
3. Gingen in gesprek met Hitler
4. Veroordeelden het maar deden niets

Sudetenland

• Hitler wil hetzelfde trucje uithalen in Sudetenland (hier wonen veel Duitse mensen)

• Pas nu zeggen Frankrijk en Engeland, genoeg is genoeg...

• Conferentie van München
  

Waarom grepen Engeland en Frankrijk geen enkele keer in?

Homework

Lezen:

Maken: 4, 6, 8