Drogredenen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Ontleed de volgende twee zinnen

1. Jan, de broer van mijn moeder, heeft destijds te veel moeite gedaan voor zijn baas

2. Op een zonnige middag in mei liep een groepje uitgelaten jongeren door de binnenstad van Deventer, terwijl zij op zoek waren naar een beetje vertier.

1. Jan, de broer van mijn moeder, heeft destijds te veel moeite gedaan voor zijn baas.

Zinsdeelstukken

bvb (bij broer): van mijn moeder

bijstelling: de broer van mijn moeder

Zinsdelen

pv: heeft

ow: Jan, de broer van mijn moeder

wg: heeft moeite gedaan (let op, dit is een uitdrukking, vandaar dat hij in z'n geheel bij het wwg hoort)

mv: voor zijn baas

bwb: destijds, te veel

2. Op een zonnige middag in mei liep een groepje uitgelaten jongeren door de binnenstad van Deventer, terwijl zij op zoek waren naar een beetje vertier.

Zinsdelen

pv: liep

ond: een groepje uitgelaten jongeren

wg: liep

bwb: Op een zonnige middag in mei, door de binnenstad van Deventer

bwbzin: terwijl zij op zoek waren naar een beetje vertier

Zinsdeelstukken

bvb (bij middag): zonnige

bvb (bij middag): in mei

bvb (bij groepje): uitgelaten jongeren

bvb (bij jongeren): uitgelaten

bvb (bij binnenstad: van Deventer

Drogredenen

Wat is een drogreden?

Drogredenen zijn foute argumenten die schrijvers/sprekers gebruiken om jou te overtuigen van hun standpunt.

In deze les worden vijf drogredenen uitgelegd. Daarnaast ga je oefenen om deze drogredenen te leren herkennen.

Waarom moet je drogredenen kunnen herkennen?

In het dagelijks leven worden vaak drogredenen gebruikt.

Hoewel drogredenen geen eerlijke argumenten zijn, kunnen ze wel overtuigend zijn. Zeker als ze niet herkend worden.

Mensen gebruiken drogredenen om jouw mening te manipuleren. Het is dus goed om dit te kunnen herkennen, zodat je zelf kunt bepalen of je er iets mee wilt doen of niet. (Of misschien ga je ze zelf wel inzetten, om je gelijk te halen...;-))

Vijf veelvoorkomende drogredenen

1. Verkeerde (valse) vergelijking
2. Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
3. Cirkelredenering
4. Ontduiken van bewijslast
5. Beroep doen op traditie

Verkeerde (valse) vergelijking

Twee dingen die niets met elkaar te maken hebben, worden met elkaar vergeleken. 

Bijvoorbeeld

Ik heb het coronavaccin niet nodig, want ik heb de griepprik ook niet gehad. 

"Appels met peren vergelijken"

Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

De oorzaak leidt niet tot het gevolg dat genoemd wordt, of andersom. 

Bijvoorbeeld

Klimaatverandering bestaat niet, want het was heel koud vorige week.

Cirkelredenering

Bij een cirkelredenering herhaal je eigenlijk je standpunt, maar dan in andere woorden.

Je voegt dus geen argument toe aan je standpunt.

Bijvoorbeeld

Ik mag die jongen niet zo, omdat ik hem vervelend vind.  

"Ik mag hem niet zo" en "Ik vind hem vervelend" betekenen allebei hetzelfde, dus je voegt geen nieuw argument toe.

Ontduiken van bewijslast

Bij het ontduiken van de bewijslast doet iemand net alsof zijn standpunt vanzelfsprekend is en verder niet beargumenteerd hoeft te worden. 

Bijvoorbeeld

Het is overduidelijk zo dat onze regering niet het beste met het volk voor heeft.  

Beroep doen op traditie

Het feit dat dingen al jaren op dezelfde manier gedaan worden, wil nog niet zeggen dat deze manier goed is. 

Bijvoorbeeld

Zwarte piet moet zwart blijven, omdat hij dat altijd al is geweest.

Ik vind dat de boeken van Mulisch geen literatuur zijn. Tot literatuur behoren alleen goede boeken.

1. Beroep op traditie
2. Verkeerde (valse) vergelijking
3. Cirkelredenering
4. Ontduiken van de bewijslast

Ik ga hier niet uitleggen waarom ik tegen het nieuwe voorstel ben. Het is toch duidelijk dat het onzin is?

1. Beroep op traditie
2. Verkeerde (valse) vergelijking
3. Cirkelredenering
4. Ontduiken van de bewijslast

Kinderen zijn veel minder sociaal dan vroeger. Dat komt omdat ze de hele dag op hun mobiel zitten.

1. Beroep op traditie
2. Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
3. Cirkelredenering
4. Ontduiken van de bewijslast

We hoeven niet over te stappen op groene stroom. We gebruiken al eeuwen koolcentrales en dat gaat toch goed?

1. Beroep op traditie
2. Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
3. Cirkelredenering
4. Ontduiken van de bewijslast

Zelf aan de slag

opdr. 1 en 2 blz. 222-226 

en opdr. 6 blz. 230