Gedrag = alle waarneembare activiteiten van een dier of mens
Adequaat gedrag = gedrag dat de fitness van een dier vergroot
Slide 6 - Tekstslide
Prikkel en respons
Gedrag begint met prikkels.
Prikkels kunnen komen uit:
Externe omgeving (Geur van patat)
Interne omgeving (Honger gevoel)
De reactie van een dier of mens op prikkels noem je een respons
Slide 7 - Tekstslide
Van prikkel tot handeling
Gedrag is opgebouwd uit opeenvolgende handelingen. Deze handelingen noemen we gedragselementen.
Je wordt wakker van de wekker - Je drukt de wekker uit - Je stapt uit bed - Je kleed je aan (gedrag: opstaan)
Slide 8 - Tekstslide
Gedragsystemen
Gedragselementen met een gemeenschappelijk doel vormen samen een gedragssysteem.
Voorbeeld:
De gedragselementen eten zoeken, eten bereiden en eten vormen samen het gedragssysteem voedingsgedrag.
Slide 9 - Tekstslide
Gedragsketen
Als gedrag uit een serie gedragselementen in een vaste volgorde bestaat noemen we dat een gedragsketen.
Een voorbeeld van een gedragsketen is baltsgedrag bij dieren.
Slide 10 - Tekstslide
Onder welk gedragssysteem valt de balts?
A
Voedingsgedrag
B
Terretoriumgedrag
C
Voortplantingsgedrag
D
Sociaalgedrag
Slide 11 - Quizvraag
Leerdoel 2
Je kunt omschrijven hoe je gedrag kunt bestuderen.
Slide 12 - Tekstslide
Gedrag bestuderen
Om onderzoek te doen naar gedrag van dieren en mensen maken onderzoekers gebruik van ethogrammen en protocollen.
Slide 13 - Tekstslide
Ethogram
Als je gedrag gaat bestuderen maak je eerst een ethogram
In een ethogram beschrijf je alle gedragselementen die je kunt bedenken en geef je ze een code. Zie rechts een voorbeeld van een ethogram --> objectief!!
Slide 14 - Tekstslide
Protocol
Tijdens het bestuderen van gedrag maak je gebruik van een protocol.
In een protocol noteer je om de zoveel seconden welk gedragselement je ziet. Je gebruikt voor het noteren de afkortingen die je hebt bedacht in je ethogram.
Slide 15 - Tekstslide
Welke vragen kun je beantwoorden aan de hand van een protocol?
A
Hoe vaak komt elk gedragselement voor?
B
Hoelang duurt ieder gedragselement?
C
Is er sprake van een gedragsketen?
D
Wat denkt een dier tijdens het gedrag?
Slide 16 - Quizvraag
Aan de slag
Wat? Ethogram & protocol maken
Hoe? in tweetallen (1 houdt tijd bij, ander schrijft)