12 en 13 januari - grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Lezen

Grammatica - Persoonsvorm en zinsdelen

Grammatica - Onderwerp en Werkwoordelijk gezegde

Weten jullie het nog.....?

Maak van de zinnen a en b een ja/nee-vraag en onderstreep de persoonsvorm.

a Texelse wol schijnt van goede kwaliteit te zijn.

b Al zijn klanten heeft deze bekende opticien een gratis bril gegeven.

Verander de zinnen c en d van tijd en onderstreep de persoonsvorm.

c Welk jeugdboek is gebruikt als inspiratie voor de Netflix-serie The Letter for the King?

d De Deltawerken moesten de Zeeuwse eilanden beschermen tegen het water van de zee.

Verander de zinnen e en f van getal en onderstreep de persoonsvorm.

e In 1927 is de eerste piloot over de oceaan van New York naar Parijs gevlogen.

f Heel wat jongeren doen naast een opleiding van tijd tot tijd vrijwilligerswerk.

Hoe vind je de persoonsvorm?

Persoonsvorm

Een persoonsvorm is een werkwoord en geeft het getal en de tijd aan.

Hoe kan je deze vinden?

• Vraagzin
• Andere tijd
• Getal (meervoud/enkelvoud)

Zinsdelen

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• De woorden in een zinsdeel kunnen niet uit elkaar gehaald worden.
• Zinsdelen hebben een betekenis (een functie) binnen een zin.

Zoek de zinsdelen

Tussen zinsdelen zet je deze streepjes: |

Stap 1: zoek de persoonsvorm.

Probeer maar:

De dokter heeft aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Wijs iemand aan

Zoek de zinsdelen

Tussen zinsdelen zet je deze streepjes: |

Stap 1: zoek de persoonsvorm.

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Zoek de zinsdelen

Stap 2: zoek de rest van de werkwoorden

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Zoek de zinsdelen

Stap 2: zoek de rest van het werkwoordelijk gezegde.

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven.

Zoek de zinsdelen

Stap 3: welke woorden kunnen voor de persoonsvorm staan? Verander de volgorde van de zin.

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven

Na deze slide zijn twee routes mogelijk:

1. naar het online schoolbord (link in volgende dia), en hier meeschrijven met de antwoorden van de leerlingen.

2. De leerlingen laten vertellen en met de dia's 14-16 nog eens kort uitleggen en illustreren hoe het werkt.

Zoek de zinsdelen

De dokter | heeft| aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven

Aan de patiënt | heeft | de dokter een pijnlijke prik | gegeven

Een pijnlijke prik | heeft | de dokter aan de patiënt | gegeven

Zoek de zinsdelen

De dokter | heeft | aan de patiënt | een pijnlijke prik | gegeven

Zoek de zinsdelen

• Stap 1: zoek de persoonsvorm.
• 
  
• Stap 2: zoek de rest van het werkwoordelijk gezegde. Het volledige wwg is één zinsdeel
  
• 
  
• Stap 3: verander de volgorde binnen de zin. Alles dat voor de persoonsvorm staat of kan staan, is een zinsdeel.
  

Aan de slag!

Maak opdracht 2 t/m 4 (blz. 204-205)

15 minuten

Welkom!

Lezen

Cursus 5, par. 3: onderwerp en werkwoordelijk gezegde

Bespreken opdracht 2 t/m 4

(blz. 204-205)

Juist of onjuist?
Het dikgedrukte woord is de pv.

Wie heeft dat programma gezien? 

1. Juist
2. Onjuist

Wie speelt de hoofdrol in die film? 

1. Wie=pv
2. Speelt=pv
3. Hoofdrol=pv
4. Film=pv

Juist of onjuist?
Het onderwerp is dikgedrukt.

Ik ben met de hond naar het bos geweest. 

1. Juist
2. Onjuist

In Noorwegen heeft hij een studie gedaan. 

1. Heeft= wg
2. Heeft gedaan= wg
3. Heeft hij gedaan=wg
4. gedaan= wg

Aan de slag!

Maak opdracht 1 t/m 4 (blz. 209)

Benoem de dikgedrukte gezegdes: werkwoordelijk of naamwoordelijk

Joy is een tijdje ziek geweest. 

1. Werkwoordelijk
2. Naamwoordelijk

Benoem de dikgedrukte gezegdes: werkwoordelijk of naamwoordelijk

Mevrouw Van Veen wordt geholpen door de leerlingen. 

1. Werkwoordelijk
2. Naamwoordelijk

Benoem de dikgedrukte gezegdes: werkwoordelijk of naamwoordelijk

Als Sterre jarig is, geeft zij een feestje. 

1. Werkwoordelijk
2. Naamwoordelijk

Sommige ouders kopen in de dierenwinkel een huisdier voor hun kind.
Wat is het onderwerp?

Hij gaf gisteren de eerste training.
Wat is het onderwerp?

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Mijn broer zit naar buiten te kijken.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?
Ik ruim mijn kamer morgen op.

Maak een zin met een werkwoordelijk gezegde.