Drogredenen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Argumenteren

Drogredenen

Burgerschap

Lesprogramma

1. Voorkennis argumentatiestructuren
2. Uitleg drogredenen
   
   
3. Zelf oefenen
   

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je de belangrijkste drogredenen.

• kun je  ze herkennen.

• kun beoordelen of een argument sterk of zwak is. 

Drogreden

• Een drogreden is een reden of redenering die niet klopt, maar wel aannemelijk lijkt.

• Drogredenen worden vaak in discussies gebruikt, maar ook wel in andere situatie

Video

-

ZML drogredenen

Drogredenen

1. Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. Verkeerde vergelijking
3. Generalisatie
4. Verkeerd autoriteitsargument
   
5. Cirkelredenering
6. Ontduiken van de bewijslast
7. Persoonlijke aanval
8. Bespelen van het publiek

De onjuiste oorzaak-gevolgrelatie (1)

Er wordt tussen twee zaken een oorzaak-gevolgrelatie gelegd, terwijl die er niet is.

 

Veel ouderen die op een e-bike rijden hebben een ongeval gehad, dus is het rijden met een e-bike gevaarlijk.

Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

'Sinds de jaren tachtig worden er computers gebruikt in het basisonderwijs. En sinds de jaren tachtig hebben kinderen minder parate kennis. Door het gebruik van computers op school hebben kinderen dus minder parate kennis.'

De verkeerde vergelijking (3)

Je vergelijkt onterecht twee zaken met elkaar.

Volgens de NS hoeft in de sprinter geen wc te zitten. In een bus zit die toch ook niet.

Verkeerde vergelijking

'Het geschiedenisonderwijs kan beter worden afgeschaft. Wat gebeurd is, is gebeurd. Een versleten jas gooi je toch ook weg!'

Onjuist beroep op kenmerk of eigenschap

Dat meisje draagt altijd grijze kleren. Ze zal totaal niet creatief zijn. 

Oh, ... kun je op basis van haar kleding een conclusie trekken over haar creativiteit?

De overhaaste generalisatie (4)

Op grond van een of een enkel voorbeeld of kenmerk wordt er een conclusie getrokken die voor alle gevallen geldt.

Mijn opa dronk elke dag een paar glazen jenever en is 98 jaar geworden, alcohol drinken is dus helemaal niet ongezond. 

Overhaaste generalisatie

'Hardlopen is helemaal niet gezond. Bij de marathon van vorige week is een man in elkaar gezakt en ter plekke overleden aan een hartaanval.'

Onjuiste argumentatie obv voordelen / nadelen

We moeten een uur eerder op school beginnen, zodat we de hele middag hebben voor ons huiswerk én andere zaken. 

Eh, ... maar dat heeft toch ook nog wel wat nadelen?

Vals dilemma

Of je herkent drogredenen bij een ander en maakt een geweldig betoog of je betoog is belabberd.

Oh, maar er zit toch ook nog wel wat tussen? 

Koop nu of nooit een e-bike - goedkoper dan ooit!

Eh, als ik hem nu niet koop, kan ik dat later toch nog wel doen? Wie weet is hij dan nog goedkoper ...

 Cirkelredenering

Bij een cirkelredenering herhaal je je standpunt, alleen anders geformuleerd.

Ik vind haar niet aardig, want ik mag haar niet.

Cirkelredenering

'Dit kabinet maakt er echt een puinhoop van, want het kabinet doet helemaal niets goed!

Werklozen zijn te beroerd om te werken, dat zie je wel aan mijn buurman.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. generalisatie

Op basis van te weinig gegevens stelt iemand een algemene regel vast

Supermarktmedewerkers moeten niet klagen als ze overuren maken, want winkeliers werken ook op koopavonden en zaterdag

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredening
4. generalisatie

er worden dingen met elkaar vergeleken die eigenlijk niet te vergelijken zijn

Iemand die niet vooraf een proefexamen maakt, haalt een slecht resultaat. Jim heeft een onvoldoende, dus hij heeft het proefexamen niet gemaakt.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. onjuist beroep op kenmerk / voorbeeld
4. generalisatie

Een foute conclusie trekken; een verkeerde voorstelling van oorzaak en gevolg.

Ontduiken van bewijslast (5)

Je formuleert je argument zo dat je je tegenstanders ervan weerhoudt het standpunt tegen te spreken.

'Ik ben tegen de doodstraf. Ieder weldenkend mens is daar toch tegen!'

Ontduiken van bewijslast

'Als jij geen tegenargumenten kunt bedenken, dan is het dus waar.'

Verkeerd autoriteitsargument (6)

Je voert iemand op die helemaal geen autoriteit is op het gebied van het onderwerp van de discussie.

''Wij van WC-eend adviseren WC-eend.''

Verkeerd autoriteitsargument

'Ik weet zeker dat deze maaltijd gezond is, want dat heeft mijn fitnesstrainer gezegd.'

Persoonlijke aanval (8)

Bij een persoonlijke aanval wordt er niet op de bal, maar op de persoon gespeeld. 

 'Als je tegen Zwarte Piet bent, dan ben je geen echte Nederlander'. 

Dit argument valt iemand aan op zijn mening 

Persoonlijke aanval

Wat weet hij van nu gezondheid, hij weegt zelf 105 kilo!

Dat hoef ik niet te bewijzen, dat is gewoon zo!

1. Verkeerd autoriteitsargument
2. Verkeerd gebruik voordelen/nadelen-schema
3. Persoonlijke aanval
4. Ontduiken van bewijslast

“Ik ben geen kleptomaan, want ik steel niet.”

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. generalisatie

Een spreker of schrijver gebruikt bij een cirkelredenering de bewering als het argument zelf. Vaak geeft de spreker of schrijver een definitie of omschrijving van de bewering in zijn argument, zoals in onderstaand voorbeeld een niet-kleptomaan per definitie niet steelt.

Condooms verergeren de verspreiding van aids, want dat zegt de paus.

1. Verkeerd autoriteitsargument
2. Beroep op traditie
3. Persoonlijke aanval
4. Ontduiken van bewijslast

Nederland stelt niets voor, want het is maar een klein kikkerlandje.

1. Verkeerd autoriteitsargument
2. Verkeerde vergelijking
3. Persoonlijke aanval
4. Ontduiken van bewijslast

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Aan de slag!

Ga een debat bekijken en ga zoeken naar drogredenen!