IDFA filmles: dieren en klimaatverandering (VO 4-6)

• Kunstzinnige oriëntatie
• Culturele en kunstzinnige vorming
• +3
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Introductie

Deze filmles over dieren en klimaatverandering is geschikt voor leerjaar 4, 5 en 6 van het voortgezet onderwijs. Aan de hand van vragen en stellingen ga je met je leerlingen in gesprek over de korte documentaire ‘Nuisance Bear’. Deze les vindt aansluiting bij de volgende vakken en kerndoelen voor het voortgezet onderwijs: Nederlands (1, 4, 5, 6), Mens en Maatschappij (36, 37, 38, 43), Kunst en Cultuur (50, 52) en Burgerschap. Daarnaast wordt aanspraak gedaan op de vijf kernvaardigheden uit de doorlopende leerlijn Film: beleven, verwoorden, onderzoeken, reflecteren en creëren.

Instructies

Download printbare PDF van deze les

Jack Weisman, Gabriela Osio Vanden, Canada, 2021

Nuisance Bear

Thema's:
dieren, klimaatverandering

Jaar
4/5/6

Welkom! Deze les is onderdeel van het IDFA scholierenprogramma.

Kijken

Tekst

Vraag

Opdracht

Legenda

Als er een icoon in beeld staat kun je erop klikken. Er zijn vragen en (kijk)opdrachten.

Bekijk de film op de volgende slide

Nuisance Bear, Jack Weisman, Gabriela Osio Vanden, 2021. Duur: 15 minuten.

Wat vond je van de film?

Welke emoties ervaarde je tijdens het kijken? Noem er minstens drie.

Welke gedachten en/of vragen kwamen omhoog tijdens het kijken?

Vragen over de filmervaring

• Wat vond je van de film?
  Eigen antwoorden
  
  
• Welke emoties ervaarde je tijdens het kijken? Noem er minstens drie.
  Eigen antwoorden
  
  
• Welke gedachten en/of vragen kwamen omhoog tijdens het kijken?
  Eigen antwoorden

Wat is een documentaire? Omschrijf het in je eigen woorden, of zoek een definitie op internet.

Heeft deze documentaire een hoofdpersonage, volgens jou? Licht je antwoord toe.

Vragen over genre

• Wat is een documentaire? Omschrijf het in je eigen woorden, of zoek een definitie op internet.
  Een documentaire is een film waarin echte mensen en echte gebeurtenissen worden getoond. 
  
  
• Heeft deze documentaire een hoofdpersonage, volgens jou? Licht je antwoord toe.
  Je zou kunnen zeggen dat de ijsbeer het hoofdpersonage van deze film is.

Dit is een documentaire zonder dialoog. Wat is dialoog? Omschrijf het in eigen woorden of zoek een definitie op internet.

Was het je opgevallen dat er niet gesproken werd in de film? Waarom wel of niet?

Kun je een reden bedenken waarom de makers ervoor gekozen hebben om geen dialoog te gebruiken? Licht je antwoord toe.

Vragen over dialoog

• Dit is een documentaire zonder dialoog. Wat is dialoog? Omschrijf het in eigen woorden of zoek een definitie op internet.
  Een dialoog is een gesproken of geschreven conversatie tussen twee of meer personen.
  
  
• Was het je opgevallen dat er niet gesproken werd in de film? Waarom wel of niet?
  Eigen antwoorden
  
  
• Kun je een reden bedenken waarom de makers ervoor gekozen hebben om geen dialoog te gebruiken? Licht je antwoord toe.
  Bijvoorbeeld: de documentaire geeft het perspectief / de belevingswereld van de ijsbeer weer, en hier is taal geen onderdeel van. Of: om de film spannend te houden en de kijker zijn/haar eigen mening te laten vormen. 

Waar gaat deze film over?

Welke scène maakte de meeste indruk op je? Waarom?

Wat denk jij dat de boodschap van deze film is?

Vragen over de filmervaring

• Waar gaat deze film over?
  Over een stadje in Canada waar ijsberen rondlopen.
  
  
• Wat denk jij dat de boodschap van deze film is?
  Eigen antwoorden
  
  
• Welke scène maakte de meeste indruk op je? Waarom?
  Eigen antwoorden

Elke avond om 22:00 uur klinkt er een alarm in de stad, dat kinderen laat weten dat het tijd is om naar huis te gaan. Op deze manier probeert de stad de kans op ongelukken te verkleinen.

Stelling

Het is onverantwoord om met je kinderen in zo’n gevaarlijke stad te gaan wonen.

Vragen over veiligheid

"Elke avond om 22:00 uur klinkt er een alarm in de stad, dat kinderen laat weten dat het tijd is om naar huis te gaan. Op deze manier probeert de stad de kans op ongelukken te verkleinen."

• Stelling: Het is onverantwoord om met je kinderen in zo’n gevaarlijke stad te gaan wonen.
  Eigen antwoorden. Laat leerlingen hun antwoorden onderbouwen met argumenten.

Zou jij in Churchill willen wonen? Waarom wel of niet?

Stelling

Mensen zijn belangrijker dan dieren.

Stelling

Alle mensen zouden de stad moeten verlaten om de dieren ruimte te geven.

Vragen over ruimte

• Zou jij in Churchill willen wonen? Waarom wel of niet?
  Eigen antwoorden
  
  
• Stelling: Mensen zijn belangrijker dan dieren.
  Eigen antwoorden. Laat leerlingen hun antwoorden onderbouwen met argumenten.
  
  
• Stelling: Alle mensen zouden de stad moeten verlaten om de dieren ruimte te geven.
  Eigen antwoorden. Laat leerlingen hun antwoorden onderbouwen met argumenten.

De ijsberen bewandelen deze gebieden al veel langer dan de mens. Toen er steeds meer mensen in Churchill gingen wonen en een ijsbeer in 1968 een negentienjarige student vermoordde, werd een Polar Bear Control Program opgericht, waarin stond dat lastige ijsberen doodgeschoten moesten worden.

Wat vind je ervan dat mensen hun wapens op de ijsberen richtten? Licht je antwoord toe.

In 1978 werd in de Manitoba Wildlife Act een verbod op het beschieten van ijsberen vastgelegd.

Stelling

Mensen en wilde dieren zullen altijd een gevaar voor elkaar zijn.

Vragen over de geschiedenis van Churchill

• Wat vind je ervan dat mensen hun wapens op de ijsberen richtten? Licht je antwoord toe.
  Eigen antwoorden
  
  
• Stelling: Mensen en wilde dieren zullen altijd een gevaar voor elkaar zijn.
  Eigen antwoorden. Laat leerlingen hun antwoorden onderbouwen met argumenten.

Churchill is nu een populaire bestemming voor toeristen die de indrukwekkende dieren van dichtbij willen bewonderen. Wanneer je zoekt naar ‘polar bears churchill’ op Google, vind je vooral een heleboel reistips en excursies. Het stadje verdient op deze manier ook geld aan de dieren.

Stelling

Toerisme rondom dieren moet verboden worden.

Vragen over toerisme

• Stelling: Toerisme rondom dieren moet verboden worden.
  Eigen antwoorden. Laat leerlingen hun antwoorden onderbouwen met argumenten.

Quote

“Het handelen en de hongerniveaus van de ijsberen is volledig afhankelijk van de weersomstandigheden. Als er genoeg ijs aan de rand van de baai ligt, ontwijken de beren de stad en gaan ze rechtstreeks naar de plekken waar ze op zeehonden kunnen jagen.”

Heeft de mensheid wereldwijd invloed op de situatie in Churchill? Waarom wel of niet, en zo ja, hoe?

Vraag over oorzaken en verantwoordelijkheid

• Heeft de mensheid wereldwijd invloed op de situatie in Churchill? Waarom wel of niet, en zo ja, hoe?
  Ja. Klimaatverandering doet de ijskappen smelten en hierdoor wordt het leefgebied van de ijsbeer steeds kleiner, waardoor ze naar bewoonde gebieden gedreven worden. Door minder broeikasgassen uit te stoten, kunnen we de klimaatcrisis beperken.

Meer lezen: When Polar Bears Break the Rules in Churchill, They Go to Bear Jail 

Maak een protestbord waarmee je mensen oproept om dierentoerisme tegen te gaan en de invloed van de mens op wilde dieren zoveel mogelijk te verkleinen, of maak een reclameposter waarmee je juist toeristen naar Churchill probeert te halen om een ijsberenexcursie te boeken. Licht toe waarom je voor optie 1 of optie 2 hebt gekozen.

Praktische opdracht: protest- of reclamebord

Maak een protestbord waarmee je mensen oproept om dierentoerisme tegen te gaan en de invloed van de mens op wilde dieren zoveel mogelijk te verkleinen, of maak een reclameposter waarmee je juist toeristen naar Churchill probeert te halen om een ijsberenexcursie te boeken. Licht toe waarom je voor optie 1 of optie 2 hebt gekozen.

Bedenk een scène die je vanuit een niet-normaal perspectief zou willen filmen of fotograferen – dus niet op ooghoogte van jezelf, maar vanuit het standpunt van bijvoorbeeld een kind of een dier. Maak een foto vanuit dat perspectief. Wat voor effect levert dat op?

Praktische opdracht: ander perspectief

Bedenk een scène die je vanuit een niet-normaal perspectief zou willen filmen of fotograferen – dus niet op ooghoogte van jezelf, maar vanuit het standpunt van bijvoorbeeld een kind of een dier. Maak een foto vanuit dat perspectief. Wat voor effect levert dat op?

IDFA's scholierenprogramma wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds 21, Deloitte Impact Foundation, inVision Ondertiteling, IDFA's Dikke Vrienden en Dikke Vrienden+. 

Meer film in de klas?
Ga naar idfa.nl/docschoolonline

IDFA is altijd benieuwd naar de manier waarop ons lesmateriaal in de klas is behandeld. Heb je tips en/of aanvullingen voor ons of voor andere docenten? Laat het ons weten via [e-mail]. Bedankt!

Tip voor docenten: met een gratis Docschool Online lidmaatschap krijg je toegang tot meer dan honderd documentaires en bijbehorend lesmateriaal. Lees meer en meld je aan op idfa.nl/docschoolonline