H5 herhaling

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Dit gaan we doen deze les

Eerste blok

• NOS 
• Herhaling H5
• Kletspauze
• Oefeningen met werkblad

Tweede blok

• Oefeningen met werkblad

NOS Journaal

klik hier

Herhalingsonderwerpen

Arbeidsmotieven 

Brutoloon

Cao

Nettoloon

Zwart/wit/grijswerk

BV

NV

Eenmanszaak

VOF

ZZPer

Arbeidsmarkt

Arbeidsparticipatie

Wet gelijk behandeling

Beroepsbevolking

Conjuncturele

Structurele

Seizoens

Frictie

Regionale

Productiesectoren

Arbeidsmotieven = redenen om te werken

1. Geld verdienen

2. Jezelf ontwikkelen

3. Ritme

4. Nuttig en zinvol bezig zijn

5. Sociale contacten

Cao (=collectieve arbeidsovereenkomst)

• In een arbeidsovereenkomst staan afspraken over:
  
• het werk dat je doet
  
• het aantal uren dat je werkt
  
• je loon
  
• De meeste afspraken komen uit de cao
• Hierin staan de arbeidsvoorwaarden voor een bedrijfstak.
  
• Cao-afspraken worden gemaakt door vakbonden en organisaties van werkgevers.
  

Wit werk

Werk waarvoor je betaald krijgt en belasting + premies afdraagt

Grijs werk

Vrijwilligerswerk

Werk in het huishouden

Waarvoor je niet wordt betaald

Zwart werk

Betaalde arbeid waarover je geen belasting en premies betaald

https://nos.nl/op3/artikel/2303517-honderdduizenden-nederlanders-werken-zwart-schoonmakers-koploper

Bruto- en nettoloon

Brutoloon - inhoudingen = nettoloon

Werken voor jezelf & samen sta je sterker

Eenmanszaak

• 1 eigenaar die zelf de leiding heeft
• Kan personeel hebben
• Schulden evt betalen met privégeld
• bijv. zzp'er

Vof (Vennootschap onder firma)

• 2 of meer eigenaren (ven-noten/firmanten)
• Kan personeel hebben
• Schulden evt betalen met privégeld 

Voordelen:

• Samen meer geld inbrengen
• Taken verdelen
• Bedrijf gaat door als één van de vennoten ziek wordt

Maken opgave 7, 8, 9 en 10 blz. 136

Klaar? Eventjes wachten

Één, enkele of veel eigenaren?

BV (Besloten Vennootschap)  

• Eigenaren zijn aandeelhouders
• Directeur in loondienst
• Niet iedereen kan aandelen kopen                        
• Aandelen kunnen meer waard worden
• Uitkering van winst aan aandeelhouders -> dividend
• Failliet? -> aandelen kwijt

NV (Naamloze Vennootschap)

• Eigenaren zijn aandeelhouders  
• Directeur in loondienst
• Iedereen kan aandelen kopen                                          
• Aandelen kunnen meer waard worden
• Uitkering van winst aan aandeelhouders -> dividend
• Failliet? -> aandelen kwijt

Geen risico privévermogen!!

Maken opgave 11, 12 en 13 blz. 137 op blz. 148

Klaar? Eventjes wachten.

Arbeidsmarkt (=vraag & aanbod)

Werklozen

Beroepsbevolking, aanbod van arbeid

Beroepsbevolking:

Alle mensen tussen 15 en pensioen-leeftijd die werken of werkloos zijn!!

DIE KAN EN WIL WERKEN

Werkzame    beroepsbevolking:

Het werkzame deel van de beroepsbevolking

arbeidsparticipatie     

Arbeidsparticipatie

Omdat niet iedereen tussen de 15 en 65 jaar oud wil werken, doet niet iedereen mee aan het landelijke werk. Meedoen betekent “Participeren”. 

We kunnen berekenen hoeveel mensen er participeren door de beroepsbevolking als percentage van de totale bevolking tussen 15 en 65 jaar oud te nemen.

Het percentage, hierboven 76,5%, noemen we de participatiegraad: welk deel van de totale beroepsgeschikte bevolking hoort bij de beroepsbevolking?

Algemene wet gelijke behandeling

In de Algemene Wet Gelijke Behandeling staat dat er geen onderscheid gemaakt mag worden op basis van 

1. Geslacht
2. Afkomst
3. Leeftijd
4. Religie

Nu in makkelijke taal

Conjuncturele werkloosheid = in slechte tijden, minder geld om uit te geven, dus minder productie, dus minder mensen in fabrieken

Nu in makkelijke taal

Structurele werkloosheid = banen verdwijnen voor altijd (door bijvoorbeeld robots, niet meer geproduceerd, verplaatsing van fabrieken)

Frictiewerkloosheid

omdat je werkloos bent een tijdelijke baan zoeken

Seizoenswerkloosheid

• Tijdelijk  (door verandering van seizoen)
• kan tegelijkertijd met conjuncturele en structurele

Voorbeelden

IJsverkoper in de winter

Skileraar in de zomer

Strandtent in de winter

Regionale werkloosheid

• Verschil tussen regio's
• Kan tegelijkertijd met conjuncturele en structurele werkloosheid 

Elk bedrijf zijn eigen sector

In onze samenleving vinden arbeid en productie plaats in de volgende vier productiesectoren.

1. Primaire sector

Landbouw, visserij en delfstoffenwinning

2. Secundaire sector

Industrie, bouw en ambachten (bijv. bakker)

3. Tertiaire sector

Commerciële dienstverlening (bijv. winkels, banken en transportbedrijven)

4. Quartaire sector

Niet-commerciële dienstverlening, zoals onderwijs, gezondheidszorg en overheidsinstellingen.

Maken opgave 2, 3 en 4 blz. 134

Klaar? Eventjes wachten

KLETSPAUZE!