Evolutionair formuleren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

2p 19 Leg uit dat het gebruik van één bananenkloon een plantage extra kwetsbaar maakt voor schimmelziekten.

3p 22 Leg uit hoe na langdurig gebruik van propiconazool op de plantages, een populatie van Mycosphaerella fijiensis ontstaat die resistent is tegen dit fungicide.

Lees nu eerst het artikel door via Teams in de chat gegeven.

2p 19 Leg uit dat het gebruik van één bananenkloon een plantage extra kwetsbaar maakt voor schimmelziekten.

19 maximumscore 2

 

Uit het antwoord moet blijken dat

• er geen/weinig genetische variatie is 1

• (waardoor) alle individuen even vatbaar zijn voor een ziekte 1

3p 22 Leg uit hoe na langdurig gebruik van propiconazool op de plantages, een populatie van Mycosphaerella fijiensis ontstaat die resistent is tegen dit fungicide.

22 maximumscore 3

Uit het antwoord moet blijken dat:

• er genetische variatie is/ontstaat (in gevoeligheid voor het fungicide

binnen de soort Mycosphaerella fijiensis) 1

• schimmels die minder gevoelig zijn voor het fungicide een

selectievoordeel hebben 1

• deze resistente / minder gevoelige schimmels zich meer voortplanten

(waardoor uiteindelijk een resistente populatie ontstaat) 1

Welke evolutieconcepten heb je vaak nodig bij de formuleringen?

Bedenk nu samen een ezelsbruggetje of een logische volgorde van de juiste evolutieconcepten om goed te formuleren.

Voorbeeld van een logische volgorde:

-Door mutaties komt er variatie in een populatie, natuurlijke selectie zorgt voor adaptatie 

(aan de factor die zorgt voor selectiedruk).

Soortvorming

Welke concepten kun je dan het beste gebruiken?

-Isolatie zorgt voor splitsing van een populatie en door verschillende mutaties in beide populaties en adaptatie door verschillende selectiedruk zullen na verloop van tijd er twee soorten ontstaan.