Nederlands Film Festival: Familieverhalen

• Filmeducatie
• Beeldende vorming
• Basisschool
• Groep 7,8

Introductie

Deze filmles is speciaal voor leerlingen uit groep 7 en 8 van de basisschool, ter voorbereiding op het filmblok “Familieverhalen" van het Nederlands Film Festival. In deze les maken de leerlingen kennis met alle manieren waarop films verhalen kunnen vertellen, en komen zij hiermee goed voorbereid naar het festival. 
 De twee korte films in dit blok gaan over het leven met gescheiden ouders, verschillende soorten thuissituaties en hoe families van elkaar kunnen verschillen. Door samen in gesprek te gaan en door actief én creatief bezig te zijn komen de leerlingen meer te weten over de personages en de thema’s uit de films. De films die in dit filmblok centraal staan zijn: Safiya the Movie en Zomer zonder jou

Instructies

Deze les bestaat uit 3 verschillende werkvormen die je los van elkaar kunt uitvoeren. Op deze manier kun je de les opdelen en eenvoudig op verschillende momenten opdrachten maken, bijvoorbeeld verspreid over een aantal dagen. Op deze manier kun je de les flexibel aanpassen aan de behoeften en planning van de klas.

- Wil je de leerlingen introduceren met het thema van de film – doe dan werkvorm 1

- Wil je met de leerlingen dieper in het thema duiken en een gespreksspelletje doen over dit thema - doe dan werkvorm 2

- Wil je dat leerlingen zelf aan de slag gaan met de films uit het filmblok door middel van een actieve opdracht - doe dan werkvorm 3

Opbouw van de les:

De les bestaat uit docenten notities, hierin staan alle vragen, opdrachten en aanvullende informatie, deze vind je in de gele notities bij de slides. Daarnaast vind je in de bijlage een PDF waarin de docentennotities gebundeld zijn. Je kan de PDF erbij houden wanneer je de les geeft. 

In de slides staan knoppen, achter deze knoppen staan vragen en extra informatie voor de leerlingen, deze kan je open klikken. 

Familieverhalen

Lesinhoud

In dit filmblok staat het thema ‘familie’ centraal. In deze les verkennen we verschillende aspecten van 'familie', zoals met wie je samenwoont, diverse gezinssamenstellingen en hoe ieder gezin totaal anders is.

Aan de hand van fragmenten uit twee films, vragen en opdrachten, duiken jullie dieper in de films en de thematiek.

Vraag of opdracht

Extra informatie

Tip

Legenda

In de les staan knoppen die je open kunt klikken. Hierin staan vragen of extra informatie voor de leerlingen. Lees dit aan hen voor.

In de gele notities vind je uitgebreide uitleg over de werkvormen en extra docenteninformatie.

Thuis en familie

De films die jullie op het Nederlands Film Festival gaan kijken gaan over de thema’s thuis en familie. 

• Wat betekent 'thuis' voor jou en hoe draagt je familie daaraan bij?

Jouw eigen familie

• Wat maakt jouw huis speciaal en uniek, voor jou en je familie?

• Welke activiteiten onderneem je graag met je familie thuis en waarom?

• Welke familietradities zijn belangrijk voor jou?

• Is er iets wat jouw huis en ‘thuis’ anders maakt dan het huis van anderen?

Werkvorm 1: Introductie

Deze vragen dienen ter introductie op het filmblok ‘Familieverhalen’, voordat de leerlingen naar fragmenten uit de films gaan kijken.

De films die jullie op het Nederlands Film Festival gaan kijken gaan over de thema’s ‘thuis’ en ‘familie’.

Bespreek de volgende vragen met de leerlingen:

• Wat betekent ‘thuis’ voor jou en hoe draagt je familie daaraan bij?
• Wat maakt jouw huis speciaal en uniek, voor jou en je familie?
• Welke activiteiten onderneem je graag met je familie thuis en waarom?
• Welke familietradities zijn belangrijk voor jou?
• Is er iets wat jouw huis en ‘thuis’ anders maakt dan het huis van anderen?

Doe-opdracht: gevoelensdagboek

Jullie gaan een gevoelensdagboek schrijven over iets wat je zelf hebt meegemaakt. Denk aan een situatie waarin je niet meer samen kon zijn met iemand. Dit kan een familielid zijn, een huisdier, een klasgenoot, enzovoort. Hebben jullie allemaal een pen en papier? Schrijf nu op hoe jij je toen voelde. Was je bang, boos, verdrietig of juist blij?

Werkvorm 1: Introductie

Benodigdheden:

• Pen of potlood
  
• A4-papier / schrift
  

Doe-opdracht: gevoelensdagboek

De volgende opdracht is bedoeld om de leerlingen te helpen hun gedachten en gevoelens te uiten. Het opschrijven van gedachten kan helpen om meer rust, overzicht en inzicht te krijgen. Het stelt de leerlingen in staat om stil te staan bij hun gedachten en emoties.

Sommige situaties kunnen veel emoties, gevoelens en gedachten met zich meebrengen.

Stap 1: Denk aan een situatie waarin je voor het laatst samen kon zijn met iemand. Dit kan een familielid zijn, een huisdier, een klasgenoot, enzovoort. Hebben jullie allemaal een pen en papier? Schrijf nu op hoe jij je toen voelde. Was je bang, boos, verdrietig of juist blij?

Afsluiting: Vraag de leerlingen daarna om hun opgeschreven gevoelens te delen met de klas. Moedig hen aan om hun gevoelens duidelijk te omschrijven.

Werkvorm 2: Verhalen delen 

Ieders familie kan er anders uitzien. Bijvoorbeeld die van Safiya, uit de film Safiya the Movie, of die van Julie, uit de film Zomer zonder jou. In de volgende fragmenten maak je kennis met hun verhalen.

Stap 1: Bekijk eerst het fragment uit Safiya the Movie.

Stap 2: Kijk nu het fragment uit Zomer zonder jou op de volgende slide.

Werkvorm 2: Verhalen delen 

Stap 1: Bekijk het fragment uit Zomer zonder jou.

Stap 2: Op de volgende slides staan vragen en opdrachten die horen bij de fragmenten. 

Documentaire

Een documentaire is een speciaal soort film. Het is geen verzonnen verhaal, zoals in een speelfilm, maar het gaat over echte mensen, gebeurtenissen of onderwerpen. Het doel van een documentaire is om informatie te geven, iets te leren of een verhaal te vertellen over de werkelijkheid.

• Safiya en Julie delen allebei hun verhaal. Wat vind je daarvan?

• Als een documentairemaker jou benadert om een film te maken over jouw thuis en jouw familie, wat zou je de wereld van jou en je familie laten zien in die documentaire?

• Stel dat er een documentaire wordt gemaakt over jou en jouw familie, hoe komt een typische dag er dan uit te zien?

• Op welke plek in huis wordt de documentaire dan gefilmd? Is er een speciale plek die belangrijk is voor jou en jouw familie?

• Zou je het fijn vinden om een documentaire te maken over jouw thuis en jouw familie? Waarom wel of niet?

Werkvorm 2: Verhalen delen 

Jullie hebben Julie en Safiya nu een klein beetje leren kennen.

Bespreek de volgende vragen nadat jullie de fragmenten uit beide films hebben bekeken:

• Safiya en Julie delen allebei hun verhaal. Wat vind je daarvan?
• Als een documentairemaker jou benadert om een film te maken over jouw thuis en jouw familie, wat zou je de wereld van jou en je familie laten zien in die documentaire? 
• Stel dat er een documentaire wordt gemaakt over jou en jouw familie, hoe komt een typische dag er dan uit te zien?
• Op welke plek in huis wordt de documentaire dan gefilmd? Is er een speciale plek die belangrijk is voor jou en jouw familie?
• Zou je het fijn vinden om een documentaire te maken over jouw thuis en jouw familie? Waarom wel of niet?

Thuisverhalen spelletje

Thuisverhalen is een gespreksspelletje waarbij leerlingen met elkaar praten en verhalen delen over hun ervaringen thuis en binnen hun familie. 

Inspiratievragen

• "Heb je ooit een speciale familiereis gemaakt? Zo ja, waar gingen jullie naartoe en wat vond je er het leukst aan?"

• “Wat is iets dat je heel erg mist als je niet thuis bent?”

• “wat is je favoriete plekje in huis en waarom?”

• “wat zou je heel graag een keer doen met je familie?”

• “Als je iets zou mogen veranderen aan je thuis, wat zou dat dan zijn?”

• “Stel je voor, je zit op een onbewoond eiland en je mag een familielid meenemen, wie zou dat dan zijn?”

Werkvorm 2: Verhalen delen

Thuisverhalen spelletje

‘Thuisverhalen’ is een gespreksspelletje waarbij leerlingen in gesprek met elkaar verhalen delen over hun ervaringen thuis en binnen hun familie. Het spel zorgt ervoor dat leerlingen open praten over hun familie en hun thuis, waarbij zij leren over elkaars achtergronden en ervaringen.

Stap 1: Vraag aan één leerling om een herinnering te delen die als eerste in hem/haar opkomt, over zijn/haar familie of thuis.

Stap 2: Na het delen van de herinnering bedenkt deze leerling een nieuwe vraag voor een andere leerling, over het onderwerp familie of thuis.

Wanneer de leerlingen het lastig vinden om een vraag te bedenken gebruik je de inspiratievragen in de slide om de leerlingen op weg te helpen.

Stap 3: Geef elke leerling de beurt om een herinnering te delen en een vraag aan een andere leerling te stellen. Moedig hen aan om creatief te zijn en verschillende aspecten van hun thuis en familie te bespreken.

Storyboard

Een storyboard is een visuele opzet van een beeldenreeks, opgedeeld in afzonderlijke frames of kaders. Elk kader bevat visuele aanwijzingen, regieaanwijzingen, dialogen of andere relevante details. Een storyboard lijkt vaak wat op een stripverhaal, met schetsen van scènes en personages op elk kader. Een storyboard wordt gebruikt in films om het verhaal te plannen. Door het maken van een storyboard weten filmmakers wat ze nodig hebben voor een bepaalde scène en wat er allemaal gebeurt in een scène. 

Inspiratievragen

• Wat wil ik laten zien over mijn thuis en familie?
• Waar speelt de documentaire zich af, welke ruimte van het huis of op een andere plek?
• Wie komen er allemaal voor in mijn documentaire
• Wat is het belangrijkste verhaal dat ik wil vertellen?
• Zijn er bepaalde dialogen oftewel gesprekken die plaats zullen vinden in mijn documentaire?
• Emoties en de sfeer van de documentaire
• Camera positie, wie of wat wordt er gefilmd?

Hoe maak ik een storyboard?

• Gebruik potlood en papier en verdeel het papier in 4 vakjes.
• Begin met het kort omschrijven van een scenario of verhaal en verdeel het in 4 verschillende scènes.
• Bepaal de belangrijkste shots die je wilt tonen en maak schetsen van elk shot op het papier.
• Plaats de schetsen in de juiste volgorde om het verhaal te vertellen.
• Voeg eventueel tekst of notities toe om de acties of bewegingen van de personages te beschrijven. 

Werkvorm 3: Maak een storyboard voor een documentaire

Benodigdheden:

• A3-papier
• Potloden en/of stiften
• Tijdschriften
• Scharen en lijm

Jullie hebben zojuist nagedacht over hoe het zou zijn als er een documentaire over je gemaakt wordt en waar deze over zou moeten gaan. Hier gaan jullie een storyboard voor maken.

Iedere leerling krijgt een A3-papier waarop hij of zij een storyboard maakt. Het is handig als de leerlingen voor deze opdracht aan hun tafel zitten omdat zij gaan tekenen. 

Stap 1: De leerlingen maken een storyboard voor een documentaire over hun eigen thuis of familie. Als leerlingen dit te lastig vinden mogen zij er ook voor kiezen om een bepaalde herinnering te gebruiken als onderwerp voor hun documentaire. Gebruik de "Inspiratievragen" om de leerlingen omweg te helpen.

Stap 2: De leerlingen kunnen aan de slag met het maken van hun storyboard. Deel hiervoor een A3-papier op in 4 horizontale vakken. De verdere uitleg voor het maken van een storyboard staat in de slide onder het kopje "Hoe maak in een storyboard". 

Afsluiting: Bespreek samen met de leerlingen de gemaakte storyboards. Laat elke leerling om de beurt aan de klas vertellen wat er op hun storyboard staat en welke keuzes ze hebben gemaakt.

Leer meer met het NFF

Door het bekijken van de fragmenten en het uitvoeren van de opdrachten, hebben jullie alvast kennisgemaakt met de films die jullie op het Nederlands Film Festival gaan bekijken.  

Wil je nog meer doen met filmeducatie in de klas?

Neem dan eens een kijkje in het lesmateriaal van het NFF, voor meer filmlessen in de klas. 

Of schrijf je in voor de onderwijsnieuwsbrief, om op de hoogte gehouden te worden over ons educatieprogramma en voor tips en tricks voor filmeducatie in je klas!

Veel plezier op het Nederlands Film Festival!