§ 2.3 gevaren van straling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§2.3 Gevaren van straling 

2.3 Gevaren van straling 

Lesdoelen van vandaag:

- Je leert welke schadelijke gevolgen straling kan hebben.

- Wat is het doordringend vermogen van verschillende straling

- Wat is het verschil tussen besmetting en bestraling

- Welke veiligheidsmaatregelingen kunnen we treffen

Is straling dan helemaal niet gevaarlijk?

Jazeker wel! De dosis van de straling van je huishoudelijke apparaten vallen binnen een bepaald gebied dat mag. 

Maar radioactieve straling is helaas wel erg schadelijk voor je.

Jaarlijkse stralingsdosis

• Nederlanders ontvangen 2,5 mSv per jaar
  
  
• Rokers een extra
  0,25 - 80 mSv per jaar
  
  
• Arbo wet maximaal
  20 mSv/jaar

Het tabel doornemen

Straling van gebeurtenissen

Hiroshima/Nagasaki	0,87 mSv/jaar (extra achtergrond stra.)
Tsjernobyl	0,2 - 336 Sv/h
Fukushima	20 mSv/jaar (op 20km afstand)

μ

2.3 Gevaren van straling 

soort straling	massa	snelheid	afmeting	lading
α - straling	10 -6 kg (klein atoom)	10 6 m/s	veel kleiner dan atoom	positief
β - straling	10 -9 kg	1-10 6 m/s	duizend keer zo klein als α -deeltjes	negatief
γ - straling (fotonen)	geen massa, alleen energie	3x10 8 m/s	lijkt op licht	geen

Welke straling behoort tot het elektromagnetische spectrum

1. alleen γ-straling
2. alleen β-straling
3. α-, β- en γ-straling
4. α- en β-straling

2.3 Gevaren van straling 

Doordringend vermogen = Dit is een maat voor hoe

 gemakkelijk straling ergens doorheen kan gaan

Indringdiepte R = afstand waarover het stralings-

deeltje al zijn energie heeft afgegeven aan het materiaal 

- soort straling

- energie van stralingsdeeltje 

- dichtheid van het materiaal

Halveringsdikte

2.3 Gevaren van straling 

Radioactieve bron: het voorwerp waarin zich radioactieve stof bevindt

Besmetting: als je besmet bent , heb je zelf radioactieve stof op je huid 

gekregen of ingeademd of geslikt. Je bent dan zelf een bron van straling.

Bestraling: als je bestraalt bent, heb je stralingsenergie ontvangen maar je 

hebt zelf geen radioactieve stof binnen gekregen en je bent dus geen

radioactieve bron geworden .

Aleksandr Litvinenko

Het doordringen vermogen van
γ-straling is groter dan dat van
β-straling

1. waar
2. niet waar

Hoe groter de dichtheid van een materiaal, hoe groter de indringdiepte

1. waar
2. niet waar

Als ik ben bestraald met α-, β- of γ-straling, ben ik een stralingsbron geworden

1. waar
2. niet waar

2.3 Gevaren van straling 

Bescherming:

- blootstellingstijd beperken

- afstand vergroten

- bron afschermen

 De hoeveelheid stralingsenergie die één kilogram weefsel van je lichaam opneemt noemen we stralingsdosis, deze dosis kunnen we meten met een dosismeter. De maximale hoeveelheid die je binnen mag krijgen, noemen we de dosislimiet. 

Stralingslimiet : voor volwassenen is 1 mSv per jaar

                                      voor beroepsoefenaars 20 mSv per jaar

met een dosismeter meet je de dosislimiet

1. waar
2. niet waar

Geef aan van onderstaande factoren als ze invloed hebben op de schadelijkheid van de straling.

Wel van invloed

Niet van invloed

Tijd van bestralen

Tijd van de dag 

Jaargetijde

Soort straling 

Afstand tot de stralingsbron

Grootte van het bestraalde object

Meten van straling

Dosismeter (badge) en een GM-teller

DEMO

Aan de slag

Opgave 27 en 30 t/m 33 van §2.3 maken