Bs 3 Ecosystemen

• Biologie
• WO
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 7 Ecologie

Benodigheden

- Boek & Binas

- Schrift

- Pen, potlood, etc

- Rekenmachine

Cijfer

- NEE

Lessonup

- Ja

Tassen in

de tassenkast

Telefoons en tassen

in de kluis  

4 havo

bespreken van vragen 

pak je schrift met de antwoorden op de opdrachten

• opdracht 12
• opdracht 13

today''s program 

terugblik op bs 2 

Leerdoelen

5.3.1 Je kunt de voedselrelaties en de informatienetwerken binnen een ecosysteem beschrijven

5.3.2 Je kunt de energiestromen door een ecosysteem beschrijven 

Biologische begrippen

vraat, signaalstoffen, voedselketen, predatie, energiestroom, voedselweb, trofisch niveau, producenten, fotosynthese, consumenten, assimilatie, koolstofassimilatie, foto-autotroof, chemosynthese, chemo-autotroof, voortgezette assimilatie, dissimilatie, reducenten, piramide van aantallen, biomassa, piramide van biomassa, bruto primaire productie (BPP), netto primaire productie (NPP), productiviteit, detritivoren 

verschillen en overeenkomsten 

verschil inheems / uitheems

verschil en overeenkomst tussen uitheems/exoot 

verschil tussen invasief en non-invasief 

voedselrelaties tussen soorten 

parasitisme

predatie

vraat  

schrijf de woorden over in je schrift en de definities erachter + kenmerken 

ecosystemen 

voedselweb: 

geheel aan voedselrelaties in een ecosysteem 

alle voedselketens bij elkaar in het ecosysteem 

pijlen geven de energiestroom weer 

raad het trofische niveau van ... 

trofische niveaus 

producenten : 1e trofische niveau

organismen: 

organismen	voedingswijze voor koolstofassimilatie	energie uit
foto-autotrofen: - planten - cyanobacterië	foto-autotroof (assimilatie anorganisch stoffen --> organisch stoffen)	fotosynthese: energie uit licht
chemoautotrofen - bacteriën in de bodem	chemo-autotroof	chemosynthese :energie uit oxidatie anorg. verb.

trofische niveaus 

consumenten  : 2e trofische niveau en verder 

organismen	voedingswijze (koolstofassimilatie)	energie uit
consumenten 1e orde - herbivoren - omnivoren	heterotroof vraat & vertering	dissimilatie
consumenten 2e orde en verder - carnivoren - omnivoren - afvaleters	heterotroof vraat - vertering predatie & vertering	dissimilatie

trofische niveaus 

reducenten 

organismen	voedingswijze (koolstofassimilatie)	proces energie uit
bacteriën schimmels	heterotroof uitwendige vertering + endocytose mineralisatie : organisch --> anorganische	dissimilatie

trofische niveaus

producenten: anorganische -> organisch

consumenten: organisch -> organisch

reduceren: organisch -> anorganisch 

-> kringloop van stoffen

raad het trofische niveau van ... 

een paar opmerkingen

- afhankelijke van ontwikkelingsstadium bezet een organisme een bepaald trofisch niveau (rups vs vlinder

- niet alle bacteriën en schimmels zijn reducenten 

- laatste trofische niveau in voedselketen is toppredator 

piramiden 

waarom zijn er niet oneindig veel roofvogels (=toppredatoren) ? 

huiswerk

leer 'voedselrelaties' & 'energiestroom'

maken opdrachten 15 en 16

--> wachten tot het 8ste uur? 

Nee, morgenochtend vanaf het 2e uur kun je langskomen in 043 om - te laten zien wat je weet  (docent overhoort) 

- kun je de uitwerkingen van opdracht 15 en 16 laten zien 

Thema 7 Ecologie

Benodigheden

- Boek & Binas

- Schrift

- Pen, potlood, etc

- Rekenmachine

Cijfer

- NEE

Lessonup

- Ja

Tassen in

de tassenkast

Telefoons en tassen

in de kluis  

4 havo

today''s program 

terugblik vorige les .... 

-> welk vis is nog wel gezond om te eten? 

-> opdrachten 

Leerdoelen

5.3.1 Je kunt de voedselrelaties en de informatienetwerken binnen een ecosysteem beschrijven

5.3.2 Je kunt de energiestromen door een ecosysteem beschrijven 

Biologische begrippen

vraat, signaalstoffen, voedselketen, predatie, energiestroom, voedselweb, trofisch niveau, producenten, fotosynthese, consumenten, assimilatie, koolstofassimilatie, foto-autotroof, chemosynthese, chemo-autotroof, voortgezette assimilatie, dissimilatie, reducenten, piramide van aantallen, biomassa, piramide van biomassa, bruto primaire productie (BPP), netto primaire productie (NPP), productiviteit, detritivoren 

welke vis? 

Als je toch vis eet, wat is dan een goede keuze? 

niet: tonijn, zwaardvis, koningsmakreel en haai 

      tilapia, pangasius 

wel: haring, makreel, ansjovis, sardines 

nog beter: zeewier 

Waarom? plek in voedselketen! 

trofische niveaus 

consumenten  : 2e trofische niveau en verder 

organismen	voedingswijze (koolstofassimilatie)	energie uit
consumenten 1e orde - herbivoren - omnivoren	heterotroof vraat & vertering	dissimilatie
consumenten 2e orde en verder - carnivoren - omnivoren - afvaleters	heterotroof vraat - vertering predatie & vertering	dissimilatie

trofische niveaus 

reducenten 

organismen	voedingswijze (koolstofassimilatie)	proces energie uit
bacteriën schimmels	heterotroof uitwendige vertering + endocytose mineralisatie : organisch --> anorganische	dissimilatie

piramiden 

Trofische niveaus in een voedselketen indelen op basis van 

• totaal aantal per trofisch niveau of
• gezamenlijke biomassa per trofisch niveau

piramide van de aantallen

aantal individuen per trofisch niveau

wel piramide: 

- kruidachtige planten --> herbivoren  --> toppredator 

bv. ecosysteem : grasland, savanne 

geen piramide:

- boom --> vraatinsecten --> insectenetende vogels 

bv. ecosysteem: tropische regenwoud 

piramide van de biomassa 

totale hoeveelheid biomassa (organische stof) per trofisch niveau 

wel piramide:

- boom --> vraatinsecten --> insectenetende vogels 

bv. ecosysteem: trofische regenwoud 

geen piramide:

fytoplankton --> zooplankton --> ....--> haai  

maar .... 

niet alle biomassa verdwijnt in de bek van het volgende trofische niveau ..

• een boom verliest bladeren, takken
• een vogel gaat jaarlijks in de rui
• een vis verliest dagelijks schubben
• een vlieg wordt doodgemept door de mens 
• onverteerde resten worden uitgepoept 

piramide van de energie 

De hoeveelheid energie die per trofisch niveau wordt vastgelegd 

--> = productiviteit 

vastleggen in de vorm van organische stof

energie verdwijnt door:

- dissimilatie

- afsterving gedeeltelijk, geheel

- onverteerbare resten 

bespreken vragen 

17 t/m 19

20 - 21

waar is:

- afsterving? 

- onverteerbare delen?

- dissimilatie? 

opdracht 21

waarom is het duurzamer? 

waarom is het duurzamer om plantaardig eiwitten te eten dan dierlijke? 

huiswerk

• je leest, vat samen en leert vanaf 'pionier- en climaxecosysteem' tot en met ' twee evenwichtssituaties' en 
  

• je maakt de opdrachten 23 tot en met 26