Sector 01 - Maatschappelijke velden

• Cultuurwetenschappen
• Secundair onderwijs

Sector 01 - Maatschappelijke velden

Mensen organiseren zich om goed te kunnen leven

Om te beginnen kijken we hoe onze samenleving zich organiseert om het doel, het

welzijn van de haar burgers, te kunnen realiseren. Zoals elke samenleving moet ze

bestuurd worden (politieke veld) en organiseert ze de arbeid (economische veld) die

nodig is om te overleven en/of welvaart te creëren.

Mensen organiseren zich om goed te kunnen leven

 Welvaart volstaat niet om gelukkig te zijn, ook het welzijn is belangrijk : mensen hebben ook nood aan contacten met anderen, aan informatie en vorming, aan ontspanning, Cultuur, enz… (sociale veld).

Omdat er in elke samenleving wel eens iets fout loopt, moeten er afspraken worden

gemaakt (o.a. wetten) en de toepassing ervan moet gegarandeerd worden (juridische

veld). Tenslotte hebben veel mensen behoefte aan een groep waarin ze hun eigen

levensbeschouwing kunnen toetsen, verdiepen, beleven (levensbeschouwelijke veld).

5 grote maatschappelijke velden

1. Politieke veld 
2. Economische veld
3. Sociale veld
4. Juridische veld
5. Levensbeschouwelijke veld

Democratische driehoek van Antonius Zijderveld

Volgens Zijderveld is de kwaliteit van de democratie en de samenleving afhankelijk van een goede balans tussen overheid, de markt en het middenveld.

De overheid ordent de samenleving op politiek 

en juridisch vlak

Politieke veld --> bepaalde personen en instellingen krijgen macht om wetten en regels te maken en uit te voeren. 

In België bepaalt de Grondwet welke macht toebehoort aan welke instellingen.

Vb: Gemeenteraad =  gekozen door de bevolking

De overheid ordent de samenleving op politiek 

en juridisch vlak

Juridische veld --> wetten en regels zorgen voor orde in de samenleving. Op deze manier ontstaan ook de rechten en plichten van de bevolking.  Wie zich niet houdt aan gemaakte afspraken en regels wordt bestraft.

Vb: vanaf 16 jaar seks, indien beiden partijen 16 zijn. Anders kan je vervolgd worden voor aanranding van de eerbaarheid.

In welk jaar werd België onafhankelijk?

De Belgische Grondwet

Geschreven tussen september 1830 - 1831 door voorlopig bewind.

Is belangrijkste rechtsbron in ons land. Geen enkele wet of beleidsdaad mag in tegenspraak zijn met de Grondwet. Daarom is er het Grondwettelijk Hof opgericht. 

De kerntaak van de markt of het economische veld

Economische veld --> bestaat uit arbeidsmarkt, de goederen-en dienstenmarkt, kapitaalmarkt. Handel en arbeid creëren welvaart voor de burgers.

Bedrijven produceren en gezinnen consumeren goederen en diensten.

Vb: vanaf 12 eigen bankrekening, vanaf 15 arbeidsovereenkomst

Wat is een commerciële organisatie?

Maatschappelijke middenveld

De burgermaatschappij - maatschappelijke middenveld

Burgers richten zelf organisaties op om maatschappelijke doelen te bereiken. Vanuit de overtuiging dat ze een nuttige bijdrage aan de samenleving leveren.  In Vlaanderen spreken we van het middenveld.

Geef een voorbeeld van een Burgerinitiatief

De burgermaatschappij - maatschappelijke middenveld

We kunnen het maatschappelijke middenveld opdelen in

• Sociale middenveld
• Culturele middenveld
• levensbeschouwelijke middenveld

Sociale middenveld

Hoe mensen met elkaar omgaan. Iemand die sociaalvoelend is, houdt rekening met anderen. 

Organisaties hebben te maken met maatschappelijke tegenstellingen zoals arm-rijk, man-vrouw, ziek-gezond...

VB: vakbond, ngo

Culturele middenveld

Alles in het maatschappelijke leven dat rond vrije tijd en ontspanning gaat uit behoefte om contact te hebben met anderen. 

VB: jeugdhuis, toneelgezelschap

Levensbeschouwelijke middenveld

Mensen beleven hun bestaan in verbondenheid met anderen en met een groter geheel. De meeste zijn religieus van aard Christendom, Islamitisch, Joods.. Vertrekt uit een gelovig vertrekpunt. 

In een pluralistische samenleving hebben gelovigen en niet-gelovigen respect voor elkaars overtuiging.

hindoeïsme

Taoïsme

Islam

Orthodoxen

Christendom

boeddhisme

Sikhisme

Pentagon

Jodendom

Confucianisme

Vrijzinnig Humanisme

Esoterie

Opzoekopdracht

In de planner staat een Word document --> Sector 01 - Onderzoek maatschappelijke organisaties

Deadline 16 september om 16 uur.

VAKTAAL

Burgermaatschappij of het maatschappelijke middenveld  geheel van verenigingen, organisaties en bewegingen die niet door de overheid of de markt zijn opgericht maar door de bevolking zelf.  Mensen maken er vrijwillig deel van uit. Het is de verzamelnaam voor actief burgerschap. 

VAKTAAL

Levensbeschouwing is de manier waarop iemand naar het leven kijkt.

Gelovigen belijden een geloof in een god (monotheïsme) of in meerdere goden (polytheïsme).

Pluralisme is een leer waarbij verschillende levensbeschouwingen naast elkaar bestaan en erkend worden.

Vrijzinnige humanisten staan vanuit niet-confessioneel vertrekpunt voor waarden als tolerantie, openheid, rechtvaardigheid,... en trachten diverse inhouden concreet gestalte te geven op maatschappelijk vlak.