Ethiek en plagiaat (leerjaar 1 aanpassing)

• Ethiek & plagiaat
• MBO
• Studiejaar 2

Ethiek en plagiaat

Professionalisering leerjaar 1, periode 1, week 1

Leerdoelen vandaag:

• Ik kan uitleggen wat ethiek is en voorbeelden geven van ethisch handelen in mijn eigen (school)omgeving.

• Ik kan plagiaat herkennen in teksten en uitleggen waarom het belangrijk is om eigen werk te maken.

• Ik kan mijn eigen keuzes bij het gebruik van AI in mijn huiswerk verantwoorden en uitleggen welke ethische overwegingen daarbij een rol spelen.

Ethiek en plagiaat

Wat gaan we vandaag doen?

1: Ethiek & plagiaat uitleggen: 10 minuten

2: Stellingen over ethiek & AI: 30 minuten

3: Afsluiter: do’s & don’ts over AI en ethiek: 10 minuten

Huiswerk: 1 vraag beantwoorden en inleveren

Voorwaarden:

- Actieve deelname aan de discussie

- Gedraag je (laat een ander uitpraten!)

Goed gedrag wordt beloont:

- Actieve deelname: 1 vraag beantwoorden en uploaden

Wat is ethiek?

1. Het kiezen van de goedkoopste en snelste oplossing voor elk probleem
2. Het naleven van wetten en regels, ongeacht persoonlijke overtuigingen
3. Het nadenken over wat juist en eerlijk is bij het maken van beslissingen
4. Het vermijden van verantwoordelijkheid voor gemaakte keuzes

Ethiek

Ethiek gaat over nadenken over wat goed of slecht, juist of onjuist is. Het helpt ons bepalen welke waarden en normen belangrijk zijn en hoe we daarmee keuzes maken in ons gedrag en onze beslissingen.

Wat is ethisch verantwoord ondernemen?

1. Alleen focussen op het maken van zoveel mogelijk winst
2. Rekening houden met de impact van bedrijfsbeslissingen op mens, milieu en maatschappij
3. Alles geheimhouden om concurrentie te voorkomen
4. Kosten besparen door het negeren van milieuwetgeving

Welke van de volgende acties hoort bij maatschappelijk verantwoord ondernemen?

1. Het verminderen van verpakkingsafval en verspilling
2. Medewerkers te weinig betalen om kosten te besparen
3. Informatie achterhouden over productveiligheid
4. Alleen producten promoten voor hoge winst

Waarom is transparantie belangrijk bij ethisch verantwoord ondernemen?

1. Omdat bedrijven zo hun geheimen kunnen bewaren
2. Omdat klanten en belanghebbenden hierdoor weten wat ze kunnen verwachten
3. Om zoveel mogelijk winst te maken zonder vragen
4. Omdat bedrijven hiermee belasting kunnen ontwijken

Ethisch verantwoord ondernemen

Ethisch verantwoord ondernemen betekent dat een bedrijf niet alleen geld wil verdienen, maar ook nadenkt over de gevolgen van zijn keuzes voor mensen, het milieu en de samenleving. Dit betekent dat bedrijven eerlijk en open werken en respectvol omgaan met hun medewerkers, klanten en de wereld om hen heen.

Wat wordt verstaan onder plagiaat?

1. Het onderzoeken van ideeën en bronnen voor inspiratie
2. Het gebruiken van eigen ideeën zonder deze te citeren
3. Het overnemen van werk, ideeën of teksten van anderen zonder bronvermelding
4. Het schrijven van een samenvatting van een tekst in eigen woorden

Welk van de volgende voorbeelden geldt als plagiaat?

1. Het citeren van een tekstgedeelte met een bronvermelding
2. Het letterlijk kopiëren van een alinea uit een artikel zonder de bron te vermelden
3. Het herformuleren van een idee in eigen woorden met bronvermelding
4. Het opschrijven van je eigen mening na een literatuuronderzoek

Wat is een manier om plagiaat te voorkomen?

1. Gebruik maken van verschillende bronnen zonder ze te vermelden
2. Zelf je eigen ideeën bedenken zonder bronnen te raadplegen
3. Altijd bronnen vermelden en correct citeren bij gebruik van andermans werk
4. Zoveel mogelijk teksten letterlijk overnemen om nauwkeurig te zijn

Plagiaat betekent dat je het werk, de ideeën of teksten van iemand anders gebruikt zonder toestemming of bronvermelding, waardoor het lijkt alsof het jouw eigen werk is. 

Dit kan gebeuren door teksten te kopiëren uit een boek, website of het werk van een medestudent zonder dit te vermelden. Plagiaat geldt niet alleen voor tekst, maar ook voor afbeeldingen, ideeën en structuren die zonder erkenning worden overgenomen.

Ethisch onverantwoord ondernemen: advocaat van Michiel de Jong wist dat ie zou verliezen maar hij deed de rechtzaak toch om aandacht te krijgen. Was de jongste telg van Moskovich en had zelf nog geen naamsbekendheid. Wilde ie halen door Tiesto aan te klagen

Het gebruik van AI bij huiswerk leidt ertoe dat studenten minder actief leren en meer afhankelijk worden van technologie.
Eens of oneens, en waarom?

Iedere student leert op zijn eigen manier en past lesstof op een unieke manier toe. AI kan helpen door lesmethodes op maat aan te bieden, zodat studenten efficiënter leren. Dit bespaart tijd en kan de leerprestaties verbeteren. Om dit te doen, analyseert AI de student en brengt het zijn (online) leergedrag in kaart.

Stelling: Het is ethisch verantwoord voor een school om dit soort AI-tools te gebruiken.

Het inzetten van AI-tools voor huiswerk kan als oneerlijk worden gezien of zelfs als valsspelen.

Eens of oneens, en waarom?

Er bestaan AI-tools die helpen om spieken bij proefwerken te voorkomen. Sommige van deze tools werken door gegevens van studenten te verzamelen, zoals gezichtsherkenning, profielvorming of het volgen van oogbewegingen.

Stelling: Het is ethisch verantwoord voor een school om dit soort tools te gebruiken, zelfs als daarbij studentgegevens worden verzameld.

De school van een vriend overweegt een "social monitoring" systeem in te voeren om studenten op school te volgen. Het doel is om spijbelen te verminderen, gelijkheid te bevorderen en een veilige leeromgeving te creëren. Dit gebeurt met camera’s en door het browsegedrag van studenten te analyseren. De verzamelde data wordt gebruikt om patronen in afwezigheid en spijbelen te herkennen.

Stelling: AI-tools mogen inbreuk maken op de privacy als dit de veiligheid ten goede komt.

TikTok moet als enige verantwoordelijk zijn voor het niet tonen van ‘fake news’ of ‘deepfake’ video’s. Deze verantwoordelijkheid kun je niet leggen bij de TikTok gebruiker, want hij of zij is geen eigenaar van het platform.

De school wil nieuwe digiborden aanschaffen die tijdens de lessen alle gesprekken opnemen. Deze data wordt geanalyseerd om de lessen te verbeteren. Zowel de studenten als de school profiteren hiervan, omdat de kwaliteit van het onderwijs hierdoor omhoog gaat.

Stelling: Het is ethisch verantwoord om dit te doen, omdat de school op deze manier beter onderwijs kan bieden.

Stel je voor: je bent net begonnen bij een marketingbedrijf en krijgt de opdracht om een AI-tool te gebruiken die automatisch klantprofielen maakt. De AI verzamelt gegevens van verschillende bronnen, zoals social media, om gedetailleerde profielen van klanten op te stellen. Het bedrijf wil deze profielen gebruiken om gerichte advertenties naar deze klanten te sturen.

Na een tijdje merk je dat deze gegevens zonder toestemming van de klanten worden verzameld. Sommige klanten weten niet eens dat hun gegevens worden opgeslagen, en de AI-tool blijkt soms ongepaste of misleidende informatie te gebruiken om klanten te beïnvloeden. Je voelt je hier niet prettig bij, maar je leidinggevende zegt dat je door moet gaan, omdat het bedrijf er veel nieuwe klanten mee kan winnen.

De vraag is nu: wat doe je? Volg je de instructies van je leidinggevende of spreek je je zorgen uit over de ethische kant van het gebruik van deze AI? Leg goed uit waarom je deze keuze maakt.

..... tot hier les 1.... volgende slides zijn les 2

Do’s & don’ts gebruik AI op school 

Gebruik AI voor onderzoek en ideeën: 

Een student kan AI inzetten om onderwerpen te verkennen, achtergrondinformatie te vinden, of om ideeën op te doen, zonder dat AI het werk volledig overneemt. Zo kan AI bijvoorbeeld helpen met het brainstormen over een onderwerp of het begrijpen van moeilijke concepten, waarna de student zelf verder werkt.

Houd het werk authentiek en origineel: 

AI kan helpen bij grammatica of structuur, maar de inhoud moet door de student zelf worden gecreëerd. Het is ethisch belangrijk dat het werk de gedachten en inzichten van de student weerspiegelt, in plaats van AI-gegenereerde teksten letterlijk over te nemen.

Beperk AI tot specifieke taken: 

AI kan worden gebruikt om werk te controleren of om spelling- en grammaticafouten te verbeteren. Dit maakt het proces efficiënter zonder dat het de leerervaring vervangt. Voor diepere analyses of essays zou de student echter zelf de interpretaties moeten maken, om leermomenten aan te tonen.

Maak gebruik van AI om feedback te krijgen: 

AI kan fungeren als een hulpmiddel om feedback op werk te krijgen, zodat een student zichzelf kan verbeteren. Bijvoorbeeld, AI kan aangeven waar een argument zwak is, maar het is dan aan de student om te beslissen hoe ze dit aanpassen.

Wees transparant over AI-gebruik: 

Voor eerlijkheid tegenover docenten en medestudenten is het belangrijk om te vermelden wanneer AI is gebruikt, vooral als het een groot deel van het werk beïnvloedt.