7.1 Verlichte ideeën

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

7.1

Verlichte ideeën 

Kenmerkende aspecten

Natuurlijke rechten

Rechten die voor elk mens gelden, ongeacht plaats of tijd.

Volgens John Locke: leven, vrijheid en bezit.

Politiek (1)

Wie moet het bestuur in handen hebben? 

Voltaire: alleen mensen met een goede opleiding.

John Locke: Sociaal contract

Politiek (2)

Sociaal contract: Een contract tussen vorst en burgers of tussen burgers onderling. 

Burgers dragen bepaalde taken over aan de overheid. In ruil daarvoor beschermt de overheid de (natuur)rechten van de burgers.

Politiek (3)

Soevereiniteit ligt bij het volk.

Een slechte vorst mag afgezet worden.

Soevereiniteit = wie heeft de hoogste macht. 

Ook verschillen tussen Locke en Rousseau:

John Locke

1632-1704

Burgers zijn elkaars gelijken 

Maar wie is een burger?

De bovenlaag van de bevolking, hoogopgeleiden.

Jean-Jaques Rousseau

1712-1778

• Alle mensen zijn gelijk en vrij. 
• In een sociaal contract belooft iedereen te gehoorzamen aan de Algemene Wil, = de wil van de meerderheid.

Politiek (4)

Montesquieu: Trias Politica
De macht moet niet bij 1 persoon/instantie liggen, maar verdeeld worden.

Wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht

Encyclopédie

Verlichtingsidee: onderwijs is belangrijk omdat het helpt mensen te leren nadenken. 

Verlichte denkers stellen daarom de encyclopédie samen. Alle bekende kennis werd daarin beschreven.

Censuur

Veel verlichte ideeën waren in strijd met de ideeën die de adel en kerk hadden. 

Daarom werd censuur toegepast.

Opdracht

Geef per bron aan:

- gaat het over politiek, economie of cultuur

- Welk verlicht idee wordt beschreven. Leg je antwoord uit met de bron. 

Bron 3 Het belang van onderwijs wordt besproken, want in de bron lees ik dat leren goed is