1.2 Leven in een industriestad 2024

§1.2 Leven in een industriestad

Wat gaan we doen vandaag?

- Welkom!

- Plenda

- Huiswerk controle + nakijken

- Uitleg par. 2 Liberalen

- Speeddate

- Aan de slag! 

- Afsluiting

Pak je plenda!

Huiswerk voor maandag 30 sept /woensdag 2 okt.: 

TH2A: Maak van par. 2 vraag 8 t/m 12.

TH2B: Maak van par. 2 vraag 6 t/m 12. 

Leerdoelen 1.2 

Je kunt uitleggen:

- Hoe de werk- en leefomstandigheden van de arbeiders zijn.

- Hoe de werk- en leefomstandigheden van de gegoede burgerij en de middenklasse is. 

- Een belangrijk economisch idee en een belangrijk politiek idee van de liberalen in de 19e eeuw noemen. 

Filmpje

Werken in de fabriek

Charlie Chaplin - Modern Times

00:25

Leg uit waarom dit fragment bij het begrip massaproductie past

00:43

Wat is de taak van de arbeider?

01:20

He veilig is het werk in de fabriek?

110

Filmpje

Leefomstandigheden van de arbeiders

00:44

Waarom verhuizen deze landarbeiders naar de stad?

02:14

Waarom gaan de mensen niet gewoon in een betere woning wonen?

03:51

Omschrijf de
leefomstandigheden

04:22

Waarom nemen fabrieksbazen graag kinderen aan?

04:23

Wie kreeg wat betaald?

ƒ6.60 per week

ƒ2.70 per week

ƒ1.80 per week

05:04

Omschrijf de
werkomstandigheden

05:55

Waarom accepteren de mensen deze werkomstandigheden?

06:24

1) Fabriekseigenaren betalen  [.................1.................]  loon, want dan kunnen ze meer  [.................2.................]  maken

2) Fabriekseigenaren betalen  [.................3.................]  loon als iemand ziek is, want een zieke  [.................4.................]  geld voor de baas

3) Fabriekseigenaren maken machines  [.................5.................], want anders  [.................6.................]

De slechte werkomstandigheden zijn het gevolg van kapitalisme. Maak de zinnen kloppend.

geen

wel

veel

verdient geen

verdient

producten

brengt het geld op

onveilig

winst

zo min mogelijk

veilig

kost  het geld

§1.2 Leven in een industriestad 

1) Fabriekseigenaren betalen  [.................1.................]  loon, want dan kunnen ze meer  [.................2.................]  maken

2) Fabriekseigenaren betalen  [.................3.................]  loon als iemand ziek is, want een zieke  [.................4.................]  geld voor de baas

3) Fabriekseigenaren maken machines  [.................5.................], want anders  [.................6.................]

De slechte werkomstandigheden zijn het gevolg van kapitalisme. Maak de zinnen kloppend.

geen

wel

veel

verdient geen

verdient

producten

brengt het geld op

onveilig

winst

zo min mogelijk

veilig

kost  het geld

Kapitalisme 

• Na 1800 maakt handelskapitalisme plaats voor industrieel kapitalisme
• Hierin wordt juist geld verdiend met het maken van producten
• Dit gaat het beste met zo min mogelijk bemoeienis van de overheid
• Daarom zijn er in de 19de eeuw heel weinig regels voor ondernemers

Videofragment Daens

Hierop moet je letten tijdens de video:

In welke omstandigheden werkt men.

Werkomstandigheden

• Saai en/of gevaarlijk werk
• Lange dagen (14 uren)
  
• Lage lonen
• Geen rechten
  

Videofragment Daens

Hierop moet je letten tijdens de video:

In welke omstandigheden leefde men.
Speelt geloof een belangrijke rol in het leven?

Leefomstandigheden

• Kleine en slechte woningen onder de schoorstenen van de fabrieken
• Veel gezinsleden
• Slecht voedsel
• Slechte hygiëne zorgt voor ziektes als cholera en TBC

Leefomstandigheden

• Hoge kindersterfte (arbeidersvrouwen gaven geen borstvoeding).
• Slechte hygiëne zorgt voor ziektes als cholera en TBC.


• Drankmisbruik

Veranderende gelaagdheid

Ondernemersklasse

Steeds meer fabrieken betekent steeds meer (rijke) fabriekseigenaren. Zij worden de belangrijkste groep in de samenleving: de gegoede burgerij

Middenklasse

In de steden moet ook veel werk gedaan worden door kleine bedrijven of mensen met een opleiding (winkeliers, onderwijzers, politie). Deze mensen verdienen prima, maar zijn minder rijk dan de gegoede burgerij. We noemen hen de middenklasse

Arbeidersklasse

Door de opkomst van de industrie werken steeds meer mensen in de fabrieken. Door verbeteringen (machines) in de landbouw is daar minder werk en gaan veel boeren in de stad werken als arbeiders

Europa rond 1850:

Kapitalisme verandert de samenleving. Zet de bevolkingsgroepen op de juiste plek in de sociale piramide

Arme boeren, landarbeiders & fabrieksarbeiders

Kooplieden & fabriekseigenaren

Ambachtslieden, winkeliers & kleine boeren

Welke twee zinnen passen bij het kapitalisme van de 19de eeuw?

De regering bemoeit zich zo min mogelijk met fabrieken

Er zijn wetten die uitstoot van vieze lucht voorkomen

Ondernemers verdienen geld door spullen te verhandelen

Ondernemers produceren goederen en verkopen die met winst

Ondernemers vragen voor spullen allemaal dezelfde prijs

Juiste zinnen

A

B

C

D

E

De klassenmaatschappij

• Door het kapitalisme veranderde de samenleving.
• De standensamenleving verdween: geestelijken en adel waren niet meer zo belangrijk. 

Klassenmaatschappij

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden)

§4.2 De industriële samenleving deel 2

Leerdoelen 4.2 deel 2

Je kunt uitleggen:

- Wat enkele belangrijke uitvindingen uit de 19de eeuw zijn

1) Fabriekseigenaren betalen  [.................1.................]  loon, want dan kunnen ze meer  [.................2.................]  maken

2) Fabriekseigenaren betalen  [.................3.................]  loon als iemand ziek is, want een zieke  [.................4.................]  geld voor de baas

3) Fabriekseigenaren maken machines  [.................5.................], want anders  [.................6.................]

De slechte werkomstandigheden zijn het gevolg van kapitalisme. Maak de zinnen kloppend.

geen

wel

veel

verdient geen

verdient

producten

brengt het geld op

onveilig

winst

zo min mogelijk

veilig

kost  het geld

Europa rond 1850:

Kapitalisme verandert de samenleving. Zet de bevolkingsgroepen op de juiste plek in de sociale piramide

Arme boeren, landarbeiders & fabrieksarbeiders

Kooplieden & fabriekseigenaren

Ambachtslieden, winkeliers & kleine boeren

Welke twee zinnen passen bij het kapitalisme van de 19de eeuw?

De regering bemoeit zich zo min mogelijk met fabrieken

Er zijn wetten die uitstoot van vieze lucht voorkomen

Ondernemers verdienen geld door spullen te verhandelen

Ondernemers produceren goederen en verkopen die met winst

Ondernemers vragen voor spullen allemaal dezelfde prijs

Juiste zinnen

A

B

C

D

E

Leerdoelen 4.2 deel 2

Je kunt uitleggen:

- Wat enkele belangrijke uitvindingen uit de 19de eeuw zijn

Fabriekseigenaardig spel

Belangrijke uitvinders

Alexander Graham Bell = uitvinder van de telefoon

James Watt = uitvinder van de stoommachine

Thomas Edison = uitvinder van de gloeilamp

npo.nl