Dementie en benaderingswijzen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

                       Benaderingswijzen Dementie                         

Wat weet je nog van de vorige les?

Aan het eind van de les kun je vertellen:

• Wat de meest voorkomen vormen van dementie zijn
• Hoe het verloop van dementie is en
  welke fasen er zijn
• Welke benaderingsvormen er zijn
  
  
• Wat zijn je eigen leervragen over dementie?

Wat weet je al van dementie

Vormen van dementie

• Ziekte van Alzheimer, 200.000 mensen 
• Vasculaire dementie, 50.000 mensen
• Lewy-body dementie, 30.000 mensen
• Fronto-temporale dementie, < 5.000 mensen
  
  
• Er zijn meer dan 50 vormen van dementie.

Ziekte van Alzheimer

• Sluipend begin
• Kortetermijngeheugen is als eerste aangetast
• Taalstoornissen
• Desoriëntatie in tijd, plaats en persoon
• Eiwitophoping in zenuwcellen in de hersenen.

Verloop ziekte van Alzheimer

Vasculaire dementie

• Plotseling begin, schoksgewijs verloop
• Traagheid in denken, spreken en handelen
• Wisselend functionerend geheugen
• Gevolg van TIA's of CVA.

Lewy-body dementie

• Begint met aandachtsproblemen en Parkinsonachtige verschijnselen (traag en stijf)
• Vaak snel verloop
• Veelal wanen en hallucinaties
• Eiwitafzettingen in de hersenschors.

Fronto-temporale dementie

• Begint vaak met heftige gedragsverandering
• Obsessief dwangmatig gedrag (tikken, kloppen)
• Veranderde persoonlijkheid
• Hersencellen in frontaalkwab (gedrag) en temporaalkwab (taal) stervan af.

Ziekte van Alzheimer

Vasculaire dementie

Lewy-body dementie

Fronto-temporale dementie

< 5000 mensen

200.000 mensen

50.000 mensen

30.000 mensen

Ziekte van Alzheimer

Vasculaire dementie

Lewy-body dementie

Fronto-temporale dementie

Schoksgewijs verloop

Gedragsverandering

Sluipend begin

Wanen en hallucibaties

Het verloop van dementie

Fasen van dementie

1. Lichte dementie - bedreigde ik - cognitieve fase
2. Matige dementie - verdwaalde ik - emotionele fase
3. Ernstige dementie - verborgen ik - psychomotore fase
4. Diepe dementie - verzonken ik - zintuigelijke fase.

Bedreigde ik - cognitieve fase

• Inprenting ↓
  
• Desoriëntatie in tijd
  
• Angst
  
• Confabuleren.

Verdwaalde ik - emotionele fase

• Korte termijn geheugen ↓
  
• Desoriëntatie in plaats
  
• Gevoelsleven vervlakt
  
• Onrust, dwalen
  
• Verstoord dag-nacht ritme.

Verborgen ik - psychomotore fase

• Desoriëntatie in persoon
  
• In het verleden leven
  
• Verbale mogelijkheden ↓
  
• Motoriek verstoord.

Verzonken ik - zintuigelijke ervaring

• Geen contact mogelijk
  
• Bedlegerig
  
• Incontinent
  
• Motorische onrust
  
• Persevereren (herhalen).

Emotionele fase

Zintuigelijke fase

Psychomotore fase

Cognitieve fase

Welke benaderingswijzen
bij dementie ken je?

Benaderingswijzen

• ROB (Realiteits Oriëntatie Benadering)
  
• Reminiscentie
  
• Validation
  
• Warme zorg
  
• Snoezelen.

Beginnende dementie

Gevorderde dementie

Laatste fase dementie

Validation

RealiteitsOriëntatie Benadering (ROB)

Reminiscentie

ROB - bij beginnende dementie

• Realiteitsoriëntatie training of benadering
  
• Groeps ROB bv. dagopvang
  
• 24-uurs ROB individueel.

Reminiscentie 

• Praten over het verleden
  
• Levensboek
  
• Reminiscentie museum of boek.

Validation - laatste fase dementie

• Bevestigen, bekrachtigen
  
• Aansluiten bij de beleving.

Naomi Feil

1932-2023

Warme zorg

• Behoefte aan hechting
  
• Veiligheid en geborgenheid
  
• Vertrouwde omgeving.

Snoezelen

• Zintuiglijk contact
  
• Kussens knuffels
  
• Zachte muziek
  
• Gedempt licht.

Andere benaderingswijzen

• Bewegen met ouderen
  
• Contactclowns
  
• Theater
  
• Zintuigentuin
• Strandkamer
• Muziek
  
• …
  

Bewegen voor mensen met dementie

Bewegen heeft een gunstige invloed op het brein

Communicatie met mensen met dementie:

1. Maak je bekend
2. Leg contact met aandacht
3. Houd het simpel
4. Let op iemands reactie
5. Bevestig gevoelens
6. Ken iemands levensloop

7. Deel complimentjes uit
8. Neem mensen met dementie serieus
9. Vraag niet naar feiten van vandaag of gisteren
10 Toon betrokkenheid.

Wat heb je geleerd over dementie?

Vertel in eigen woorden:

• Wat de meest voorkomen vormen van dementie zijn
• Hoe het verloop van dementie is en
  welke fasen er zijn
• Welke benaderingsvormen er zijn
  
  
• Wat zijn nu je leervragen over dementie?

Welk cijfer geef je deze les?

110