erfelijkheid

Erfelijkheid Vmbo 3

1 / 22

Slide 1: Tekstslide

BiologieMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 3

In deze les zitten 22 slides, met tekstslides.

Onderdelen in deze les

Erfelijkheid Vmbo 3

Slide 1 - Tekstslide

Genotype en Fenotype

Slide 2 - Tekstslide

fenotype

De uiterlijke kenmerken van een organisme: fenotype
De informatie voor de uiterlijke kenmerken staat in het DNA

Slide 3 - Tekstslide

genotype:

de informatie in het DNA /

de eigenschappen op de chromosomen

wordt bepaald bij de bevruchting

fenotype:

de verschijningsvorm van een eigenschap

(wordt bepaald door het genotype en omgevingsfactoren)

Slide 4 - Tekstslide

Veranderingen in genotype

Geslachtelijke voortplanting + mutatie -> nieuwe genotypen

-> nieuwe fenotypen !

Slide 5 - Tekstslide

Geslachtschromosomen in lichaamscellen

Geslachtschromosomen

X- chromosoom
Y- chromosoom

Slide 6 - Tekstslide

Geslachtschromosomen

Slide 7 - Tekstslide

Genenparen

Homozygoot -> 2 x dezelfde

Heterozygoot -> ongelijk

Slide 8 - Tekstslide

Er bestaan 2 varianten/allelen van één gen/eigenschap!

allelparen die hetzelfde zijn en allelparen die andere informatie bevatten

Slide 9 - Tekstslide

Belangrijke begrippen

Dominant allel: komt altijd tot uiting komt in het fenotype.

Recessief allel: komt alleen maar in het fenotype tot uiting komt als er geen dominant allel is.

Onvolledig dominant allel: komt deels tot uiting in het fenotype.

Voorbeeld: allel voor rood en allel voor wit samen levert roze op.

Slide 10 - Tekstslide

Verschillende kruisingen:

- Normale kruising (ook wel monohybride kruising)

- Intermediaire kruising

- X-chromosomale kruising

-> stambomen

Slide 11 - Tekstslide

Monohybride kruisingen

Kruisingen waarbij we naar één eigenschap kijken
P: ouders (eerste kruising)
F1: nakomelingen eerste kruising
F2: nakomelingen van onderling kruising F1

Slide 12 - Tekstslide

Kruising: (opschrijven/uitwerken v. kruisingen)

Stap 1:

Begin met ouders - geef je aan met "P"

Vul het genotype in.

Stap 2:

geef aan de allelen in geslachtscellen

Stap 3 :

maak een kruisingsschema

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Tekstslide

Intermediaire kruising

Slide 15 - Tekstslide

Uitwerking kruising

P: AzAz (zwart)x AwAw (wit)

F1: AzAw (100% grijs)

AzAw (grijs)x AzAw (grijs)

F2: Az Aw (50% - grijs)

AzAz (25% - zwart)

AwAw (25% - wit)

Slide 16 - Tekstslide

Hoe "lees je af" een stamboom?

Slide 17 - Tekstslide

Mutatie: een plotselinge verandering in het DNA.

Fouten in het genotype => mutatie.

Soms heb je een "happy a accident" Mutaties kunnen goed uitpakken in bepaalde situaties.

Mutaties vaak recessief soms dominant

Slide 18 - Tekstslide

Mutagene invloeden

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Tekstslide

Recombinant-DNA techniek

DNA van de ene soort overbrengen naar een andere soort.

Eigenschappen kunnen overgebracht worden.

Slide 21 - Tekstslide

Crispr-cas

Hiermee kan je heel nauwkeurig DNA 'knippen en plakken'.

Dit wordt gene editing genoemd (gen-aanpassing).

Wordt gebruikt om genen te repareren, verwijderen of toe te voegen.

Slide 22 - Tekstslide