Nederland & het water - week 6 - de Waddenzee

• Nederlands
• ISK

 de Waddenzee

les 1

Vandaag:

- Wat weet je al over de Waddenzee?

- Filmpjes kijken over de Waddenzee

- Extra informatie verzamelen over waddeneilanden (onderzoek doen - ATL)

Doelen:

- Je weet wat de Waddenzee is.

- Je weet welke waddeneilanden er zijn en wat je daar kunt zien/doen.

- Je kent nieuwe woorden passend bij het thema

- Je weet waarom de Waddenzee bijzonder is.

Wat weet je al over de Waddenzee?

Ondiep stukje zee tussen de waddeneilanden en het vaste land van NL, DU en DK. Dit gebied valt bij laag water, twee keer per dag droog. Twee keer per dag stroomt de Waddenzee vol met zout water uit de Noordzee, en is het vloed. Als het water dan weer wegstroomt, is het eb. 

Het Waddenzeegebied wordt beschermd, er zit veel zuurstof en voedsel in het water - waardoor veel vissen hier hun eitjes leggen. Je mag alleen met een gids over de Waddenzee lopen!

Waddenzee

Hoe is het waddengebied ontstaan?

Het waddengebied is gevormd door zeewater en  de wind.

De Waddenzee is een binnenzee in Nederland, Duitsland en Denemarken.

Elke 12 uur verandert het landschap van de Waddenzee compleet door het getij. De wind neemt het zand mee en legt het op een plek weer neer.

getij = dagelijkse eb en vloed

eb = afgaand water: zee valt droog

vloed = opkomend water: zee loopt vol

Binnenzee: Nederland, Duitsland, Denemarken

De eilanden

Waarom is de Waddenzee speciaal?

• Het is een UNESCO-werelderfgoed.

• Veel vogels en zeehonden leven hier.

• Er zijn veel kleine diertjes in de modder, zoals wormen en schelpdieren.

Bij vloed komt het water terug.

1. Waar
2. Niet waar

De Waddenzee ligt in het zuiden van Nederland

1. Waar
2. Niet waar

Bij eb kun je over zandplaten lopen.

1. Waar
2. Niet waar

De Waddeneilanden horen niet bij Nederland.

1. Waar
2. Niet waar

Filmpjes kijken over de Waddenzee

1e keer globaal luisteren
2e keer intensief

hetklokhuis.nl

Kijken tot 5.10

Daarna kijken vanaf 7.00 tot eind

Dus...

- Wat heb je geleerd over de Waddenzee?

- Waarom is de Waddenzee bijzonder?

- Welke dieren wonen er bij/in de Waddenzee?

Tijdens wadlopen loop je over de wadden. Dit is de bodem van de Waddenzee. Doordat de zee zich heeft terug getrokken (eb) liggen

stukken van de Waddenzee droog.

Dus..

- Wat is wadlopen?

- Waarom gaat er altijd een gids mee?

- Zou jij willen wadlopen? Waarom wel/niet? Gebruik het filmpje.

De waddeneilanden -TVTAS

Presentaties over waddeneilanden

-We maken vijf groepjes: Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog.

-Je doet onderzoek naar jouw waddeneiland: wat kun je daar zien en doen? Hoe kun je op het eiland komen?

-Maak een korte presentatie (maximaal 2 minuten) waarin je alles vertelt. 

-Maak een PowerPoint met alleen bulletpoints (maximaal 3 woorden)

-Begin volgende les: presenteren.

Groepjes

Texel: Madhav, Aron, Julius, Come

Vlieland: Charlaine, Celeste, Laksha

Terschelling: Avin, Liam, Arnav

Ameland: Minseo, Jozua, Enrico

Schiermonnikoog: Nelis, Abbas, Iyad

 de Waddenzee

les 2

Vandaag:

-Wat weet je nog van de vorige les?

-presentaties waddeneilanden

-interview - vragen bedenken + interviews doen

interview bespreken

Doelen:

- Je weet wat je op alle waddeneilanden kunt zien/doen?

- Je kunt in de verleden tijd vertellen over een dag op een waddeneiland.

Wat weet je nog van de vorige les?

- Welke waddeneilanden zijn er?

- Waarom is de Waddenzee bijzonder?

- Wat is wadlopen?

presentaties waddeneilanden

-Luister naar de presentaties.

-Maak aantekeningen in je schrift.

-De informatie heb je nodig voor de volgende opdracht.

Interview - een dag op een waddeneiland

Doel: je interviewt een medeleerling over een dag op een waddeneiland. 

- Welke vragen kun je stellen in de verleden tijd?

- Overleg in groepjes - 3 minuten

- Dan klassikaal vragen bespreken.

Interview - een dag op een waddeneiland

-In tweetallen; je kiest beiden een ander waddeneiland

-Eerst neemt persoon 1 het interview af. Stel minstens 7 vragen. -Noteer de vragen & de  antwoorden.

-Daarna neemt persoon 2 het interview af en noteert de vragen en antwoorden.

-Let op de verleden tijd!

- Laatste 10 minuten van de les: interviews laten zien/bespreken

Interviews bespreken

Waar uit bestaat de Waddenzee?

De Waddenzee bestaat uit verschillende onderdelen: 

1. Zeegat = toegang tot de open zee vanuit een rivier, zeearm of binnenzee. 

2. Geulen

Staan constant

onder water

3. Wantij

Ondiep gebied

waar 2 zeestromen

samen komen.

Waar bezinken de zwaardere deeltje in de Waddenzeen? En waarom? 

Waar bezinken de lichtere deeltjes?

Nederlands waddengebied

•  Vijf bewoonde eilanden: de TVTAS-eilanden

•  Afsluitdijk grens met het IJsselmeer

•  Bij Laagwater valt bijna de helft van
    de Nederlandse Waddenzee droog.

Texel: Grootste Nederlandse Waddeneiland en hoort bij Noord-Holland.

Vlieland: Een bewoond Waddeneiland in de provincie Friesland.

Terschelling: Een bewoond Waddeneiland in de provincie Friesland.

Ameland: Een bewoond Waddeneiland in de provincie Friesland.

Schiermonnikoog: Een Waddeneiland in de provincie Friesland waar maar 931 inwoners wonen. Dat maakt het de kleinste gemeente in heel Nederland.

Informatieve slide

Vertel: Het Nederlandse waddengebied heeft vijf bewoonde eilanden: de TVTAS-eilanden: Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog. De Afsluitdijk vormt de grens met het IJsselmeer. Bij laagwater valt bijna de helft van de Nederlandse Waddenzee droog. Dat is gunstig voor zeehonden en wadvogels.

Wat zijn slikken, zandbanken, kwelders en eilanden?

Sleep de omschrijving naar het bijbehorende woord.

slik

zandbank

kwelder

eiland

een ophoping van zand 

op de bodem van 

een zee of meer

een volledig door water omgeven stuk land

ondiepe stukken van de Waddenzee, die uit klei bestaan

begroeide stukken land die direct, zonder duinen of dijken, aan zee grenzen

Sleepvraag

Vertel: De Waddenzee is een ondiepe zee met slikken en zandbanken die bij laag water droogvallen en wordt begrensd door kwelders en eilanden.

Vraag: Maar wat zijn dat eigenlijk 'slikken, zandbanken, kwelders en eilanden'?

Doe: Sleep de omschrijving naar het juiste woord.

Vier soorten fauna rond de Wadden

bodemfauna

vissen

(wad)vogels

zeehonden

Informatieve slide

Vertel: De fauna (ook wel dieren) die je rond de Wadden kunt vinden, kun je in vier soorten verdelen:

• bodemfauna (alle dieren die in de bodem leven, zoals wadpieren en kokkels)
• vissen
• (wad)vogels
• zeehonden

Dieren die op de Wadden wonen moeten erg sterk zijn. Ze moeten tegen allerlei verschillende omstandigheden kunnen zoals hitte en kou, zout- en zoetwater, droogvallen en de wadmodder (hier zit geen zuurstof in).

Video

Deze video gaat in op de verstoring van vogels rond het waddengebied (door recreatie/ oefeningen van de luchtmacht/ hond los/ maaien door boeren in het broedseizoen). Daarnaast zijn er nog andere vormen van gevaar voor vogels, zoals:

• Aanspoelen van kustvogels o.a. als gevolg van ziekten/ verhongering
• Zwerfafval/plastic soep

Beschermen vogeltrekroute

Heel veel vogels trekken dus in het voorjaar naar het Nederlandse Waddengebied toe. 

De voorjaarstrek verloopt anders dan in het najaar, omdat vogels nog meer haast hebben. 

Hoe eerder ze in de broedgebieden arriveren, hoe eerder ze de beste plekjes voor hun nest 

kunnen claimen en hoe groter de kans op een goed broedseizoen. 

Informatieve slide